Secunde: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''secunde''' is in de [[muziektheorie]] het [[interval (muziek)|interval]] tussen twee diatonisch opeenvolgende tonen. OokHet wordtwoord is ontleend aan het [[Latijn]]se woord voor 'tweede', als aanduiding van de tweede toon in een toonladder; de toon volgend op de grondtoon. In een [[diatonische toonladder]] wordt de tweede toon dan ook als '''secunde''' aangeduid. Bij uitzondering wordt ook wel van '[[seconde]]' gesproken.
 
In de stamtoonladder c-d-e-f-g-a-b-c komen dus zeven secundes voor, nl. de intervallen c-d, d-e, e-f, f-g, g-a, a-b en b-c. Hiervan worden de intervallen c-d, d-e, f-g, g-a en a-b gevormd door twee tonen met een hele toonafstand. Zij worden '
Regel 12:
 
In de [[microtonale muziek]] en de [[reine stemming]] gaat men uit van [[breukgetal]]len, wat afwijkt van de [[gelijkzwevende stemming]]:
* de ''reine grote secunde''; toon met een frequentie die 9/8 x de frequentie van de grondtoon is. Deze toon is iets hoger dan de gelijkzwevende grote secunde.
* de ''septimale grote secunde''; toon met een frequentie die 8/7 x de frequentie van de grondtoon is. Deze toon is eveneens hoger dan de gelijkzwevende grote secunde.
* de ''kleine grote secunde''; toon met een frequentie die 10/9 x de frequentie van de grondtoon is. Deze toon is iets lager dan de gelijkzwevende grote secunde.
* de ''viervijfde toon'' of ''Ptolemeus' secunde'', toon met een frequentie die 11/10 x de frequentie van de grondtoon is. Deze toon ligt tussen de grote en kleine secunde van de gelijkzwevende stemming.
* de ''driekwarttoon'' of ''undecimale neutrale secunde'', toon met een frequentie die 12/11 x de frequentie van de grondtoon is. Deze toon ligt tussen de grote en kleine secunde van de gelijkzwevende stemming.
 
Daarnaast spreekt men nog van ''verminderde'' en ''overmatige'' secunde. Verlaagt men in een kleine secunde de hoogste toon chromatisch met een halve toon, zoals van e-f naar e-fes, dan heet dit laatste interval een verminderde secunde. Op de piano en andere instrumenten in [[gelijkzwevende temperatuur]] is dit interval weliswaar enharmonisch gelijk aan de [[Prime (muziek)|prime]] e-e, maar vanwege de benaming van de samenstellende noten e en fes moet het als een secunde aangeduid worden. Verhoogt men in een grote secunde de hoogste toon chromatisch met een halve toon, zoals van c-d naar c-dis, dan heet dit laatste interval een overmatige secunde. Op de piano en andere instrumenten in [[gelijkzwevende temperatuur]] is dit interval weliswaar enharmonisch gelijk aan de [[kleine terts]] c-es, maar vanwege de benaming van de samenstellende noten c en dis moet het als een secunde aangeduid worden.
 
 
Het woord is ontleend aan het [[Latijn]]se woord voor "tweede", als aanduiding van de tweede toon in een toonladder; de toon volgend op de grondtoon. Bij uitzondering wordt dan ook wel van '[[seconde]]' gesproken.
 
==Zie ook==