Versie van 22 jul 2013 12:36 bewerken ErikvanB (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers 548.640 bewerkingen Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus, Zoom → Zoom (kleding) ← Oudere bewerking		Versie van 22 jul 2013 16:49 bewerken ongedaan maken Bertux (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 45.902 bewerkingen +Geschiedenis, overige correcties Nieuwere bewerking →
Regel 2: [[Bestand:White tailor's chalk.jpg\|thumb\|Wit kleermakerskrijtje in een handgreepje. Het kapje beschermt de punt en dient als puntenslijpertje.]] [[Bestand:Tailor's chalks.jpg\|thumb\|In ~~driehoekige schelpvorm~~wigvorm en als platte staafjes]] [[Bestand:Tailor's chalk(pencil type) and chalk sharpner.jpg\|thumb\|Uitwasbaar potlood met puntenslijper. Het kapje dient ook als borsteltje.]] [[Bestand:Chalk sharpner.jpg\|thumb\|Slijper voor kleermakerskrijt]] [[Bestand:Kopierräder.jpg\|thumb\|Scherpe radeerwielen voor bont]] ~~Een~~ '''~~kleermakerskrijt(je)~~Kleermakerskrijt''' is afkrijtgereedschap, om tijdelijke markeringen op [[textiel]] te maken. Gewoonlijk is dit een [[krijtje]], in de vorm van een platte ~~driehoek~~[[wig]] of plat staafje, dat door [[kleermaker]]s wordt gebruikt om lijnen of strepen op een stof te tekenen. Deze geven aan hoe een [[naaien\|patroon]] loopt of hoe het vermaakt moet worden. Het is meestal gemaakt van [[talk (mineraal)\|talk]]. Zonder kleurstoffen is het wit, maar er zijn andere kleuren verkrijgbaar, niet alleen voor gebruik op lichtgekleurde kleding, maar ook om bijvoorbeeld voor kniplijnen en [[naad\|naden]] verschillende kleuren te gebruiken. == Samenstelling en varianten == De krijtjes worden gemaakt van bindmiddel, gemalen [[speksteen]] (talk) en eventueel kleurstof. Speksteen is een zachte steensoort die gemakkelijk te bewerken is en die zeepachtig aanvoelt. Om een scherpe lijn te kunnen trekken is het krijtje toch harder dan [[schoolkrijt]] of [[stoepkrijt]]. In plaats van talk wordt ook [[kaoliniet]] (chinaklei) wel gebruikt. Verder wordt markeerkrijt op basis van [[was (substantie)\|wasachtige]] of [[zeep (scheikunde)\|zeepachtige]] stoffen aangeboden als kleermakerskrijt. Archeologen hebben [[19e eeuw]]s krijt van [[pijpaarde]] gevonden. == Geschiedenis == Als vanaf de [[paleolithicum\|oude steentijd]] wordt er kleding genaaid. Zodra dat nauwkeurig moest gebeuren, was er behoefte aan tijdelijke markeringen, maar dat tijdelijke zorgt er ook voor, dat [[archeologie\|archeologen]] er nauwelijks iets van terugvinden. Uit historische tijden is meer bekend. Een uitgave van de [[Encyclopédie]] van [[Denis Diderot\|Diderot]] en [[Jean le Rond d'Alembert\|d'Alembert]] uit 1771 toont een afbeelding van plat, afgerond kleermakerskrijt.<ref>{{en}} Plate 3 van [http://quod.lib.umich.edu/d/did/did2222.0000.178?view=text;rgn=main "Tailor of Suits and Tailor of Bodices." The Encyclopedia of Diderot & d'Alembert Collaborative Translation Project. Translated by Bob Trump. Ann Arbor: MPublishing, University of Michigan Library, 2003. Web. 22 Jul. 2009. <http://hdl.handle.net/2027/spo.did2222.0000.178>. Trans. of "Tailleur d'habits et tailleur de corps," Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, vol. 9 (plates). Paris, 1771.] Uitvergroting: [http://artflx.uchicago.edu/images/encyclopedie/V26/plate_26_9_3.jpeg Klik hier] Geraadpleegd 22 juli 2013</ref> Archeologen vonden kleermakerskrijt van [[pijpaarde]] in een [[kleermaker]]szaak in [[St. John's (Newfoundland en Labrador)\|St. John's]] (Canada), waar ze door de [[Grote brand van 1892]] als het ware gebakken waren. Daardoor waren ze niet vergaan. In de klei was de tekst W.WHITE/GLASGOW gedrukt, wat erop duidt dat ze geleverd waren door de vooraanstaande Schotse pijpenmaker [[White's Clay Pipe Factory]]. Qua vorm leken ze opmerkelijk veel op het huidige kleermakerskrijt.<ref>{{en}}{{fr}} [http://digitalcommons.buffalostate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1009&context=neha '''Blair Temple''' and '''Barry C. Gaulton''', 2008: A “Fashionable Tailor” on Water Street: Nineteenth-century Tailor’s Chalks from St. John’s, Newfoundland] Geraadpleegd 22 juli 2013</ref> == Gebruik == Regel 27 ⟶ 32: * Kleermakerskrijt op op basis van wasachtige of zeepachtige stoffen is minder stroef, zodat de stof niet zo gauw opstroopt bij het afkrijten. De lijn blijft langer zichtbaar en scherp. Nadeel is dat de lijn zichtbaar blijft op [[zijde (textiel)\|zijde]], [[leer (stof)\|leer]] en sommige weefsels met [[polyester]]vezels. * Uitwasbaar [[potlood]] is in feite kleermakerskrijt dat in een potlood gevat is. Dit is makkelijk te hanteren en geeft vaak een dunnere lijn. Het potlood kan geslepen worden in een normale puntenslijper. Vooral in de buurt van naden, [[Zoom (kleding)\|zomen]] of andere verdikkingen is het lastiger hiermee vloeiende lijnen te trekken dan met kleermakerskrijt. Het is goed bruikbaar voor tamelijk kleine markeringen, zoals de plaats van zakken, [[knoop (kleding)\|knopen]] en [[knoopsgat]]en. * [[Markeerpoeder]], wordt gewoonlijk ~~uit~~gebruikt met een [[rokspuit]], een blaasbalg of spuit die op een standaard gemonteerd is. Deze geeft zuiver horizontale lijnen, terwijl de klant nergens op hoeft te klimmen. Het spuitmondje zit soms aan een lange arm en kan zo om de klant heen draaien. * [[Krijtwieltje]]: een wieltje dat een spoor van poederkrijt achterlaat. Dit werkt niet op alle stoffen goed. Het poederkrijt zit in de handgreep. Het poeder is los verkrijgbaar, maar als het in een gesloten houder zit, is men voor vervanging afhankelijk is van de fabrikant. Dan is het gebruik van poeder veel duurder dan een krijtje. * [[Verdwijnstift]]: deze geeft, afhankelijk van het type, een lijn zo dun als van een balpen. De lijn blijft twee dagen zichtbaar en verdwijnt binnen tien dagen onder invloed van licht, maar dit werkt niet op alle stoffen goed. Dan moet de stof alsnog gewassen of met een speciale ''eraser'' bewerkt worden. Regel 35 ⟶ 40: * [[Radeerwieltje]]: te gebruiken met kleermakers[[carbonpapier]] of speciaal traceerpapier, vooral om [[knippatroon\|knippatronen]] over te nemen. Het wieltje drukt de kleurstof van het papier door op het textiel. Deze lijn verdwijnt soms niet helemaal. Voor dunne stof moet een wieltje met zoete (afgeronde) tanden gebruikt worden. * Radeerwieltje met scherpe tanden en alleen een knippatroon: het wieltje drukt kleine gaatjes in de stof, volgens de patroonlijnen. Dit spaart een productiestap uit en is daardoor nauwkeurig, maar fouten zijn niet meer te herstellen. Er zijn speciale grote varianten voor het werken met bont. * [[Schildersplakband]] wordt ook gebruikt, maar moet niet langer dan enkele dagen blijven zitten. {{appendix\|1=bron\|2=

Kleermakerskrijt: verschil tussen versies