Akagi (schip, 1927): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
[[AfbeeldingBestand:AkagiDeckApril42.jpg|thumb|rechts|300px| Akagi]]
De '''''Akagi''''' ([[Japans|Jp.]]: 赤城) was een [[vliegdekschip]] van de [[Japanse Keizerlijke Marine]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. De "''Akagi''" (letterlijk: ''Rood Kasteel'') was vernoemd naar een vulkaan in de regio [[Kanto (regio)|Kanto]] in [[Japan]]. Zij werd gebouwd te [[Kure]], aanvankelijk als slagschip van de ''Amagi''-klasse, maar na een vlootovereenkomst tussen de [[Verenigde Staten]] en Japan werd het schip afgebouwd als vliegdekschip. Later werden de drie vliegdekken van het schip vervangen door één vliegdek, over vrijwel de gehele lengte van het schip.
 
Regel 9:
De bevolking en de vissers op de vele boten wuifden hen uit.
 
De ''Akagi'' en de ''Kaga'' stonden onder direct bevel van admiraal Nagumo. De achterhoede, de ''Hiryu'' en de ''Soryu'' stonden onder bevel van [[schout-bij-nacht]] [[Tamon Yamaguchi|Yamaguchi]]. Op 28 mei vertrok de Noordelijke Strijdmacht onder bevel van Hosaguju en de invasievlootstrijdmacht voor [[Attu Station|Attu]] en [[Kiska]] uit [[Ominoto]]. Verder naar het zuiden vertrokken eveneens de transportschepen met de troepen voor [[Midway (eiland)|Midway]] aan boord, geëscorteerd door de [[kruiser]] "[[Jintsu]]" en 12 [[torpedobootjager]]s van de viceadmiraals Itchiki en Kondo.
 
Om 04u45 toen de Japanse vliegdekschepen nog zo'n 250 mijl ten noordwesten van Midway waren, werden de vliegtuigbemanningen aan dek geroepen. Admiraal Nagumo sprak de vliegers van de ''Akagi'' toe. Hij besloot met de woorden: "''Hoewel van de vijand niet veel vechtlust te verwachten is, zal hij waarschijnlijk tot de aanval overgaan, als we met de invasie bezig zijn!''" Ondanks dit vertoon van zelfvertrouwen, was Nagumo geneigd tot voorzichtigheid. De ''Akagi'' en de ''Kaga'' stuurden verkenningsvliegtuigen uit die elk sectoren van 300 mijl moesten verkennen. Twee vliegtuigen van de [[zware kruiser]]s ''[[Tone (kruiser)|Tone]]'' en ''[[Chikuma (kruiser)|Chikuma]]'' moesten elk een afstand van 300 mijl vliegen, linksom draaien, 60 mijl vliegen en daarna terugkeren. Natuurlijk moesten ze meteen alarm geven, als ze vijandelijke Amerikaanse vliegdekschepen aantroffen.
 
==Verkenningen==
De verkenningstoestellen van de Japanse schepen stegen om 16u30 op, behalve de twee toestellen van de ''Tone'', die een half uur later opstegen, als gevolg van een storing aan de katapult. Eén verkenner van de ''Chikuma'' kreeg motorpech en moest om 18u35 terugkeren. De andere vliegtuigen kregen met slecht weer te kampen en keerden halverwege terug van hun zoektocht. De zware bewolking zorgde ervoor dat de aanvalsvloot verder kon opstomen, voorlopig zonder ontdekt te worden door de Amerikanen, maar ook werden de Amerikaanse vliegdekschepen niet gevonden.
 
==De aanval op Midway==
Het doel van de Japanse vloot was het eiland Midway. Het was donker toen de ''Akagi'' de bommenwerpers lanceerde, op [[4 juni]] 1942, 04u45 plaatselijke tijd. Om 05u00 waren de Japanse vliegtuigen onderweg naar Midway. Luitenant-ter-zee-vlieger Joichi Tomonaga, de grond-lucht-commandant van de ''Hiryu'', was de aanvoerder van het Hiryu-luchtvlootsquadron [[Aichi D3A]] "Val"-type-[[bommenwerper]]s en [[Nakajima B5N2]] "Kate"-type-bommenwerpers, die uitgerust waren met bommen en niet met vliegtuig-[[Torpedo (wapen)|torpedo]]'s, omdat de Amerikaanse oorlogsschepen nog niet ontdekt waren.
Luitenant-ter-zee-vlieger Shoichi Ogawa voerde het bevel van het ''Akagi''-''Kaga''- luchtmachteskader. Luitenant-ter-zee-vlieger Masaharu Suganomai was de aanvoerder van de Zerogroep, bestaande uit [[Mitsubishi A6M2 Zero]]'s. Hun doel bestond erin, de basis Midway grondig te vernietigen.
 
Amerikaanse [[Consolidated PBY Catalina]]-watervliegtuigen vlogen net boven het wolkendek en zagen onder hen, door de gaten in het wolkendek, het eskader Japanse vliegtuigen naar het eiland vliegen.
De Catalina’s alarmeerden de basis vanaf 150 mijl afstand van het bedreigde Midway. Op Midway werd algemeen alarm geslagen en alle vliegtuigen, van welke type ook, kregen startbevel. Tegen 06u00 was alles wat vliegen kon opgestegen of toch startklaar. Ook de grondtroepen waren paraat en hadden in de duinen in schuttersputten, omringd met zandzakken en prikkeldraad, postgevat. De [[mitrailleur]]s stonden overal opgesteld om het invasieleger warm te verwelkomen. Onder het strandzand lagen [[landmijn]]en. Het zware luchtdoelgeschut werd eveneens bemand. Alle brandbare spullen, zoals [[olie]]- en [[benzine]]vaten werden in onderzandse bunkers weggestopt. Brandbestrijders en bluspompen stonden klaar om meteen de branden in te perken.
 
Regel 29:
 
==Amerikaanse aanval==
Omstreeks 07:10 naderden tien Amerikaanse [[B-17 Flying Fortress]]es van Midway en [[Grumman TBF Avenger]]s met torpedo's uitgerust, de Japanse vloot.
De Avengers vielen het eerst aan, omdat ze sneller waren dan de B-17's, en lanceerden hun torpedo's naar de Japanse carriers.
Diverse torpedo's liepen in de richting van de ''Akagi'', maar het schip wist er drie te ontwijken, en de anderen ontliepen de rest. Er was geen enkele torpedo- en zelfs geen bomtreffer. De opgestegen Zero's schoten vijf Avengers neer en twee B-17's. Van de oorspronkelijke tien kwamen er maar drie toestellen op Midway terug. De mislukte aanval had toch een belangrijk resultaat teweeggebracht. De Japanners waren in verwarring gebracht en dat vertraagde de start van de tweede aanvalsgolf op Midway. Nagumo's verkenners waren al twee uur onderweg en er kwamen nog geen berichten binnen over Amerikaanse vliegdekschepen. Nagumo wist niet dat de ''USS Yorktown'' ontdekt was door de verkenner van de ''Tone'', omdat diens radiozender niet goed werkte.
Regel 37:
 
==Tweede Amerikaanse aanval==
Terwijl de onderhoudsploegen de torpedobommenwerpers naar beneden brachten om ze te herbewapenen met bommen, kwam het bericht van het verkenningsvliegtuig van de kruiser ''Tone'' dat hij de vijandelijke vloot had ontdekt en ging verkennen. Nagumo vroeg wélke schepen het waren. Een half uur verstreek voordat hij antwoord kreeg, maar dat was dan ook een schreeuwend bericht dat er weer een Amerikaanse aanval naderde. Omstreeks 08u00 vielen de Amerikanen weer aan met 16 [[Douglas SBD Dauntless|Dauntless duikbommenwerpers]], afkomstig van Midway. Acht werden neergeschoten voordat ze de ''Akagi'' en ''Kaga'' bereikten. Ze werden gevolgd door 15 B-17 Flying Fortresses. Deze lieten hun bommen vallen vanaf een hoogte van 7000 meter, om niet zelf ten prooi te vallen van het Japanse luchtafweergeschut. Hun 250-kg bommen troffen geen van alle doel. De Japanse carriers draaiden in wijde S-bochten naar bakboord en dan weer naar stuurboord. Vanaf 7000 meter hoogte waren de grote Japanse vliegdekschepen maar kleine doelen.
 
==De Amerikaanse vliegdekschepen ontdekt==
Om 08u00 antwoordde de verkenner van de kruiser ''Tone'', dat hij vijf [[kruiser]]s en vijf [[torpedobootjager]]s had verkend. Om 08u30 meldde de andere verkenner van de kruiser ''Tone'', dat hij nog vijandelijke schepen, kruisers en het allerbelangrijkste bericht, een vliegdekschip van het ''[[USS Yorktown (CV-5)|Yorktown]]''-type had verkend.
Rond hetzelfde tijdstip keerde de aanvalsgroep van Tomonaga bij de Japanse vliegdekschepen terug. Ze landden omstreeks 09u00. Admiraal Nagumo achtte zich nu gereed om met het pas ontdekte vijandelijke vliegdekschip af te rekenen. Tegelijkertijd werd op de ''Akagi'' met de seinlamp aan alle gezagvoerders geseind om de koers naar het noorden te verleggen. Toen de laatste Zero geland was, zwenkte de ''Akagi'' van de boegwind af en gaf opdracht voor de hoogste gevechtssnelheid.
De vloot liep nu 30 [[Knoop (snelheid)|knopen]] en op alle 4 vliegkampschepen werden de vliegtuigen herbewapend en volgetankt. De benedendekse vliegtuigen en degene die terug aan dek waren gezet, moesten wéér herbewapend worden, nu uiteindelijk met [[torpedo (wapen)|torpedo]]'s. Bommen werden weer gedemonteerd en in plaats daarvan werden opnieuw torpedo's aangebracht. In de haast had het dekpersoneel geen tijd om de rondom de vliegtuigen neergezette bommen en benzinevaten te verwijderen en weer op hun bergplaats te plaatsen.
Regel 50:
Om 09:20 zagen de vliegers van de ''[[USS Hornet (CV-8)]]'' en ''[[USS Enterprise (CV-6)]]'' twee grote rookpluimen achter de horizon. De vliegers van de ''[[USS Yorktown (CV-5)]]'' waren een uur later opgestegen, door de mindere snelheid die het vliegdekschip kon halen. De uitkijken van Nagumo's vliegdekschip zagen commander-luitenant-vlieger John Waldrons Douglas SBD Dauntless-torpedobommenwerpers aan stuurboord van de ''Akagi'' op zich afkomen.
Toen ze binnen bereik waren, openden de luchtafweerkanonnen aan boord van al de kruisers, vliegdekschepen en torpedojagers het vuur. 14 Amerikaanse vliegtuigen werden neergehaald. Ook John Waldrons toestel werd neergehaald, nadat hij zijn bom had gelost. De enige overlevende van de ''USS Hornet''-aanvalsgroep, [[vaandrig]] George Gay stortte in zee.
Hij kon van het nog drijvende vliegtuig springen en wilde zijn gewonde boordschutter nog redden, maar moest wegduiken onder water voor mitrailleurvuur van de ''Akagi'' en ''Kaga''. George Gay was met zijn getroffen Dauntless tussen de twee vliegdekschepen in zee gestort.
Toen hij bovenkwam, was zijn vliegtuig verdwenen en kwamen een zwart kussen en een nog opgevouwen reddingsvlot boven water springen. Hij durfde dit niet open te vouwen, maar bleef, met zijn hoofd onder het zwarte vliegtuigstoelkussen, drijven met zijn ''Mae West''-reddingsvest aan. Door de snel passerende oorlogsschepen, werd hij heen en weer geslingerd in de golfdeiningen. Hij werd de volgende dag, omstreeks 14u30 levend uit zee gered door een Catalina-vliegboot. Gay had het hele gebeuren gevolgd als in een film, zei hij.
 
Regel 59:
 
==Einde van de ''Akagi''==
De bommen sloegen een groot gat in het vliegdek en door andere bommen was de midschips-vliegtuiglift verwrongen. Tijdens die explosies knalden de benzinevaten uiteen en ontploften de gedemonteerde bommen die nog op het vliegdek lagen.
De lucht was vol gloeiende metaaldeeltjes en het rook naar benzine, naar gloeiend metaal en naar verschroeid mensenvlees.
Overal op het vliegdek lagen half verkoolde lijken, nog rokende lichamen.
Zwaargewonden lagen gillend op het dek, omdat ze ledematen kwijt waren en anderen kreunden nog zacht in hun doodstrijd. Anderen lagen te gillen omdat ze verbrand waren...
Onder de zware ontploffingen trilde de commandobrug, waarop Nagumo stond met zijn stafchefs, viceadmiraal Kusaka, commandant-luchteskaderleider-vlieger Minuro Genda en kapitein-ter-zee Taichiro Aoki, gezagvoerder van de ''Akagi'' in zijn gebinten. De lucht was vervuld van dikke zwarte stinkende rook en de lucht zelf verschroeide bijna de longen. Het vuur verspreidde zich overal op het vliegdek en deed nog meer bommen, torpedo's en benzinevaten ontploffen. Matrozen die half blind waren, lieten hun brandbestrijdingsapparatuur in de steek. Hier was geen beginnen aan en men dacht eerst aan zijn eigen leven. De vlammen breidden zich uit in de richting van de commandobrug, waarop het verblijf daar bijna onmogelijk werd. Admiraal Nagumo zag door de zwarte rook nog iets verschrikkelijks. Twee gloeiende rode vlekken van de ''Kaga'' en de ''Soryu''.
Hij begreep dat ook die geraakt waren. De ''Hiryu'' was aan deze hel voorlopig ontsnapt en was bijna onbeschadigd. De Amerikanen waren verdwenen, omdat ze terugvlogen naar hun basis Midway en hun vliegdekschepen. Hun brandstofvoorraden begonnen te slinken en hun bommen waren op, dus moésten ze terugkeren.
 
===De balans===
Regel 74:
Toen de torpedojager ''Nowaki'' zag wat er met het vlaggenschip ''Akagi'' gebeurd was, kwam zij langszij om te helpen de branden te bestrijden. Kusaka en Genda probeerden Nagumo over te halen aan boord van de torpedojager te gaan, maar Nagumo weigerde de ''Akagi'' te verlaten. Terwijl kapitein-ter-zee Aoki hem probeerde over te halen, klonken er nieuwe explosies en de trap naar de brug brandde weg. Nu kon men alleen nog maar met behulp van een reddingslijn door het raam van de commandobrug ontsnappen. Nagumo zag nu de gehele rampzalige en noodlottige situatie in, en besloot toch door het raam te klauteren. Geholpen door zijn vlagluitenant, luitenant-ter-zee Nishibayashi, liet hij zich langs een reeds smeulend touw in één van de wachtende boten van de ''Nowaki'' zakken.
 
Het was 10u46 - slechts 20 minuten nadat de eerste bommenwerpers van McClusky en Muri de "Akagi" aanvielen. Toen Nagumo het schip verliet, klonken om de paar seconden explosies, de verbindingen tussen de dekken waren weggebrand en de matrozen van de ''Akagi'' sprongen in zee. De ''Akagi'' was niet meer bestuurbaar en uit de machinekamers kwam geen antwoord meer. Het brandende vliegdekschip lag gestopt, de boeg nog steeds in de wind gedraaid voor de vliegtuigen, maar deze brandden totaal uit en explodeerden, zowel boven- als onderdeks. De dynamo's stopten, de lichten vielen uit en de pompen van de brandbestrijdingsapparaten werkten niet meer. Brandbestrijdingsploegen met maskers en natte doeken voor hun gezicht, probeerden nog steeds het vlammeninferno van het binnenste van het schip te bereiken. Ze moesten over de verkoolde lijken stappen en telkens als zich nieuwe ontploffingen voordeden, vielen er slachtoffers onder hen. Met Japanse discipline namen ze de plaatsen in van de mannen die gedood waren, maar ook dezen werden slachtoffer van de exploderende munitie. Dokters en verplegers werkten in een verstikkende hitte in een verblindende rook en het gekerm van de gewonde en verbrande manschappen. De kleren van de gewonden die op dek lagen, begonnen te branden. Sommigen onder hen gilden toen ze met gebroken ledematen op het gloeiende dek liggend, levend geroosterd werden.
 
Anderen hadden geluk en werden vastgebonden op draagbaren naar omlaag gehesen. Het vuur had de verbindingslijnen met de machinekamers vernield, maar de machinekamers waren nog niet beschadigd. Tampo, de eerst officier machinist van de ''Akagi'', klom langs een gloeiende ladder naar boven en rapporteerde aan kapitein-ter-zee Aoki, dat zijn mannen stikten. Aoki gaf het bevel alle hens aan dek.
Een ordonnans liet zich langs een smeulende touwladder naar beneden zakken en rende over de geblakerde dekken om de order over te brengen. Hij keerde nimmer terug en uit de machinekamers ontsnapte niemand.
Alle vliegtuigen op de ''Akagi'' stonden in lichter laaie of waren ontploft en de laatste vliegers werden overgebracht op de escorteschepen.
Regel 82:
Om 16u15 rapporteerde Tampo aan de kapitein dat het schip onmogelijk op eigen kracht kon varen. Toen de laatste gewonde overlevenden in de boten zaten, stond de ''Akagi'' van boeg tot achtersteven in brand. Eindelijk gaf Aoki bevel het schip te verlaten. Aoki was de laatste die het brandende schip verliet en het was 19u35 toen hij zich liet overhalen in de sloep van de torpedobootjager ''Nowaki'' te stappen.
Hij had admiraal Nagumo een boodschap geseind om te vragen of hij de buitenboordkranen onderdeks mocht opendraaien. Van Nagumo kreeg hij geen antwoord, maar wel van Yamamoto, die een kort bevel gaf de ''Akagi'' niet tot zinken te brengen.
Hij had zelf jaren op het vlaggenschip gediend en was van plan de ''Akagi'' naar Japan te slepen. Toen Aoki de boodschap kreeg, meende hij dat er één weg openbleef. Hij bond zich aan één van de ankers vast, om het einde van zijn schip af te wachten. Hij meende dat hij met de ''Akagi'' mee ten onder moest gaan. Maar kapitein-ter-zee Miura van de torpedojager ''Nowaki'' kon hem ervan overtuigen dat hij levend voor Japan meer waarde had dan dood, en dus werd hij overgebracht op de torpedobootjager.
 
Toen admiraal Nagumo de brandende ''Akagi'' verliet, bracht hij zijn vlag over op de [[lichte kruiser]] "[[Nagara (kruiser)|Nagara]]". Om 04u55 4 juni, Japanse tijd en 5 juni, Amerikaanse tijd, zonk de brandende en sissende ''Akagi'', totaal uitgebrand, naar de bodem van de Stille Oceaan.
Regel 94:
* In dienst: 27 maart 1927
* Verloren: 4 juni 1942 (5 juni Amer. tijd) - Slag bij Midway
 
===Technische gegevens===
* Lengte: 250,68 m
Regel 104 ⟶ 105:
* Reikwijdte: 8200 mijl op 12 knopen (15.200 km aan 22 km/u)
* Bemanning: 2000 man
* tankinhoud: 3000,000 liter
 
===Bewapening===
Regel 113 ⟶ 114:
 
==Externe links==
* [http://www.combinedfleet.com/Akagi.htm Akagi]
* [http://www.combinedfleet.com/akagi_c.htm Japanse vliegdekschip Akagi]
* [http://www.angelfire.com/fm/compass/jdb.htm Aichi D3A "Val"]
* [http://www.angelfire.com/fm/compass/jtp.htm Nakajima B5N "Kate"]
* [http://www.angelfire.com/fm/compass/Zeke.htm Mitsubishi A6M "Zero"]
 
{{Appendix|2=
{{Bronnen | bronvermelding =
* Kolonel A. J. Barker - Midway: Keerpunt in de Stille Oceaan - Tweede Wereldoorlog - Standaard uitgeverij - Antwerpen/Utrecht
}}
 
[[Categorie:Japans marineschip in de Tweede Wereldoorlog]]
[[Categorie:Japans vliegdekschip]]
 
{{Link FA|en}}