Pholhanas: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Davin (overleg | bijdragen)
Redactie van Marrakech ongedaan gemaakt. Of goed of helemaal niet. Het was sowieso een WP:PUNT van hem.
Versie 39114194 van Davin (overleg) ongedaan gemaakt. De visuele tekstverwerker speelde me blijkbaar parten. Alles zag er voor opslaan op iPad goed uit. Zal foutjes nu herstellen.
Regel 13:
'''Miwang Pholhanas Sönam Tobgye''', algemeen '''Pholhanas''' ([[Pholha]], [[1689]] - [[12 maart]] [[1747]]), was een [[regenten in historisch Tibet|regent in Tibet]]. Tussen 1728 en 1747 was hij praktisch [[Lijst van Tibetaanse heersers|koning van Tibet]]. Pholhanas was een handig politicus en ervaren veldheer.
 
Pholhanas was de belangrijkste politieke persoonlijkheid van Tibet in de eerste helft van de [[18e eeuw]]. Na de onrustige jaren onder heerschappij van [[Lhabzang]] Khan, de bloedige inval danan de [[Dzjoengaren]] en de burgeroorlog, luidde zijn regering een relatief lange periode in van stabiliteit en interne en externe vrede voor [[Tibet (gebied)|Tibet]].
 
== Herkomst ==
Pholhanas was een zoon van generaal [[Padma Gyalpo]] (''pad ma rgyal po'') en diens vrouw Drölma Buthri (''sgröl ma bu khrid''). Zijn vader was een ervaren krijgsman en had inaan de oorlog van 1679 tot 1684 deelgenomen tegen de koning van [[Ladakh]], [[Deldan Namgyal]], en later inaan gevechten tegen [[Bhutan]] en [[Nepal]].
 
Zijn voorouders waren in het midden van de [[17e eeuw]] lokale bestuurders in de provincie [[Tsang]]. [[Asum]] (''a gsum''), de grootvader van Pholhanas, werdhad voor zijn verdiensten doorvan [[Dalai Khan]], de vader van Lhabzang Khan, het landgoed Pholha ten zuiden van [[Gyantse (arrondissement)|Gyantse]] geschonkengekrege. Hier groeide Sönam Tobgye op. Hij was religieus en ging op jonge leeftijd naar het [[lijst van Tibetaanse kloosters|klooster]] [[Mindroling]] uit de [[nyingma]]orde van het [[Tibetaans boeddhisme]].
 
== Loopbaan onder Lhabzang Khan (1707-1717) ==
Kort na zijn huwelijk in 1707 reisde Pholhanas naar [[Lhasa]], waar hij aan de heerser Lhabzang Khan werd voorgesteld. Lhabzang Khan bevestigdeerkende zijndat bezithij ende bezitter was van de goederen die hij van zijn overleden vader had geërfd.
Pholhanas begon vervolgens een typische ambtenaarscarrière met een opleiding in het ministerie van financiën (''rtsis khang'') in Lhasa. Na enige jaren namwerd hij het ambt over van de districtrechter in [[Gyantse (stad)|Gyantse]].
 
In 1714 werdenkreeg hemhij voorzijn het eersteerste militaire orders overgedragenopdracht. Hij voerde een militaire afdeling succesvol aan in de oorlog tegen Bhutan. Na de inval van de Dzjoengaren in Tibet nam hij in bepalende mate deel aan de organisatie van de Tibetaanse verdedigingslinies en verder aan de verdediging van de stad Lhasa.
Pholhanas begon vervolgens een typische ambtenaarscarrière met een opleiding in het ministerie van financiën (''rtsis khang'') in Lhasa. Na enige jaren nam hij het ambt over van de districtrechter in [[Gyantse (stad)|Gyantse]].
 
In 1714 werden hem voor het eerst militaire orders overgedragen. Hij voerde een militaire afdeling succesvol aan in de oorlog tegen Bhutan. Na de inval van de Dzjoengaren in Tibet nam hij in bepalende mate deel aan de organisatie van de Tibetaanse verdedigingslinies en verder aan de verdediging van de stad Lhasa.
 
== Tegenstand tegen het Dzjoengaarse leger (1717-1720) ==
Nadat Lhasa door verraad uit eigen gelederen in handen was gevallen van de Dzjoengaren, kon Pholhanas toevluchtzijntoevlucht nemen in het klooster [[Drepung]].
 
In de erop volgende maanden probeerden de Dzjoengaren de voormalige aanhangers van Lhabzang Khan uit de weg te ruimen. Pholhanas werd vastgenomen en met [[zweep]]slagen naakt door de straten van Lhasa gedreven. Nadat hem vijftien zweepslagen waren uitgedeeld werd hij in de gevangenis opgesloten.
Regel 34:
Hier overleefde Pholhanas met hulp van oude vrienden die hem voorzagen van voedsel. Na tussenkomst van [[Tagtsepa]], de Tibetaanse leider die onder de Dzjoengaren een nieuwe [[regering van historisch Tibet|Tibetaanse regering]] had gevormd, werd Pholhanas vrijgelaten en kon hij naar Tsang terugkeren.
 
Pholhanas organiseerde samen met [[Khangchenne]], de tegenstand tegen de Dzjoengaren; Khangchenne wasdie nog door Lhabzang Khan als gouverneur van [[Ngari]] ingezetwas regeerdeaangesteld, inde Ngaritegenstand nog ongemoeid verder. Ze handhaafdentegen de tegenstandDzjoengaren, totdat het grote leger van de [[Chinees Keizerrijk|Chinese keizer]] [[Kangxi]] te hulp schoot en in [[september]] [[1720]] Lhasa binnentrok.
 
== Werkzaamheden in de ministerraad (1721-1727) ==
Regel 41:
De provisorische militaire regering van het keizerlijk hof werd in [[1721]] afgelost door een ministerraad ([[kashag]]) van drie personen onder leiding van Khangchenne die het bestuur over Ngari behield. De twee andere ministers waren [[Ngaphöpa Dorje Gyalpo]] (''nga phod pa rdo rje rgyal po''; ?-1728) en [[Lumpane Trashi Gyalpo]] (''lum pa nas bkra shis rgyal po''; ?-1728). Pholhanas werd door Khangchenne benoemd als diens persoonlijke adjudant en kreeg het bestuur over de provincie Tsang.
 
In 1723 werdwerden Pholhanas samen meten [[Charaba Lodrö Gyalpo]] (''sbyar ra ba blo gros rgyal po'') benoemd tot reguliere ledenlede van de ministerraad, waardoor deze nu uit vijf leden bestond. HetKenmerkend grondprincipevoor van dezehet nieuwe bestuurswijzebestuur voorvanTibet Tibet bestond eruit,was dat de regeringledenregeringseden samenals vergelijkbaareen alssoort vorsten de leiding hadden over hun eigen regio's ([[U (Tibet)|U]], [[Tsang]], [[Kongpo]] en [[Ngari]]). In hun regio's bezaten ze elk een eigen machtsbasis met eigen militair potentieel en eigen inkomstenbronnen. Dit verzwakte weliswaar de machtspositie van Tibet naar buiten toe, enmaar brachtkon aanzienlijkeintern gevarengevaar naarmet binnenzich toe,meebrengen indienals de deelnemende leiders niet met elkaar overweg zouden harmoniërenkunne.
 
DaadwerkelijkInderdaad bestondbleek tussen de leden van de kashag vanaf het beginvanbegin af aan een groot verschil van mening. te bestaan De spanningen leidden uiteindelijk in 1727 tot de moord op Khangchenne. Pholhanas bleef dit lot door een toevallige afwezigheid in Lhasa bespaard.
 
== De burgeroorlog (1727-1728) ==