Adam Boreel: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
|||
Regel 2:
==Biografie==
Adam Boreel was de zoon van Jan Boreel (1557-1629).<ref>Algemeen noodwendig woordenboek der zamenleving ...
Boreel werd bevestigd in de [[Nederduits Gereformeerde Kerk (later Nederlandse Hervormde Kerk)|Nederduits Gereformeerde Kerk]], maar brak daarmee in een onbekend jaar. In zijn werk ''Ad legem et testimonium'' (1645), neemt hij het ''[[sola scriptura]]''-standpunt in dat geen enkele religieuze autoriteit erkend moet worden behalve de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]].<ref>[http://www.ccel.org/s/schaff/encyc/encyc02/htm/iv.v.ccxxix.htm Bornhaeuser, Karl Bernhard]</ref> Hij werd daarop aangevallen door [[Johannes Hoornbeeck]] (''Apologia pro ecclesia Christiana non apostatica'' 1647), en [[Samuel Maresius]].<ref>[http://www.gameo.org/encyclopedia/contents/B67410.html/?searchterm=Adam Boreel The Global Anabaptist Mennonite Encyclopedia Online (GAMEO), Adam Boreel]</ref>
Regel 8:
Boreel maakte bijzonder diepgaande studie van het [[Jodendom]], met als ultiem doel het bekeren van joden tot het (protestante) geloof. Daarbij werkte hij samen met [[Menasseh ben Israel]] en [[Juda Leon Templo]]. Een belangrijk project was het vertalen van de [[Mishnah]]. Een project dat veel publieke belangstelling wekte was het bouwen van een model van de [[Tempel van Salomo]]. Het model van de Tempel werd in het huis van Templo tentoongesteld in zijn huis aan de Korte Houtstraat samen met een model van het tabernakel uit de Tempel en kon tegen betaling bezichtigd worden.<ref>J. T. Young (1998), ''Faith, Alchemy and Natural Philosophy: Johann Moriaen, Reformed Intelligencer, and the Hartlib Circle'', p.47.</ref>
Rond 1646 richtte Boreel een vrijspeekcollege op. Tot Boreels medestanders behoorden [[Peter Serrarius]], een [[millenniarisme|millenniarist]] en [[chiliasme|chiliast]], [[Baruch Spinoza]], die met een aantal Collegianten contact had, nadat hij was verstoten door de Amsterdamse Joodse gemeenschap, en [[Henry Oldenburg]], de secretaris van de [[Royal Society]]. De aanhangers werden ook wel Boreelisten genoemd. Andere Boreelisten waren [[Daniel van Breen]], [[Michiel Coomans]], [[Jacob Otto van Halmael]] en de [[Mennoniet]] [[Galenus Abrahamsz de Haan]], een chemicus.
Boreel stond ook in contact met de Schotse [[irenisme|irenische]] theoloog [[John Dury]] en [[Jan Amos Comenius]]. Het geleerde gezelschap was een randgroep. Ze schijnen vertegenwoordigers te zijn van de [[Derde Macht (Mystiek)|Derde Macht]] en ondernamen pogingen om het protestantisme op een lijn te krijgen met wetenschappelijk [[scepticisme]].<ref>[[Jonathan Israel]], ''The Dutch Republic'' (1995), pp. 587-591.</ref>
Er was aan beide zijden van de Noordzee veel belangstelling voor Boreels werk; hij werd verschillende keren in Engeland uitgenodigd in de periode 1655-1660. Opvallend genoeg was het tijdens het bewind van [[Oliver Cromwell]], op zijn eerste bezoek, dat hij in de gevangenis gezet werd wegens zijn ideeën. Bij latere bezoeken was dat geen probleem. Hij behoorde tot de kring van correspondenten rondom [[Samuel Hartlib]], de "Hartlibians".
Regel 18:
Boreel is overleden in zijn huis op de Prinsengracht (234?), niet ver van de [[Lauriergracht]]. [[Robert Boyle]] liet een transcriptie van Boreel's manuscripten maken en bevinden zich in het archief van de [[Royal Society]].<ref>Lambour, R. (2005) De alchemistische wereld van Galenus Abrahamsz. (1622-1702), p. 110. In: Doopsgezinde bijdragen, nieuwe reeks 31</ref> De lensen die Boreel had geslepen, werden verkocht
==Literatuur==
* Ernestine G.E. van der Wall, '''Without Partilitie Towards All Men': John Durie on the Dutch Hebraist Adam Boreel'', pp.145–150 in J. van den Berg and E.G.E. van den der Wall, eds., Jewish-Christian Relations in the Seventeenth Century, Leiden: Kluwer, 1988
* Ernestine van der Wall, ''The Dutch Hebraist Adam Boreel and the Mishnah Project'', LIAS 16. (1989) 239–63, [https://openaccess.leidenuniv.nl/dspace/bitstream/1887/8260/1/3_908_019.pdf online scan]
* Robert Iliffe, ''Jesus Nazarenus Legislator: Adam Boreel's defence of Christianity'', in Heterodoxy, Spinozism and Free Thought in Early Eighteenth Century Europe, S. Berti, F. Charles-Daubert and R. Popkin, eds., (Kluwer: Amsterdam) 1996, 375-96.
{{Appendix}}
{{DEFAULTSORT:Boreel, Adam}}
[[Categorie:Nederlands theoloog]]
| |||