Haarlemmerpoort (Amsterdam): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
||
Regel 1:
[[Bestand:Haarlprt.jpg|thumb|250px|De Haarlemmerpoort in de 17e eeuw. Deze poort werd in de 19e eeuw door de Willemspoort vervangen.]]
{{coördinaten|52_23_6_N_4_52_59_E_type:landmark_scale:1500_region:NL|52° 23' 6" NB 4° 52' 59" OL}}▼
▲|[[Bestand:Jacob Olie Haarlemmerplein Amsterdam 8 mei 1896.jpeg|thumb|250px|right|De Willemspoort in 1896. <br>Foto: [[Jacob Olie]].]]
De '''Haarlemmerpoort''' of ''Willemspoort'' aan het [[Haarlemmerplein]] is in feite de vijfde Haarlemmerpoort die voorkomt in de geschiedenis van [[Amsterdam]]. De poort maakte deel uit van de [[vestingwerken van Amsterdam]]. Bij elke [[stadsuitbreiding]] schoof de stadspoort een stukje op naar het westen, richting [[Haarlem]].
Regel 12 ⟶ 8:
In [[1837]] was de voorganger van de huidige poort, de in [[1618]] naar ontwerp van [[Hendrick de Keyser]] voltooide Haarlemmerpoort, zo bouwvallig geworden dat besloten werd tot afbraak. Drie jaar later verrees, vlakbij de plek van de vorige, de huidige poort.
De Willemspoort staat officieel op naam van architect Cornelis Alewijn
In die tijd hadden de stadspoorten hun oorspronkelijk verdedigende functie verloren en dienden nu overwegend als ‘barrière’ om heffing van stedelijke [[belasting (fiscaal)|belastingen]] mogelijk te maken. Zo ook de Willemspoort, waarvan het interieur diende ter huisvesting van de met de [[accijns|accijnzen]]inning belaste commiezen en enkele wachthoudende militairen.
Regel 26 ⟶ 22:
==Politiepost==
Na de afschaffing van de stedelijke accijns in [[1866]] bleef de poort (gedeeltelijk) als [[politie]]post in gebruik, hoewel er stemmen voor sloop opgingen. Stemmen die luider werden toen in [[1877]] de aansluitende en aan de veldzijde gelegen brug in zuidelijke richting werd verplaatst. Sinds dat jaar stond in de middendoorgang een brandspuit opgesteld, terwijl het rechter gedeelte dienst deed als verblijf voor de brandwacht.
In [[1889]] besloot de gemeenteraad van de [[gemeente Amsterdam]] tot sloop van de poort, ten behoeve van een nieuw gebouw voor politie en brandweer. Na jarenlang geharrewar werd dit besluit op 18 april [[1900]] weer ongedaan gemaakt en besloten tot [[restauratie (kunst)|restauratie]].
Tot [[1961]] deed het linkerdeel van de poort dienst als politieposthuis; in [[1967]] kwam in het gedeelte rechts een afdeling van [[Openbare werken (algemeen)|Publieke Werken]]. Kort daarna werd het voortbestaan van de poort opnieuw bedreigd door de herschepping van de Haarlemmer Houttuinen in een brede verkeersweg met een aansluiting dwars door de poort. Slopen of verplaatsen was de vraag en het inmiddels vergevorderde verval ging door, totdat het gebouw werd gekraakt. Door de krakers werd met instemming van de buurt vooral gelobbyd voor behoud door middel van een woonbestemming en restauratie en renovatie. Verval werd o.a. gekeerd door het dak te bedekken en nieuwe afwatering aan te brengen.
Regel 37 ⟶ 33:
De [[Dienst Publieke Werken]] van de gemeente Amsterdam en het [[Gemeentelijk Woningbedrijf Amsterdam]] maakten destijds afspraken over het toekomstige beheer, waarbij Dienst Publieke Werken zich zou ontfermen over de fundering en het casco, en het Woningbedrijf West het onderhoud van de woningen voor diens rekening zou nemen.
Het Gemeentelijk Woningbedrijf Amsterdam werd in 1994 geprivatiseerd in de Stichting Het [[Woningbedrijf Amsterdam]]. In het begin van de 21e eeuw fuseerde deze [[stichting]] met woningcorporaties in [[Amsterdam]], [[Almere]], [[Haarlem]], [[Haarlemmermeer]] en [[Noord-Kennemerland]] tot de huidige Stichting [[Ymere]]. De woningen en bedrijfsruimte worden daardoor tegenwoordig verhuurd door deze [[woningcorporatie]].
De Dienst Publieke Werken droeg diens taken in 2002 over aan [[Stadsdeel Centrum]] toen de gemeente de dienstverlening aan het publiek verder wilde decentraliseren door de instelling van stadsdelen. Op de informatieavond van 7 juli 2011 deelde Ymere aan de huurders van de Haarlemmer-poort mee dat ze weg moesten vanwege achterstallig onderhoud. Alleen een ingrijpende, dure restauratie en veranderen van het woongebouw in een hotel of bedrijf kan de poort redden.
Regel 44 ⟶ 40:
==Zie ook==
* [[Muiderpoort (Amsterdam)]]
* [[Leidsepoort (Amsterdam)]]
{{
{{Appendix|2=
* ''De tekst van deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van het bureau Monumenten & Archeologie (bMA) van de gemeente Amsterdam'', http://www.bmz.amsterdam.nl/. ''Overname is toegestaan met bronvermelding.''
}}
{{Navigatie stadspoorten Amsterdam}}
▲{{
[[Categorie:Poort in Amsterdam]]
| |||