Kalkzandsteen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 82.92.115.133 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Look Sharp!
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 3:
 
== Geperste metselsteen==
In de [[bouwkunde]] is kalkzandsteen de benaming voor een [[Steen (materiaal)|metselsteen]] die gevormd wordt door [[ongebluste kalk]] en [[zand]] intensief te mengen, in steenvorm te persen en onder [[stoom]]druk te verharden. <ref>* Haslinghuis, E.J. en Janse, H. (2005) Bouwkundige termen. Leiden: Primavera Pers. ISBN 90 5997 033 0.</ref><ref>* Korevaar A., Bijls A., Gout M. en Stijnen L. redactie (1955) ''Bouwkundige encyclopedie''. Amsterdam Brussel: Elsevier.</ref>
 
===Fabricage===
Regel 11:
 
===Producten===
Met dit materiaal wordt op deze manier een veelheid aan producten gemaakt:
* [[Metselen|Metselstenen]] in verschillende formaten,
* [[Lijm|Metsellijm]] en vellingblokken zowel voor handzame (< 14 kg) als mechanische verwerking (> 14 kg),
*Elementen voor mechanische verwerking waarvan het gewicht varieert van 95 tot 380 kg/st.
Voor metselstenen bestaan er
* [[Waalformaat|Waal-]], [[Amstelformaat|Amstel-]] en [[Maasformaat]] (resp. 52, 72 en 82 mm hoog; muurdikte 102 mm en streklengte 214 mm)
*Metsel-, lijm- en vellingblokken voor muren, dik 67, 100, 120, 150 en 214 mm. (aangeduid als M, L of V blokken, bv M150, L100 of V100)
*Elementen voor de muurdiktes van 67, 100, 120, 150, 175, 214, 240, 250 en 300 mm.
Regel 36:
 
===Architectuur===
Tegenwoordig wordt kalkzandsteen vooral voor binnenmuren gebruikt, maar tijdens de eerste decennia van de 20e eeuw werden ook veel buitengevels van huizen en grotere gebouwen in kalkzandsteen opgetrokken. Hoewel van nature wit, werd er toen ook gekleurde kalkzandsteen vervaardigd, in de kleuren rozerood (''appelbloesem''), paars (''heidekleur''), geel en blauw. Hiermee werden ornamenten aangebracht. Het gebruik van kalkzandsteen buiten is mede door de grotere kwetsbaarheid voor omgevingsinvloeden, in onbruik geraakt.
 
== Natuursteen ==
Volgens de '''[[petrologie]]''' is kalkzandsteen ook de benaming voor een sterk [[kalk]]houdende [[zandsteen]].<ref>[[Microsoft Encarta|Encarta Encyclopedie]], 1993-2002</ref> Om verwarring met de geperste metselstenen te voorkomen, wordt vaak de term "zandige (of zandhoudende) kalksteen" gebruikt, maar afgaande op het percentage kwarts zou men soms beter de term "kalkhoudende zandsteen" kunnen gebruiken. <ref> Over '''zandige kalksteen''': "''In de praktijk (vooral buiten Nederland) wordt ook gesproken van kalkzandsteen. Omdat dit verwarring kan veroorzaken (kalkzandsteen is immers ook de benaming van een kunststeen), is hier gekozen voor de term ´zandige kalksteen´. In het geval van de Gobertange of de Balegemse steen kan inderdaad ook geologisch van een zandige kalksteen worden gesproken. In het geval van de Baumberger kalksteen is deze keuze niet geheel terecht, doordat in sommige variëteiten het hoofdbestanddeel kwarts is. In Duitsland wordt dan ook meestal van Baumberger Sandstein gesproken. Het feit dat de kalkrijke Baumberger kalksteen in Nederland in hoofdzaak voor sculpturen is toegepast, en deze steen werd bewerkt als [[Limburgse mergel|mergel]], verklaart de keuze voor de term `zandige kalksteen´.'' " Citaat uit de 'Bestekstermen Natuursteen', hoofdstuk "zandige kalksteen", zie [http://www.cultureelerfgoed.nl/sites/default/files/u6/Natuursteenbestek_Soorten.doc] </ref> Steensoorten die vaak als 'kalkzandsteen' worden betiteld zijn onder andere: [[Gobertange]], [[Balegemse steen]] of [[Ledesteen]], [[Baumberger steen]] en [[Portlandsteen]].
 
===Geschiedenis===
Lange tijd was zandige kalksteen, ook kalkzandsteen genoemd, bekend als een natuurproduct dat onder meer voorkwam te [[Balegem]] en [[Gobertange]]. Pogingen om langs kunstmatige weg een steensoort te verkrijgen die dezelfde gunstige eigenschappen had leidde uiteindelijk tot het patent van de Berlijnse ingenieur [[Wilhelm Michaëlis]] uit [[1880]]. Deze wist een mengsel van zand en kalksteen door stoom te verharden. Toen er ook goede verhardingsketels beschikbaar kwamen kon het procedé ook industrieel worden toegepast. De eerste kalkzandsteenfabriek verrees in [[1894]] in Duitsland. Omstreeks 1900 kwamen er meer van dergelijke fabrieken, zowel in Europa als in de Verenigde Staten.
 
{{Appendix|2=
{{bron|bronvermelding={{References}}}}
{{References}}
}}
 
[[Categorie:Bouwmateriaal]]