Oudfries: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving + standaardtabelopmaak |
||
Regel 6:
==Klankleer==
{{
*Wat klankleer betreft tonen sommige manuscripten aan dat het Oudfries nog tamelijk [[Archaïsme|archaïsch]] was: zo worden er nog veel lange vocalen in eindpositie aangetroffen.
*Met het [[Oudnoords]] en [[Oudengels]] deelt het Oudfries het verschijnsel van [[diftongering]] in combinatie met [[breking (taal)|breking]]: voor bepaalde medeklinkers of een combinatie daarvan werd een [[monoftong]] “gebroken” in een opgaande [[diftong]]. Oudgermaans * reχt- , “recht” werd zo “riucht” in het Oudfries met verdere accentverplaatsing naar de u. Hetzelfde valt op te merken in het Oudfries voor "vier", “fiûwer” en "fiar/fiōr".
*Net als in het Oudengels werden de Oudfriese keelklanken schuurklanken als ze werden gevolgd door palatale klinkers (klinkers die voor in de mond worden uitgesproken). Men vergelijke Oudengels “cyse” (modern Engels “cheese”) en Oudfries “zîse” (Nederlands “kaas”)
*Waarschijnlijk al in een gemeenschappelijk [[West-Germaans|West-Germaanse]] fase deelden het Oudfries, het Oudengels en het [[Oudsaksisch]] een speciale ontwikkeling wanneer in een woord een nasaal (een neusklank) gevolgd werd door een schuurklank. In zowel het Oudfries als het Oudengels luidt het woord voor “vijf”, “fîf”. Evenzo kenden beide talen het woord “mûþ” (Oudengels) en “mûth” (Oudfries) voor Nederlands “mond”.
*In waarschijnlijk dezelfde fase vond in een groot deel van het Westgermaanse gebied de zogenaamde i-mutatie plaats: klanken die oorspronkelijk achter in de keel werden uitgesproken “verschoven” naar voren als in de volgende lettergreep een -i stond. Het Oudgermaanse * grôni- werd zo “grêne” in het Oudfries en “grên” in het Oudengels (Nederlands “groen”).
Regel 17:
Zo luidt de declinatie van bijvoorbeeld “dag” als volgt:
{| class="wikitable"
! Naamval
! Enkelvoud
Regel 37:
| dei/dî
|degar
|}
Regel 80 ⟶ 79:
{{Appendix|Bronnen en referenties|
* [http://www.ned.univie.ac.at/Publicaties/taalgeschiedenis/en/fries.htm Taalgeschiedenis van het Fries]
* [http://web.archive.org/web/20080212125652/http://www.germanic.ucla.edu/grads/jharvey/prospectus/frisian.htm Background on Frisian]
* [http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etcs/germ/afries/afrcorp/afrco.htm. De Tien Geboden in het Oudfries]
* [http://homepage.uibk.ac.at/homepage/c303/c30310/afrieswbhinw.html Oudfries Woordenboek]
* [http://geneaknowhow.net/regel/bronnen/friesland.htm Oudfriese bronnen]
* [http://www.rzuser.uni-heidelberg.de/~cd2/drw/ta.htm Oudfriese rechtsteksten]
*Bremmer Jr, R. H., ''An Introduction to Old Frisian. History, Grammar, Reader, Glossary'' (Amsterdam & Philadelphia, 2009)
*Campbell, A., ''Old English Grammar'' (Oxford, 1977)
| |||