Sociale mobiliteit: verschil tussen versies

 

== Politieke invloed ==

Ook de heersende politiek in een natie, speelt een bepalende rol in de grootte van de sociale mobiliteit. De mate van sociale mobiliteit is een duidelijk breekpunt tussen de [[economie|economische]] [[ideologie]]ën van [[links (politiek)|links]] en [[rechts (politiek)|rechts]].

De rechtse, [[liberalisme|liberalistische]] en [[kapitalisme|kapitalistische]] grondslag pleit voor een terugtredende overheid, waarin de burgers zelf verantwoordelijkheid dienen te nemen. Een bekend voorbeeld hiervan, is de [[American Dream]]; leven in een land met genoeg [[vrijheid (sociologie)|vrijheden]] en [[opportuniteit|kansen]] om op te klimmen in de maatschappij. Een hoge mate van sociale mobiliteit is typerend voor landen met een veelal [[kapitalisme|kapitalistische]] [[economie]], zoals de [[Verenigde Staten]].<br />

 

== Economische aspect ==

[[Bestand:Lorenzcurve.JPG|left|550px|Lorenz-curve van inkomen en gezinnen]]

De sociale klassenverdeling is veelal in te richten en te meten aan de hand van de economische verschillen. Vaak worden de klassen [[definitie|gedefinieerd]] aan de hand van de economische [[welvaart]] die een bepaald deel van de bevolking geniet, zoals bij de [[onderklasse (maatschappij)|onderklasse]]. Deze verdeling wordt vaak de [[scheefheid]] van de welvaartsverdeling genoemd.<br />

De ware verdeling, in niet-communistische economieën, is een bolling naar beneden te zien in de lijn. De curve begint afgeplat, wat inhoudt dat bij de onderste klassen, het welvaartspercentage onevenredig laag is, in vergelijking met het cumulatieve bevolkingspercentage dat zij vertegenwoordigt. De curve toont vervolgens een [[middenklasse]], gevolgd door een steile stijging. Deze stijging houdt in dat een klein percentage van de bevolking (vandaar dat het uitgetekend staat op een relatief klein oppervlak van de x-as), een onevenredig groot percentage van het BNP verdient (het onevenredig grote oppervlak aan de y-as, dat deze groep vertegenwoordigt).<br />

Hoe boller, of schever, de Lorenzcurve, hoe meer de welvaart in een land onevenredig is verdeeld. Dit getal wordt vaak uitgedrukt in de Gini-coëfficiënt. Kapitalistische landen vertonen een hoger Gini-coëfficiënt dan socialistische landen.

 

== Kastensysteem ==

Het [[kastensysteem]], vooral bekend uit [[India]], maar voorkomend in andere delen van [[Oost-Azië]] en [[Afrika]], kent een afwijkende vorm van sociale mobiliteit. Deze stelsels, al dan niet gebaseerd op [[religie]]uze grondslag, kenmerken zich door zeer strenge scheiding van sociale klassen. Er bestaan duidelijk afgebakende [[kaste]]s, waartussen vrijwel geen sociale mobiliteit mogelijk is. Vaak leven deze groepen volkomen gescheiden van elkaar, met weinig tot geen contact. De kastenverdeling vormt een maatschappelijke [[structuur]], waarin de [[arbeidsverdeling]] goed is vastgelegd. Zo is er bijvoorbeeld één landbouwkaste, waarin iedereen die binnen die kaste worden geboren, op het land dient te werken. De kaste waarin iemand geboren wordt, bepaalt een groot deel van zijn of haar leven; zoals de [[kleding]], het [[werken (arbeid)|werk]], de huwelijkspartner, het inkomen, het thuisgebied en de [[taal]]. Het systeem staat geen mobiliteit toe tussen de kasten, vaak met een [[religie]]us argument. Zo zijn is in India volgens het [[Hindoeïsme]] iedereen geboren in de kaste naar zijn [[karma]]; zij die in vorige [[incarnatie]]s een goed leven hebben geleid, komen hoger in het kastensysteem terecht.<br />

Hoewel het stelsel tegenwoordig bij wet is afgeschaft, heeft het duizenden jaren oude systeem informeel nog zeer veel invloed in de denk- en handelwijze van de mensen, vooral in niet-[[verstedelijking|verstedelijkte]] gebieden.