Nicolas Bourbaki: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
afbeelding Bourbaki-bijeenkomst van 1938; bronvermelding |
k Invulling parameters sjabloon |
||
Regel 1:
[[Bestand:Bourbaki_congress1938.jpg|thumb|300px|De Bourbaki-bijeenkomst van 1938. Van links naar rechts [[Simone Weil]], [[Charles Pisot]], [[André Weil]], [[Jean Dieudonné]], [[Claude Chabauty]], [[Charles Ehresmann]], [[Jean Delsarte]].]]
'''Nicolas Bourbaki''' is de naam van een groep van voornamelijk [[Frankrijk|Franse]] [[wiskundige]]n uit de [[20e eeuw]]. Beginnend in [[1935]] schreef de groep een reeks boeken waarin de moderne [[wiskunde]] uiteen werd gezet, met het doel de hele wiskunde te baseren op de [[verzamelingenleer]]. De groep streefde uiterste strengheid en algemeenheid na, en introduceerde veel nieuwe termen en begrippen.
De groep heet officieel ''Association des collaborateurs de Nicolas Bourbaki'' en heeft een kantoor in de [[École Normale Supérieure]] in [[Parijs]]. Onder wiskundigen is het gewoon over Nicolas Bourbaki te spreken als over een persoon, en zelfs werd wel eens aangenomen dat deze echt bestond.{{
== Boeken ==
Regel 18:
Het boek ''Variétés différentielles et analytiques'' is een overzicht van resultaten op het gebied van [[Variëteit (wiskunde)|variëteiten]], anders dan een volledige behandeling van de theorie. Een laatste deel IX, ''Théories spectrales'', over [[spectraaltheorie]], uit 1983 betekende het vermoedelijke einde van de serie uitgaven, hoewel aan het einde van 20e eeuw nog een overzicht van resultaten op het gebied van [[commutatieve algebra]] is verschenen.
De boeken van Bourbaki zijn standaardwerken op hun terrein geworden, maar zijn vanwege de droge, precieze behandeling van de theorie, ongeschikt om als leerboeken gebruikt te worden.
Van Bourbaki stamt het symbool <math>\varnothing </math> voor de [[lege verzameling]], en de termen ''[[injectie (wiskunde)|injectie]]'', ''[[surjectie]]'', en ''[[bijectie]]''.
Regel 25:
== Invloed op de wiskunde ==
De nadruk op strengheid van Bourbaki kan gezien worden als een reactie op het werk van [[Henri Poincaré]], die het belang van de vrijstromende wiskundige [[intuïtie]] onderstreepte, ten koste eventueel van de volledigheid. Het werk van Bourbaki had wereldwijd invloed op het wiskundig onderzoek. Er waren ook negatieve reacties, voornamelijk van de kant van de klassieke analyse, die wel de strengheid goedkeurden, maar niet de hoge graad van abstractie.
De invloed van Bourbaki is met de tijd afgenomen. Gedeeltelijk komt dit doordat sommige van de abstracties niet zo nuttig bleken te zijn als aanvankelijk werd gedacht, en ook doordat begrippen die tegenwoordig van belang zijn, zoals de [[categorietheorie (wiskunde)|categorietheorie]], niet behandeld worden. De theorie van [[algebraïsche structuur|algebraïsche structuren]] kan redelijk goed geformuleerd worden in Bourbakistische termen, hoewel [[wiskundige structuur|wiskundige structuren]] in de boeken niet uitvoerig aan de orde komen.
Regel 36:
De sfeer in de groep kan geïllustreerd worden door een anekdote verteld door Schwartz. Dieudonné dreigde geregeld met veel spektakel de groep te verlaten als bepaalde onderwerpen niet in de juiste logische volgorde behandeld zouden worden. De anderen haalden hiermee een grap uit toen de vrouw van Godement wel eens wilde zien hoe Dieudonné weer z'n vertrek zou aankondigen. Toen zij een keer aanwezig was, bracht Schwartz met opzet opnieuw de kwestie ter sprake de volgorde waarin de [[maattheorie]] en de topologische vectorruimten behandeld zouden worden, om te draaien. Wat gegarandeerd een crisis teweegbracht.
Een ander voorbeeld van de humor van de leden met betrekking tot het pseudoniem, is hun reactie op een artikel geschreven door R.P. Boas, de hoofdredacteur van de Mathematical Reviews. Boas legt daarin uit dat Nicolas Bourbaki het pseudoniem is voor een groep jonge Franse wiskundigen. Al snel daarop ontving de uitgever van Boas' artikel een brief van Nicolas Bourbaki waarin deze in krachtige bewoordingen bezwaar maakte dat zijn bestaansrecht in twijfel was getrokken. Bourbaki zette daarna in zijn brief uiteen dat de BOAS niets anders was dan een pseudoniem voor de redacteuren van de Mathematical Reviews.
== Over de naam ==
De naam "Bourbaki" stamt van een Franse generaal [[Charles Denis Sauter Bourbaki]] die in de [[Frans-Duitse Oorlog]] verslagen werd. De groep koos deze naam als verwijzing naar een studentengrap, bijgewoond door de eerste jaars Weil, waarin een ouderejaarsstudent verkleed als een merkwaardige buitenlander met een zwaar accent een nonsenslezing over wiskunde hield, met onzinnige stellingen toegeschreven aan verzonnen wiskundigen en als apotheose de lachwekkende "stelling van Bourbaki". Mogelijk verwijst de naam ook naar een standbeeld. Zeker is het een verwijzing naar de wiskunde uit de Griekse oudheid, temeer daar Nicolas verwijst naar een Griekse held van wie generaal Bourbaki afstamt.{{
== Externe links ==
Regel 48:
{{Appendix|1=alles|2=
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Nicolas Bourbaki|oldid= 39204529 |datum=20060215}}
{{
}}
{{DEFAULTSORT:Bourbaki}}
[[Categorie:Geschiedenis van de wiskunde]]
| |||