Pianola: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k links; {feit}
k Invulling parameters sjabloon
Regel 11:
 
=== Techniek ===
De pianola werkt met een pneumatisch systeem, waarbij de benodigde onderdruk wordt opgewekt met twee voetpedalen. De muziek is opgeslagen in de vorm van verwisselbare papierrollen met gaatjes, volgens hetzelfde principe als de boeken van een [[draaiorgel]]. Een gaatje in de papierrol maakt dat het bijbehorende [[Blaasbalg|balg]]je wordt leeggezogen. Het dichtklappen van dat balgje brengt een hamer in beweging, die tegen de corresponderende snaren van de piano slaat. Op sommige pianola's kunnen de [[dynamiek (muziek)|dynamiek]] en het tempo van de muziek tijdens het afspelen nog worden beïnvloed. Op de rol loopt een stippellijn, die gevolgd moet worden met de [[hendel]], die gekoppeld is met het rechter pedaal (de snarendemper).
 
Pianola's waren aanvankelijk apparaten die voor een [[piano (instrument)|piano]] of [[vleugel (muziek)|vleugel]] werden geplaatst, zodat ze de toetsen konden indrukken. Rond [[1905]] werden de pianospeelapparaten in een piano of vleugel ingebouwd. De fabrikanten wisten de techniek tot zeer grote perfectie te ontwikkelen. Vanaf 1905 kwamen ook instrumenten op de markt die een vastgelegde uitvoering van een [[pianist]] geheel automatisch konden naspelen, inclusief [[rubato]], [[geluidssterkte|volumeverschillen]], en het gebruik van de [[pedaal|pedalen]]. Deze vorm van de pianola wordt ''reproductiepiano'' genoemd. De eerste pianola's van dit type werden gebouwd door het [[Duitsland|Duitse]] bedrijf Welte, dat ook een apparaat ontwikkelde waarmee het spel van een pianist kon worden vastgelegd op een papierrol, die vervolgens kon worden vermenigvuldigd. Twee andere pianolafabrikanten die haast vanzelfsprekend weer een iets ander systeem hanteerden, waren Ampico en Duo-Art (Aeolian).
Regel 25:
 
==Zie ook==
* [[Disklavier]]
 
== Trivia ==
* [[George Gershwin]] zou de beginselen van het pianospelen hebben geleerd door als kind in het café zijn vingers mee te bewegen met de pianola.{{feitBron?||2011|08|05}}
 
== Externe links ==
Regel 34:
* [http://www.pianolavereniging.nl Nederlandse Pianola Vereniging]
* [http://www.pianola.org Gedetailleerde geschiedenis op Engels van de Pianola en zijne muziek - The Pianola Institute, Londen]
* [http://www.pianolasociety.com Player Piano Group]
* [http://www.museumspeelklok.nl Museum Van Speelklok tot Pierement, Utrecht]
* [http://www.welte-mignon.de Website over Welte-Mignon] - [http://www.augustinermuseum.de Augustinermuseum te Freiburg]
 
{{reflistAppendix}}
{{Commonscat|Player pianos}}