Quirinus van Blankenburg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
'''Quirinus Gerbrandt van Blankenburg''' ([[Gouda]], [[1654]] (?) - [[1739]]) was een [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Nederlandse]] muziektheoreticus, [[organist]], [[beiaardier]] en [[componist]].
 
==Leven en werk==
[[AfbeeldingBestand:Quirinus van Blankenburg.png|thumb|300pxl|''De Wet der Nature Die alle de Klanken regeleert'', illustratie uit Quirinus van Blankenburgs ''Elementa Musica'' van [[1739]]]]
 
=====1654-1699=====
Van Blankenburg kreeg zijn eerste muzieklessen van zijn vader. Hij werd keurmeester van orgels en klokkenspelen: <ref> Het HonderdComponistenBoek, Haarlem, 1997</ref> zo bezocht hij, vermoedelijk in [[1676]], de [[klokkengieterij]] van [[Pieter Hemony]] in [[Amsterdam]]. <ref> [http://books.google.be/books?id=nbJFc77yvxEC&pg=PA258&lpg=PA258&dq=blankenburg+%22van+eyck%22&source=web&ots=0fY3c1-JRS&sig=Hc0Lacf8kCUlOBZy36IxTS6bm4Q&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result] André Lehr, ''Rheinberg-26 augustus 1639, [[Constantijn Huygens]] beschrijft hoe [[Jacob van Eyck]] een wijnglas tot klinken brengt door te fluiten, Een omwenteling in de kunst van het stemmen van klokken'' in ''Een muziekgeschiedenis der Nederlanden'', samengesteld door [[Louis Peter Grijp]], [[Ignace Bossuyt]] , Amsterdam University Press, [[2001]], ISBN 9053564888, 9789053564882, blz. 258 </ref> Rond [[1670]] werd hij organist van de [[Remonstranten|Remonstrantse]] kerk te [[Rotterdam]]. ''“Den [[4 december]] [[1679]] werd in het Album der [[Universiteit Leiden|Leidsche Hoogeschool]] ingeschreven Gideon van Blanckenburgh uit Gouda, oud 24 jaren, en voornemens om in de regten te studeren”''. <ref>[http://www.jstor.org/pss/947626] Geciteerd naar J. P. N. Land, ''Quirinus van Blankenburg en zijne Fuga Obligata'', in ''Tijdschrift der Vereeniging voor Noord-Nederlands Muziekgeschiedenis'', D. 1ste, 2de Stuk, 1883, blz. 90</ref> In zijn theoretische werken onderzocht hij onder meer het [[31-toonsverdeling|31-toonstelsel]] van [[Christiaan Huygens]] (''Onderwijzinge…'' uit [[1684]]). Rond [[1690]] leidt hij in 's-Gravenhage een ''Collegium Musicum'', een vereniging met tot doel (semi-)publieke concerten te geven.
 
=====1700-1715=====
Rond [[1700]] werd hij organist van de [[Nieuwe Kerk (Den Haag)|Nieuwe Kerk]] in [['s-Gravenhage]], waar hij ook organist van de [[Waalse kerk (Den Haag)|Waalse Kerk]] werd.
 
De [[cantate]] "'' L'Apologie des Femmes''" is een antwoord op "''Les Femmes''" van de Franse componist [[André Campra]], uitgegeven in [[1708]], waarin die het leed door de liefde veroorzaakt beschrijft en waarin hij zo ver gaat de lijst op te stellen van weinig aantrekkelijke karaktertrekken van bepaalde types vrouwen (de kokette, de wijze, de vadsige, enz.). De dichter vindt echter troost in de schoonheid van de natuur en verzaakt voor altijd aan het vrouwelijke geslacht. In de cantate van Van Blankenburg, uitgegeven in [[1715]], wordt aan de andere kant de lijst opgesteld van gunstige karaktertrekken van die vrouwen die in Campra’s cantate in een kwaad daglicht worden gesteld. <ref>[http://www.amazon.com/Femmes-French-Cantatas-Koningsberger/dp/B000RGI56S/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=music&qid=1224000670&sr=1-1] Roderick Shaw, in het inlegboekje van de cd ''Les Femmes, French Cantates by Campra, Van Blankenburg, Leclair'', CD GLO 5055, Academy of the Begynhof Amsterdam</ref>.
 
=====1715-1739=====
Tot de weinige overgeleverde muzikale werken van Van Blankenburg behoren de composities in een boek met [[orgel]]- en [[klavecimbel]]werken ([[1732]]), waaronder bewerkingen van alle [[Geneefse Psalmen|psalmen]].
Regel 13 ⟶ 17:
Van Blankenburg gaf vermoedelijk in 's-Gravenhage ook muziekonderricht aan [[Unico Wilhelm van Wassenaer|Unico Wilhelm graaf van Wassenaer]]. <ref> Zie voor bronnen op het net [http://www.heemschut.nl/md/2001/denhaag.htm] Peter Visser, ''Het muzikale verleden op fraaie locatie, recensie in Haagsche Courant'' en [http://www.kunstbus.nl/muziek/unico+wilhelm+van+wassenaer.html] het artikel over Unico Wilhelm graaf van Wassenaer op kunstbus.nl</ref>
 
In [[1734]] componeerde hij ter ere van [[Anna van Hannover]], dochter van [[George II van Groot-Brittannië|George II]], koning van Engeland, naar aanleiding van haar huwelijk met de [[Friesland|Friese]] [[stadhouder]] [[Willem IV van Oranje-Nassau|Willem Carel Hendrik Friso]], een muzikaal bruiloftsgeschenk ''La double harmonie d’une musique algébraique, De dubbelde harmony'', een reeks op Franse leest geschoeide [[dans]]en waarin, gespiegeld en op hun kop gelezen, [[Bas (zangstem)|bas]] en [[melodie]]stem verwisselbaar zijn. <ref>[http://books.google.be/books?id=nbJFc77yvxEC&pg=PA258&lpg=PA258&dq=blankenburg+%22van+eyck%22&source=web&ots=0fY3c1-JRS&sig=Hc0Lacf8kCUlOBZy36IxTS6bm4Q&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result#PPA344,M1] Gert Oost, ''Den Haag, 1764, Christian Ernst Graf vraagt in een lange brief op rijm verhoging van zijn tractement als hofcomponist, Oranje en de muziek'' in ''Een muziekgeschiedenis der Nederlanden'', samengesteld door [[Louis Peter Grijp]], [[Ignace Bossuyt]] , Amsterdam University Press, [[2001]], ISBN 9053564888, 9789053564882, blz. 344 </ref>
 
In zijn in [[1739]] uitgegeven ''Elementa Musica'' beschuldigt hij [[Georg Friedrich Händel]] van plagiaat. Eén van Händels in [[1735]] gepubliceerde [[fuga]]'s heeft een thema dat hem in [[1725]] werd aangeboden en waarover hij eveneens een fuga componeerde. De Fuga van Händel blijkt echter al rond [[1720]] gecomponeerd te zijn.<ref>Rudolf Rasch ed., ''George Frideric Handel/Quirinus van Blankenburg – Two Fugues on the Same Theme from Six fugues (1735) and Elementa musica (1739)'', The Diapason Press, [[1985]]</ref>.
 
Van Blankenburg was een vooraanstaande getuige van de waanzinnige en onvoorwaardelijke belangstelling van zijn land- en tijdgenoten voor alles wat uit [[Italië]] kwam. In zijn ''Elementa Musica'' beschrijft hij hoe zijn vader kooplui de opdracht gaf om uit Venetië de allernieuwste drukken mee te brengen, ''”hebbende verstaan dat de musiec in Italien tot een veel hooger trap van volmaaktheid was geklommen”:''<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/thij017zeve01_01/thij017zeve01_01_0006.htm] Geciteerd naar W.H. Thijsse, Zeven eeuwen Nederlandse muziek. Kramers, Rijswijk, 1949, blz. 203</ref> ''“Deze waren d’eenigste die hem konden vermaken. En, wanneer ik daar na in myn jeugd zou musiec leeren, zo mogt ik anders geen boeken als deze gebruiken; waar mede dan myn gedachten wierden opgevolt; ’t welk van dien uitslag was dat ik geen andre lomperyen mogt hooren. ”'' <ref> [http://books.google.be/books?id=nbJFc77yvxEC&pg=PA258&lpg=PA258&dq=blankenburg+%22van+eyck%22&source=web&ots=0fY3c1-JRS&sig=Hc0Lacf8kCUlOBZy36IxTS6bm4Q&hl=nl&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result#PPA290,M1] Geciteerd naar Thiemo Wind, ''Utrecht, 17 mei 1649, Stadsbeiaardier Jacob van Eyck krijgt loonsverhoging op voorwaarde dat hij op zomeravonden de wandelaars op het Janskerkhof met zijn blokfluitspel vermaakt, Jacob van Eyck en de instrumentale variatiekunst '' in ''Een muziekgeschiedenis der Nederlanden'', samengesteld door Louis Peter Grijp, Ignace Bossuyt, Amsterdam University Press, [[2001]], ISBN 9053564888, 9789053564882, blz. 290-291 </ref> In hetzelfde werk vermeldt hij ''”Als ik...een stuk musiec van mijn maaksel plag te vertoonen, dan was 't nooit prijsbaar ...; maar als ik in de plaats van mijn naam Bl., Di Castelbianco ('t welk 't zelfde is)...daar boven zette, dan was 't uitstekend.”'' <ref>[http://www.dbnl.org/tekst/thij017zeve01_01/thij017zeve01_01_0006.htm]W.H. Thijsse, Zeven eeuwen Nederlandse muziek. Kramers, Rijswijk, 1949, blz. 203</ref>
 
=====Werken=====
* [[1684]] : ''Onderwijzinge hoe men alle de Toonen en halve Toonen, die meest gebruijkelijck zijn, op de Handt-Fluijt zal konnen t'eene mael zuijver Blaezen'', Amsterdam
* [[1715]]: wereldlijke cantate "''L'Apologie des Femmes''"
* [[1732]]: ''Clavecimbel en orgel-boeck der gereformeerde psalmen en kerkgezangen'', Laurens Berkoske, ’s-Gravenhage, tweede druk [[1745]]
* [[1739]]: ''Elementa Musica, of Nieuw Licht tot het welverstaan van de musiec en de bas-continuo'', Laurens Berkoske, 's-Gravenhage
 
== Discografie ==
{{bronnen|bronvermelding=
* [http://www.amazon.com/Femmes-French-Cantatas-Koningsberger/dp/B000RGI56S] Academy of the Begynhof Amsterdam, ''Les Femmes, French Cantates by Campra, Van Blankenburg, Leclair'', CD Globe GLO 5055, 1992
===== Voetnoten =====
* [http://www.globerecords.nl/catalogue/popup.html?nr=154] Ricardo Kanji, Jacques Ogg & Richte van der Meer, Dutch Recorder Sonatas and Harpsichord Works by Wassenaer and His Contemporaries, CD Globe GLO 5151
<references />
* [http://www.apollo-ensemble.nl/cd_musicaneerlandica.htm] "Musica Neerlandica", [[Max van Egmond]] & Apollo Ensemble, [[1995]]
=====Aanvullende referenties=====
* [http://www.muziekweb.nl/shared/cat/ti/index.php?tnr=CLX1933] Psalmen in de 18e eeuw, door Sytse Buwalda, Henny Heikens, Wilma van der Wardt, VLS Records VLC 0696, [[1996]]
 
{{Appendix|2=
===== '''Voetnoten ====='''
{{References}}
====='''Aanvullende referenties====='''
* [http://www.huygens-fokker.org/wieiswie/blankenburg.html Stichting Huygens-Fokker]
* Erhard Franke ed., ''Choralbearbeitungen des 17. und 18. Jahrhunderts'', Edition Peters, [[Leipzig]], [[1984]].
}}
 
== Discografie ==
*[http://www.amazon.com/Femmes-French-Cantatas-Koningsberger/dp/B000RGI56S] Academy of the Begynhof Amsterdam, ''Les Femmes, French Cantates by Campra, Van Blankenburg, Leclair'', CD Globe GLO 5055, 1992
*[http://www.globerecords.nl/catalogue/popup.html?nr=154] Ricardo Kanji, Jacques Ogg & Richte van der Meer, Dutch Recorder Sonatas and Harpsichord Works by Wassenaer and His Contemporaries, CD Globe GLO 5151
*[http://www.apollo-ensemble.nl/cd_musicaneerlandica.htm] "Musica Neerlandica", [[Max van Egmond]] & Apollo Ensemble, [[1995]]
*[http://www.muziekweb.nl/shared/cat/ti/index.php?tnr=CLX1933] Psalmen in de 18e eeuw, door Sytse Buwalda, Henny Heikens, Wilma van der Wardt, VLS Records VLC 0696, [[1996]]
 
{{DEFAULTSORT:Blankenburg van, Quirinus}}