Slag in de Sont: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.7.1) (robot Erbij: ru:Сражение в Эресунне |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
||
Regel 1:
{{Infobox militair conflict
|
| partof=de [[Zweeds-Nederlandse Oorlog]]▼
| campaign=▼
▲|partof=de [[Zweeds-Nederlandse Oorlog]]
| image=[[Bestand:Eerste fase van de Zeeslag in de Sont - First phase of the Battle of the Sound - November 8 1568 (Jan Abrahamsz Beerstraten, 1660).jpg|260px]]
▲|campaign=
|
| date=[[29 oktober]] [[1658]]
|
| result=Beslissende Deens-Nederlandse overwinning, ontzetting van de Deense hoofdstad [[Kopenhagen]] en het behouden van de Oostzeehandel.▼
| combatant1=[[Bestand:Prinsenvlag.svg|border|24px]] [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Nederland]]<br />[[Bestand:Naval Ensign of Denmark.svg|border|24px]] [[Denemarken-Noorwegen|Denemarken]]
▲|result=Beslissende Deens-Nederlandse overwinning, ontzetting van de Deense hoofdstad [[Kopenhagen]] en het behouden van de Oostzeehandel.
|
|
|
| strength1='''Aantal schepen''': 41<br />▼
▲|strength1='''Aantal schepen''': 41<br />
'''Aantal kanonnen''': 1413<br />
'''Manschappen''': 6000<br />(4000 matrozen en 2000 soldaten)
| strength2='''Aantal schepen''': 45<br />
'''Aantal kanonnen''': 1838<br />
'''Manschappen''': 6478 (4055 matrozen en 2423 soldaten)
| casualties1=350 doden, 850 gewonden
| casualties2=296 doden, 503 gewonden
}}
▲|[[Bestand:Battleofthesound.jpg|thumb|260px|Tekening van [[Willem van de Velde de Oude]]]]
De '''Slag in de Sont''' was een [[zeeslag (militair)|zeeslag]] die plaats vond op [[8 november]] [[1658]] in de [[Sont]] tussen de steden [[Helsingør]], [[Helsingborg (stad)|Helsingborg]] en het eiland [[Ven (eiland)|Ven]], gesitueerd ten noorden van [[Kopenhagen]], dat in die tijd belegerd werd door [[Karel X Gustaaf van Zweden]]. De omsingelde Deense koning [[Frederik III van Denemarken]] was de rest van zijn koninkrijk al zo goed als kwijt. Dit was tegen de zin van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]], omdat hiermee de handelsvaart op de [[Oostzee]], een belangrijke pijler voor de Nederlandse economie, in gevaar kwam. De smalle Sont is namelijk een belangrijke toegang tot de Oostzee - naast de [[Grote Belt]] en de [[Kleine Belt]] - en de vaart op de Oostzee was voor Nederland de belangrijkste bron van inkomsten uit de handel.
▲De '''Slag in de Sont''' was een [[zeeslag (militair)|zeeslag]] die plaats vond op [[8 november]] [[1658]] in de [[Sont]] tussen de steden [[Helsingør]], [[Helsingborg (stad)|Helsingborg]] en het eiland [[Ven (eiland)|Ven]], gesitueerd ten noorden van [[Kopenhagen]], dat in die tijd belegerd werd door [[Karel X Gustaaf van Zweden]]. De omsingelde Deense koning [[Frederik III van Denemarken]] was de rest van zijn koninkrijk al zo goed als kwijt. Dit was tegen de zin van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]], omdat hiermee de handelsvaart op de [[Oostzee]], een belangrijke pijler voor de Nederlandse economie, in gevaar kwam. De smalle Sont is namelijk een belangrijke toegang tot de Oostzee - naast de [[Grote Belt]] en de [[Kleine Belt]] - en de vaart op de Oostzee was voor Nederland de belangrijkste bron van inkomsten uit de handel.
==Verloop==
De Nederlanders die onder leiding stonden van luitenant-admiraal [[Jacob van Wassenaer Obdam]] met [[Egbert Bartolomeusz Kortenaer]] als zijn vlaggenkapitein, hadden 41 schepen en 1413 kanonnen, terwijl de Zweden 45 schepen en 1838 kanonnen hadden. De zeven Deense schepen met ongeveer 280 kanonnen konden hun Nederlandse bondgenoot niet te hulp schieten. Vanwege een tegenwerkende noordenwind konden zij alleen maar toekijken. Obdam, die aanvankelijk een zeer gecompliceerde geschreven instructie had gekregen van [[Johan de Witt]] en zijn baas had gevraagd het hem opnieuw 'in drie woorden' uit te leggen, vatte zijn missie in een enkele zin samen: ''Kopenhagen redden en iedereen op haar bakhuis'' [bakkes] ''slaan die ons dat willen beletten''. Dat 'iedereen' sloeg op de Britse vloot, maar de Britten, hoewel met een eskader in de nabijheid, zouden zich er niet mee bemoeien. De Zweedse koning vuurde persoonlijk het eerste schot af vanuit [[kasteel Kronborg]]. De Zweden vielen agressief aan, maar faalden doordat de wind voor de Nederlanders gunstiger was: die hadden de [[loef]]. De Nederlanders dwongen de Zweedse vloot om de blokkade van de Deense hoofdstad op te heffen, hetgeen Karel er toe dwong om de belegering in zijn geheel te beëindigen. Viceadmiraal [[Witte de With]], commandant van de voorhoede, werd echter door musketvuur dodelijk gewond toen zijn vlaggenschip ''[[De Brederode]]'' aan de grond liep.
[[
Viceadmiraal [[Pieter Florisse]], commandant van de achterhoede, sneuvelde op de ''Jozua''. Hij werd begraven in de [[Grote Kerk (Hoorn)|Grote Kerk]] in [[Hoorn (Noord-Holland)|Hoorn]], in een marmeren praalgraf, voorzien van een afbeelding van de Slag in de Sont. De grafsteen en het houten deksel van zijn grafkist zijn na de brand in deze kerk in 1838 bewaard gebleven.
==Lijst van betrokken schepen==
Regel 40 ⟶ 38:
|-
| width="35%"| '''Scheepsnaam'''
| width="5%"| '''Kanonnen'''
| width="60%"| '''Opmerkingen'''
|-
|colspan=3 align=center bgcolor="white"|'''Voorhoede''' (viceadmiraal [[Witte de With]])
Regel 49 ⟶ 47:
|Liep aan de grond, werd geënterd door de ''Wismar'' en zonk; De With werd gedood.
|-
|Landman
|40
|
Regel 65 ⟶ 63:
|
|-
|Windhont
|23
|
|-
|Prins Willem
|28
|
Regel 87 ⟶ 85:
|
|-
|Rotterdam
|52
|
Regel 103 ⟶ 101:
|
|-
|Halve Maen
|40
|
Regel 123 ⟶ 121:
|
|-
|Gouden Leeuw
|38
|
Regel 165 ⟶ 163:
|
|-
|Caleb
|40
|
|-
|Jonge Prins
|30
|
Regel 258 ⟶ 256:
|colspan=3 align=center bgcolor="white"|'''2de Eskader''' (K. G. Wrangel and Strussflycht)
|-
|Victoria (Wrangel)
|74
|
Regel 292 ⟶ 290:
|Morgonstjerna
|48
|Geënterd door de ''Eendracht''
|-
|Goteborgsfalk
Regel 344 ⟶ 342:
|
|-
|St Johannes
|36
|
Regel 394 ⟶ 392:
|Geënterd door de ''Landman''
|-
|Angermanland
|20
|
Regel 434 ⟶ 432:
|8
|
|}
| |||