Herme (Grieks godenbeeld): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.6.4) (Robot: toegevoegd: kk:Герма |
k Correctie: bovenaan enkel zie artikel, nooit zie ook / andere correcties |
||
Regel 1:
▲|[[Bestand:0007MAN-Herma.jpg|thumb|130px|Archaïsche herme, [[Nationaal Archeologisch Museum van Athene]]]]
'''Herme''' ([[Latijn]]: '''Herma''') of '''hermaion''' was in het [[oude Griekenland]] oorspronkelijk de naam van een aan de god [[Hermes (mythologie)|Hermes]] gewijde steenhoop die onder meer de wegen markeerde.
▲|[[File:Herme van Poussin.jpg|thumb|130px|Renaissancistische herme, detail van het schilderij "[[De Dans van de Tijd|A Dance to the Music of Time]] van [[Nicolas Poussin]], [[Wallace Collection (museum)|Wallace Collection]]]]
▲'''Herme''' ([[Latijn]]: '''Herma''') of '''hermaion''' was in het [[oude Griekenland]] oorspronkelijk de naam van een aan de god [[Hermes (mythologie)|Hermes]] gewijde steenhoop die onder meer de wegen markeerde.
==Geschiedenis==
Regel 14 ⟶ 11:
In de [[renaissance]] werden de hermen een populair thema in de bouwkunst en de schilderkunst. Hermen waren ook geliefd als ornamenten in de meubelmakerij en op porselein. De geslachtsdelen werden weggelaten en vaak was de gestalte nu vrouwelijk..
Over de oorsprong van hermen bestaat weinig zekerheid: mogelijk komen ze voort uit een [[animisme (religie)|animistische]] steencultus. De oudste vermelding van Hermen in de Griekse literatuur is voor zover bekend
Pausanias voerde de hermenverering teug op een oorspronkelijk Attisch gebruik. De Atheners waren "de eersten die vierkante afbeeldingen van Hermes oprichtten". De Arcadiërs waren "in het bijzonder gehecht aan vierkant geschouderde hermen. Deze beelden niet alleen Hermes maar ook [[Apollo Aguieus]], [[Poseidon (mythologie)|Poseidon]], [[Athena Ergane]], [[Helios]] en [[Herakles (mythologie)|Herakles]] af.
Regel 26 ⟶ 23:
Een laat [[hellenisme|hellenistische]] herme in het [[Getty Center|Getty Museum]], toegeschreven aan [[Boethos]] van Kalchedon werd uitgevoerd in [[brons]] met [[ivoor|ivoren]] ogen. De geslachtsorganen van deze herme uit de eerste eeuw voor onze jaartelling zijn in rust afgebeeld.<ref>http://www.getty.edu/art/gettyguide/artObjectDetails?artobj=9917&handle=li</ref>
De Romeinen bekroonden hun hermen vaak met de koppen van [[Silvanus (god)|Silvanus]], de god van de bossen of
De herme is in de 17e eeuw een geliefd ornament, een [[tuinbeeld]], in tuinen geworden. In de tuin van het [[kasteel van Versailles]] staan tientallen stenen hermen.
==Betekenis==
Hermen werden door de oude Grieken oorspronkelijk geplaatst bij grenzen (zoals ter afbakening van weiden), kruispunten van wegen, vóór poorten en huisdeuren, en soms ook bij graven. Ze hadden de bedoeling de god Hermes te eren, als beschermer van wegen en reizigers en in het algemeen als verhoeder van onheil. Ze speelden mogelijk ook een belangrijke rol in het volkse [[bijgeloof]]: het aanraken van de penis zou geluk gebracht hebben.
In Athene stonden ze met tientallen langs de straten. Groot was dan ook de ontsteltenis toen op de vooravond van de noodlottige [[Siciliaanse expeditie|expeditie naar Sicilië]] ([[415 v.Chr.]]) talrijke hermen door onbekenden werden verminkt, hetgeen als een bijzonder slecht voorteken werd uitgelegd (het zogenaamde [[Hermenschandaal]]). Over de ware schuldigen en hun bedoeling tast men nog steeds in het duister, maar tot de verdachten van het daarop volgende ''[[Hermenschandaal|Hermokopidenproces]]'' behoorde onder meer [[Alcibiades]], tot de veroordeelden [[Andokides (redenaar)|Andocides]].
Ook in Pompeii zijn Hermen teruggevonden. Uiteraard hebben de christenen die in de vierde eeuw de macht in het Romeinse Rijk overnamen met name de in hun ogen obscene hermen vernield. De beelden werden kapotgeslagen of begraven.
== Zie ook ==
▲{{Zie artikel|Zie ook: [[Steenmannetje]]}}
{{Refs}}
| |||