Mordwiens: verschil tussen versies

{{Infobox taal|

| gesproken in = [[Rusland]]

* [[Fins-Oegrische talen|Fins-Oegrisch]]

| alfabet = [[Cyrillisch alfabet|Cyrillisch]]

| 639-2 = myv/mdf

Het '''Mordwiens''' is een [[taal]] met ca. 750.000 sprekers in het midden van Europees [[Rusland]], tussen [[Moskou]] en [[Saratov]], hoofdzakelijk in de autonome republiek [[Mordovië]], maar ook in grote gebieden daarbuiten. Nergens vormt het Mordwiens de meerderheid. De positie en de toekomstkansen van de taal worden ernstig bemoeilijkt door dit feit, maar vooral ook doordat de sprekers van het Mordwiens hun taal bij voorkeur beschouwen als twee verschillende talen: [[Erzja]] en [[Moksja (dialect)|Moksja]]. [[Taalkundige]]n beschikken niet over eenduidige criteria om een taal van een [[dialect]] te kunnen onderscheiden. Wellicht is het daarom beter Erzja en Moksja als twee nauw verwante talen op te vatten. Van de [[Mordwienen ]] spreekt ongeveer 2/3 Erzja en 1/3 Moksja.

Het Mordwiens is een [[Finoegrische talen|Finoegrische taal]]. De taal maakt deel uit van de Finse groep binnen die familie, evenals het [[Fins]], het [[Estisch]] en het Laps of [[Samisch]]. Erzja en Moksha hebben een aparte schrijftaal. Beide gebruiken het [[cyrillisch alfabet|cyrillische alfabet]].

Het Mordwiens heeft in het verleden invloeden ondergaan van omringende Turkse talen, maar vooral van het [[Russisch]], dat overal waar Mordwiens wordt gesproken de dominante taal is.

(de voorbeelden komen uit het Erzja, niet alle lettertekens kunnen correct worden weergegeven)<br />

* De [[medeklinker]]s kunnen in bijna alle gevallen stemloos of stemhebbend zijn (het Moksha kent bijvoorbeeld een stemloze j)<br />

* Het Mordwiens is de enige Finoegrische taal die onbekommerd de opeenhoping van medeklinkers accepteert: ''ksi'' 'brood', ''ksn'i'' 'ijzer'.<br />

* Het [[lijdend voorwerp]] wordt in de werkwoordsvorm aangegeven: ''palan'' 'ik kus' ''palasa'' 'ik kus hem/haar', ''palatan'' 'ik kus jou', ''palatadiz''' 'ik kus jullie' etc. Soortgelijke systemen komen ook in andere Finoegrische talen voor (bijvoorbeeld in het [[Hongaars]]), maar nergens zo compleet en überhaupt nergens in de Finse tak.<br />

* In plaats van [[voorzetsel]]s gebruikt het Mordwiens [[naamval]]len (in het Erzja 12, in het Moksha 13) of [[achterzetsel]]s.<br />

* Er zijn geen [[lidwoord]]en; bepaaldheid wordt uitgedrukt door een uitgang: ''l'ej'' 'rivier' vs. ''l'ejs''' 'de rivier', ''l'ejs'e'' 'in een rivier' vs. ''l'ejs'en't''' 'in de rivier'. Dit systeem is uniek in de Finoegrische familie.<br />

* Eveneens uniek: bepalingen van plaats en naamwoorden kunnen als [[werkwoord]] worden vervoegd: ''loman''' 'mens': ''loman'an'' 'ik ben een mens'; ''mazij'' 'mooi' : ''mazijan'' 'ik ben mooi, ''kudoso'' 'thuis' : ''kudoson'' 'ik ben thuis'.<br />

* Er is geen onderscheid tussen mannelijk en vrouwelijk, en dus ook niet tussen hij en zij: ''son'' betekent beide.<br />