[[Bestand:Tibullus.jpg| thumb{{Largethumb}}|Tibullus bij Delia<br />Schilderij door [[Lourens Alma Tadema|Lawrence Alma-Tadema]] (1866)]] ▼'''Albius Tibullus''' iswas een [[Romeinse Rijk|Romeins]] elegisch [[dichter]] uit de 2e helft van de eerste eeuw v.Chr. Hij is de auteur van twee boeken met [[elegie (literair werk)|elegie]]ën en behoorde tot de [[elegiaci]].
▲[[Bestand:Tibullus.jpg|thumb|Tibullus bij Delia<br />Schilderij door [[Lourens Alma Tadema|Lawrence Alma-Tadema]] (1866)]]
== Biografie ==
Tibullus, een tijdgenoot van [[Propertius]], werd geboren tussen 54 en 49 v.Chr. te [[Pedum]] in [[Latium]], en behoorde waarschijnlijk tot de Romeinse ridderstand. De akkerverdelingen van 41 v.Chr. hebbenhadden, net als bij Propertius, ook zijn vaderlijk bezit aangetast. Hij bezat evenwel ook naderhand nog een landgoed in de buurt van zijn geboorteplaats, zodat een getuigenis uit zijn werk dat hij weinig bemiddeld zou zijn eerder als een literaire fictie of een dichterlijke overdrijving op te vatten is. Hij behoorde tot de literaire kring van '''[[Valerius Messala Corvinus''']], die hij onder meer bij diens veldtocht in [[Aquitanië]] vergezelde. In deze kring is Tibullus zeker de meest toonaangevende dichter geweest, want werk van andere leden van de kring is ten onrechte op zijn naam terechtgekomen, in het zogenaamde '''''Corpus Tibullianum'''''.<br /> Tibullus deed zijn intrede bij de bevolking als dichter nadat Horatius hem een brief schreef. [[Brief Albius Tibullus door Horatius]]. Hierin werd hij afgeschilderd als een levensgenieter en er werd van hem niet gedacht dat er een meesterwerk uit zou komen als het Corpus Tibullianum. Tibullus is niet oud geworden: hij overleed op jeugdige leeftijd in 19 v.Chr., in hetzelfde jaar als [[Vergilius]].
Tibullus deed zijn intrede bij de bevolking als dichter nadat Horatius hem een brief schreef: "brief Albius Tibullus door Horatius". Hierin werd hij afgeschilderd als een levensgenieter en er werd van hem niet gedacht dat hij een meesterwerk uit zou brengen als het Corpus Tibullianum. Tibullus is niet oud geworden: hij overleed op jeugdige leeftijd in 19 v.Chr., in hetzelfde jaar als [[Vergilius]].
== De ''Elegieën'' ==
In het eerste boek van Tibullus' elegieën is zijn geliefde ''Delia'', de Griekse vertaling van haar eigenlijke naam ''Plania'', de centrale figuur. Het is echter zo dat de eerste Eligie van Tibullus niet alleen om Delia gaat, er zijn namelijk ook gedichten die andere personen in de hoofdrol bevatten. Gedichten nummers 7 en 10 gaan namelijk vooral over de overinning van Messalla. De nummers 4 en 8 gaan vooral over een jongen, genaamd Marahthus. En nummer 9 gaat nog steeds over een jongen, maar hiervan is de naam niet genoemd. <br />In het tweede boek is het ''Nemesis'', mogelijk dezelfde persoon als de ''Glycera'' uit een ''Ode'' (''Carmina'' I, 33) van [[Horatius]].<br />De overwegend liefdeselegieën worden door enkele andere thema's afgewisseld, bijvoorbeeld een feestlied ter ere van Messalinus, zoon van Messala, een beschrijving van een lentewijding, en een verjaardagsgedicht. In de elegie I, 10 zingt Tibullus zijn afgrijzen uit over de oorlog, terwijl hij het landleven in lyrische bewoordingen verheerlijkt. Naast deze 2 eligiën van Tibullus heeft hij nog wat andere gedicht geschreven. Dit gedicht is echter niet op zijn naam terecht is gekomen, maar in een andere collectie gedichten is beland.
== LiteraireDe betekenisElegieën ==
In het eerste boek van Tibullus' elegieën is de centrale figuur zijn geliefde ''Delia'', de Griekse vertaling van haar eigenlijke naam ''Plania''. De eerste elegie van Tibullus gaat niet alleen om Delia, er zijn ook gedichten waarin andere personen de hoofdrol vervullen. De gedichten nummers 7 en 10 gaan vooral over de overwinning van [[Messalla]], de nummers 4 en 8 gaan vooral over een jongen, genaamd Marahthus. Ook nummer 9 gaat over een jongen maar van hem wordt de naam niet genoemd.
Tibullus was de origineelste Latijnse eligische dichters van zijn moment. Veel van zijn broeder dichters kopieerden namelijk andere schrijvers uit andere landen. Voorbeelden hiervan zijn: [[Propertius]] en [[Catullus]], die andere schrijvers uit Alexandrië kopieerden. Tibullus haalde zijn inspiratie echter bij de Grieken vandaan, maar Romaniseerde de verhalen en bronnen. ▼
In het tweede boek is ''Nemesis'' de centrale figuur, mogelijk dezelfde persoon als de ''Glycera'' uit een ''Ode'' (''Carmina'' I, 33) van [[Horatius]].
Tibullus liet niet het lot of de mythologie de vorm van zijn verhaal bepalen. Hij geloofde heel erg in de invloed van de natuur, en dit is dan ook terug te zien in zijn werken. Hij stond veraf van het Romeinse Rijk, en liet zijn elegies niet bepalen door de invloed van het Rijk. Door zijn positie in de samenleving, die overeen kwam met zijn talent, gaf hem de vrijheid om te schrijven hoe en wat hij wilde.
De overwegend liefdeselegieën worden door enkele andere thema's afgewisseld, bijvoorbeeld een feestlied ter ere van Messalinus, zoon van Messala, een beschrijving van een lentewijding, en een verjaardagsgedicht. In de elegie I, 10 zingt Tibullus zijn afgrijzen uit over de oorlog, terwijl hij het landleven in lyrische bewoordingen verheerlijkt. Naast deze 2 elegieën heeft Tibullus nog een ander gedicht geschreven. Dit gedicht is echter niet op zijn naam terechtgekomen maar in een andere collectie gedichten beland.{{bron?|1=Over welk gedicht gaat dat en wie heeft dat vastgesteld?|2=2013|3=07|4=01}}
Tibullus schrijft helder, eenvoudig en melodieus. Zijn poëtische zeggingskracht werkt aanstekelijk, door een licht melancholische toon en de oproeping van een idyllische sfeer. De compositie van zijn metrisch gave gedichten is niet strak. Véél minder dan bij Propertius het geval is, streeft Tibullus ernaar mythologische geleerdheid in zijn composities te verwerken. ▼
== Literaire betekenis ==
De dromerigheid van Tibullus, zoals hij wordt afgeschilderd door Horatius, komt echter niet terug in zijn teksten. Het taalgebruik dat hij vaak gebruikt is precies en concreet. Mooi is mooi, en treurig is treurig. Hij schrijft zonder al te veel literaire omschrijvingen toe te voegen aan zijn verhaal. ▼▲Tibullus was de origineelste Latijnse eligische dichtersdichter van zijn momenttijd. Veel van zijn broeder dichterstijdgenoten kopieerden namelijk andere schrijvers uit andere landen. Voorbeelden hiervan zijn: [[Propertius]] en [[Catullus]], die andere schrijvers uit Alexandrië kopieerden. Tibullus haalde zijn inspiratie echter bij de Grieken vandaan, maar Romaniseerderomaniseerde de verhalen en bronnen.
▲Tibullus schrijft helder, eenvoudig en melodieus. Zijn poëtische zeggingskracht werkt aanstekelijk, door een licht melancholische toon en de oproeping van een idyllische sfeer. De compositie van zijn metrisch gave gedichten is niet strak. VéélVeel minder dan bij Propertius het geval is, streeft Tibullus ernaar mythologische geleerdheid in zijn composities te verwerken.
▲De dromerigheid van Tibullus, zoals hij wordt afgeschilderd door Horatius, komt echter niet terug in zijn teksten. HetDe taalgebruiktaal datzoals hij die vaak gebruikt , is precies en concreet. Mooi is mooi, en treurig is treurig. Hij schrijft zonder al te veel literaire omschrijvingen toe te voegen aan zijn verhaal.
Zijn verzen verraden de zachtheid van zijn karakter. Tibullus verfoeit oorlog, geweld en strijd, en hiermee gecombineerd is een motief dat bij deze zachte, introverte persoonlijkheid past: de angst voor de dood.
De verzen en zinnen van Tibullus hebben andere schrijvers gemotiveerd en beïnvloed. Dit komt door de zachtheid die de gedichten over zich hebben, en de nieuwsgierigheid die dit opwekt. De eligieselegieën van [[Ovidius]] zijn gebaseerd op de zinnen van Tibullus,; Ovidius isheeft op zijn ideeën door gaan werkenvoortgeborduurd.
Tibullus was een bekend dichter in zijn tijd. DezeZijn populariteitwerken voor zijn werkenbleven bleefpopulair tot op zijn minst in de eerste eeuw na Christus. Lezers verkozen hem boven Propertius. De werken van Tibullus waren namelijk meer in balans en harmonie. EchterNa gingverloop hetvan natijd eenraakten tijdjezijn slechtwerken metechter in de werkenvergetelheid. van Tibullus, inIn de Middeleeuwen was hethij zelfsnog zo dat hijmaar nauwelijks nog bekend was onder het lezende volk.
De gedichten en werken van Tibullus zijn in de Renaissance verspredenverspreid over heel Europa. Waarschijnlijk is het de schrijver Petrarka[[Petrarca]] geweest, die de werken vanuit Italië mee naar Frankrijk heeft genomen. Eerst waswaren hetze zeker niet populair, maar rond het jaar 1420 begon het werk mensen toch aan te spreken. Door de kopieën die werden gemaakt, en de uitvinding van de boekdrukkunst hebben de werken van Tibullus zich kunnen verspreiden over Europa en de rest van de wereld.
== Het Corpus Tibullianum ==
In het '''''Corpus Tibullianum''''' zijn ook enkele andere gedichten opgenomen. <br /> De eerste zes elegieën van het 3e boek zijn van de hand van een zekere '''Lygdamus''', hoogstwaarschijnlijk een pseudoniem. . Lygdamus is eigenlijk een Griekse naam, en kan alleen maar totvan een slaaf behorenzijn. Echter, dezeDe schrijver wordt door zichzelf geidentificeerdechter geïdentificeerd als een RomeinseRomeins man. Eerst werd daarom ook gedacht dat Lygdamus gewoon Tibullus zelf was, tot dattotdat een Duitse scholiergeleerde, J.H. Voss, ontdekte dat hij geboren was in 43 voor Christus, zo konzodat Lygdamus Tibullus dus niet Tibullus kon zijn. In Tibulliaans getinte taal wordt er diens ongelukkige liefdesleven met ene ''Neaera'' in beschreven. <br />
Een elegieënreeks in het 4e boek, die de liefde van Messala's nicht [[Sulpicia]] tot ''Cerinthus'' bezingt, bestaat uit twee gedeelten: de 2e tot en met de 7e zijn waarschijnlijk van Tibullus zelf, de volgende tot en met de 12e zijn van de dichteres '''Sulpicia'''.
----
== Externe links ==
Voor de[http://www.thelatinlibrary.com/tib.html Latijnse teksten van ''Tibullus'' en het ''Corpus Tibullianum'': klik [http://www.thelatinlibrary.com/tib.html hier]
----
'''Gerelateerd onderwerp''': [[Latijnse literatuur]] ▼== Zie ook ==
▲'''Gerelateerd onderwerp''': *[[Latijnse literatuur]]
{{Commonscat|Tibullus}}
| 