Een '''gedramatiseerde verteller''' is een [[verteller]], dieopenlijk naar zichzelf verwijst, naar zijn meningen of zijn waardeoordelen. Het kan een [[Homodiëgetische vertelinstantie|homodiëgetische]] of een [[Heterodiëgetische vertelinstantie|heterodiëgetische verteller]] zijn.
*Men kan onderscheid maken in de mate waarin een verteller naar zichzelf verwijst of juist in het geheel niet. Als er nergens in de tekst expliciet wordt verwezen naar de [[Fictief universum|werkelijkheid]] van de verteller wordt dat ''niet [[Gedramatiseerde verteller|gedramatiseerd]]'' genoemd. Een dergelijke verteller noemt hij zichzelf niet met het persoonlijk voornaamwoord "ik" of "wij".▼
Het begrip [[Vertelperspectief|narratieve vertelinstantie]] ("narrative voices") gaat over het criterium of de verteller een deel uit maakt van het verhaal als personage of niet:
* een ''[[Homodiëgetische verteller|homodiëgetische vertelinstantie]]'' is een personage, dat onderdeel is van het verhaal. Een dergelijk verhaal is vaak een ik-vertelling. De verteller is minstens een getuige, maar kan ook handelend optreden.
* ''[[heterodiëgetische verteller|heterodiëgetische vertelinstantie]]'', waar de verteller geen deel uitmaakt van het verhaal, er min of meer los van staat en alwetend is.<!-- In a ''heterodiegetic narrative'' (= "third-person narrative"), the story is told by a (heterodiegetic) narrator who is not present as a character in the story (other people's experiences);<br>a text is heterodiegetic if all of its story-related ''action sentences'' are third-person sentences (She did this, this was what happened to him). -->
* Men spreekt van een [[autodiëgetische verteller]] als de [[protagonist]] en de verteller hetzelfde personage zijn.
Men kan onderscheid maken in de mate waarin een verteller naar zichzelf verwijst of juist in het geheel niet:
▲* Als er nergens in de tekst expliciet wordt verwezen naar de [[Fictief universum|werkelijkheid]] van de verteller wordt dat ''niet [[Gedramatiseerde verteller|gedramatiseerd]]'' genoemd. Een dergelijke verteller noemt hij zichzelf niet met het persoonlijk voornaamwoord "ik" of "wij".
Wat uitgebreider staat het verschil tussen gedramatiseerd en niet-gedramatiseerd in onderstaande tabel:
