Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant: verschil tussen versies

* '''[[Brabantgouw]]''' (8e-10e eeuw): dit strekt zich uit vanaf de [[Schelde]] tot de [[Dijle]], ten zuiden begrensd door de rivier de Haine[[Hene]] en een woudgordel. Jongere vermeldingen van de pagus Bracbatensis vindt men in latere eeuwen nog overvloedig terug ten behoeve van louter geografische situeringen zonder territoriaal-politieke draagwijdte. De vroegste vermelding van Brabant als gouwgraafschap (pagus Bracbatensis) vindt men in 870 bij het [[Verdrag van Meerssen]]. De Brabantgouw bestond toen al uit vier deelgraafschappen.

* '''[[Mark Ename|Markgraafschap Brabant]]''': historiografisch noemt men het bedoeldedit territorium bij voorkeur de [[mark Ename]]. De graaf wordt in kronieken genoemd naar de stamburcht te [[Ename]]. Het graafschap is echter uitsluitend als '''graafschap Brabant''' in de keizerlijke oorkonden te bekennen. Mogelijk omvatte het nog de gehele Brabantgouw, evenwel met uitzondering van het graafschap Brussel. Omstreeks 1025 werd de zuidelijke helft van de gouw ten gunste van de graven van Bergen afgesplitst. Kort na 1056 werd het noordwestelijke deel tussen Schelde en Dender als rijksleen toegewezen aan de graven van Vlaanderen (het zogenoemde [[Rijks-Vlaanderen]]).

Voor 1096 stond de Brabantgouw onder directe leiding van de hertogen van Lotharingen en later Neder-lotharingenLlotharingen.

| 977 - 991 || [[Karel van Neder-Lotharingen|Karel]] || Karel, zoon van [[Lodewijk IV van Frankrijk]] werd door [[keizer Otto II]] benoemd tot hertog van Neder-Lotharingen.

| 1012 - 1023 || [[Godfried I]] || Benoemd door koning [[Hendrik II de Heilige|Hendrik II]] tot Hertoghertog.

| 1065 - 1069 || Godfried II || Na het sterven van Frederik van Luxemburg, werd Godfried opnieuw Hertoghertog.

| 1076 - 1087 || [[Koenraad (1074-1101)|Koenraad I]] || minderjarigeMinderjarige zoon van [[keizer Hendrik IV]], waarneming van het ambt door de vice-hertog [[Albert III van Namen]].

| 1089 - 1100 || onzeker: [[Godfried IV van Bouillon|Godfried IV]] || Geadopteerde zoon van Godfried II, zou hertogdom als beloning hebben gekregen voor zijn diensten in de oorlog van de keizer tegen de Saksen en tegen [[paus Gregorius VII]].

| 1101 - 1106 || [[Hendrik I van Limburg|Hendrik I]] || uit functie gezet door [[keizer Hendrik V]], titel werd in 1106 gegeven aan graaf [[Godfried I van Leuven]]

In de landsheerlijke kronieken van de hertogen van [[Hertogdom Brabant|Brabant]] (14e-15e eeuw) werd gepoogd om het Leuvense gravengeslacht te doen afstammen van de vroegste Frankische vorsten (en zelfs koning Priamus van Troje en senatoren uit het Romeinse Rijk). De Frankische, Merovingische en Karolingische voorvaderen werden daarin als ambtelijke voorgangers in het hertogschap beschouwd. De titel van hertog van Brabant kwam afgaande op oorkondelijke en contemporaine narratieve bronnen evenwel pas in voege omstreeks 1183/1184. [[Keizer Frederik I Barbarossa]] heeft toen het reeds bestaande (in omvang vrij kleine) [[Landgraaf (titel)|landgraafschap]] Brabant tot hertogdom verheven. Vanaf de 13e eeuw wordt de naam van dit hertogdom ook gebruikt voor het hele gebied onder controle van de graven van Leuven.

De onderstaande tabel toont de graven van Leuven en Brussel. De heersers van deze gebieden zijn afkomstig uit het geslacht der [[Reiniers]], die tijdens de 10e en 11e eeuw ook het [[graafschap Henegouwen]] bestuurden. Na Godfried I lieten de graven van Leuven zich in oorkonden niet meer graaf van Brussel noemen.

Omstreeks 1024 komt het zuidelijke helft van de Brabantgouw onder de [[graafschap Bergen|graven van [[Bergen (België)|Bergen]]. Vanaf 1070 werden de graven van Bergen ook [[graafschap Henegouwen&graven van Henegouwen]]. Rond 1056 komt het gebied tussen Schelde en Dender (met de burcht te Ename) als Duits rijksleen onder de [[graafschap Vlaanderen|graven van Vlaanderen]]. Om die reden wordt het [[Rijks-Vlaanderen]] genoemd (in tegenstelling tot Kroon-Vlaanderen, ten westen van de Schelde, dat een leen was van de Franse koning).

Omstreeks de jaarwisseling 1085/1086 werd doorgaf [[keizer Hendrik IV]] het landgraafschap Brabant (tussen Dender en Zenne) in leen gegeven aan Hendrik III van Leuven. Sindsdien is dit graafschap onttrokken aan het intermediaire gezag van de hertog van Neder-Lotharingen. Alle landgraven kwamen uit het huis van Leuven, een zijlinie van het huis der Reiniers.

Als compensatie voor de verdediging van Jeruzalem tegen de inval van de Egyptische sultan [[Saladin]] (1183/1184) werd de zoon van Godfried III, Hendrik I door Keizerkeizer Frederik Barbarossa in het landgraafschap Brabant tot hertog verheven. Na Godfried III kwam de titel [[Lijst van heersers van Lotharingen|hertog van Neder-Lotharingen]] bij de hertogen van Brabant en had in feite geen betekenis meer. Vanaf 1430 onder Filips II behoort de titel toe aan de heerser over de Nederlanden een [[personele unie]] van, in aanvang, [[Graaf (titel)|graafschap]]pen [[Heerlijkheid (bestuursvorm)|heerlijkheden]] en [[hertogdom]]men.

| 1430 - 1467 || Valois || [[Filips de Goede| Filips II]] || Zoon van [[Jan zonder Vrees (hertog van Bourgondië)|Jan zonder Vrees]], kleinzoon van Filips de Stoute, legt de basis met de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]] voor de natievorming der Nederlanden, Brabant wordt deel van [[Bourgondische rijk]]