Underground (cultuur): verschil tussen versies

'''Underground''' (Eng.: ''ondergronds'') is de [[subcultuur]] waarin idealistische of kunstzinnige uitingen zich al dan niet bewust afzetten tegen de uitingen voor [[mainstream|het grote publiek]]; de uitingen betreffen onder meer de [[beeldende kunst]], [[literatuur]], [[muziek]], [[Film (cinematografie)|film]] en [[mode]], en ook de [[media]] waarin idealisme of alternatieve levenswijzen een belangrijke rol speelt. Kenmerkend zijn veelal de selecte publieksgroep en daardoor de relatieve onbekendheid, de idealistische of kunstzinnige eigenheid voor laten gaan voor commercie/financieel gewin, en de drang naar kunstzinnige vernieuwing ([[Avant-garde|avant garde]]).

Underground is een [[tegencultuur]] en kan overeenkomsten hebben met de [[Do-It-Yourself|DIY]]-mentaliteit zoals dit ook in de [[Kraken (onroerend goed)|krakersbeweging]] heerst. Idealisme of maatschappelijke betrokkenheid ligt vaak ten grondslag, zoals veganisme, anarchisme, autonomie, wereldvrede. Veelal is er een scenevorming met bijbehorende alternatieve uitingen in kleding en gedrag.

Muziekgroepen als [[U2 (band)|U2]], [[Simple Minds]] en [[R.E.M. (band)|R.E.M.]] begonnen als kleine alternatieve bands, maar na grote hits werden ze gerekend tot de mainstream. Soms zijn beginnende muzikanten eerst underground, vervolgens worden ze 'ontdekt' en krijgen ze een platencontract, waarna ze kunnen doorgroeien tot een sterrenstatus. De oorspronkelijke aanhang hoeft die ontwikkeling niet door te maken, waardoor de publieksgroepen voor de muziekgroep ook kunnen verschuiven. [[Early adopter|Achterban van het eerste uur]] zou zich bijvoorbeeld alleen kunnen thuis voelen binnen de undergroundscene.

Traditioneel wordt voor de marketing[[communicatie]] bij de underground gebruik gemaakt van consumer-to-consumer-middelen zoals [[mond-tot-mondreclame]] of [[electronic commerce]] met onder meer [[peer-to-peer]]netwerken. Deze benadering staat namelijk dichtbij de DIY-attitude ([[Autarkie|zelfvoorziening]]) die nauw verwant is aan de underground.

Undergroundmuziek komt voor in verscheidene [[muziekgenreLijst van muziekstijlen|genre]]s uit de [[cult (cultuur)|cult]]. Undergroundbands zijn veelal verbonden aan [[Onafhankelijk platenlabel|onafhankelijke platenlabel]]s, spelen internationaal in speciaal daarop gefocuste podia en de promotie verloopt voornamelijk via mond-tot-mondreclame, internet, fansites, college radio of instanties als de [[VPRO]] en radioprogramma's van [[John Peel]]. Kenmerken van de undergroundmuziekstroming zijn DIY, anti-censuur, [[provo]], [[anti-establishment]], avant-garde, [[subversief]], cult en [[Low fidelity|lo-fi]], wat zich veelal weerspiegelt in de liedteksten en de houding van de artiesten.

Vrijwel elk muziekgenre begint met een avantgardistische undergroundstroming: [[delta blues]], [[Psychedelische muziek|psychedelische rock]], [[protopunk]], [[Punk (muziek)|punk]], [[rap (muziekstijl)|rap]], [[hiphop]], [[acid house]], [[dubstep]], [[noiserock]], [[Indie (muziek)|indierock]], [[industrial]] en [[gothic (muziek)|gothic]]. Undergroundmuziek omvat [[Psychedelische muziek|psychedelische rock]] uit de jaren 60 (zoals (de vroege) [[Pink Floyd]], [[The Velvet Underground|Velvet Underground]], [[Grateful Dead]], [[Frank Zappa]]) en [[protopunk]] en [[garagerock]] ([[Patti Smith]], [[Jonathan Richman]], [[MC5]]) en de Amerikaanse [[punk (muziek)|punk]], [[Hardcore punk|hardcorepunk]], [[postpunk]] die daaruit voortvloeide ([[Richard Hell]], [[Zelfmoord|Suicide]], [[The New York Dolls|New York Dolls]]), [[no wave]] ([[Lydia Lunch]], [[James Chance]], [[Glenn Branca]]) en [[noiserock]] ([[Half Japanese]], [[Sonic Youth]], [[Swans]]), tot de underground[[hiphop]] van de jaren 2000. Ook [[Tekno (muziekstijl)|tekno]] en vroege [[acid house]] is een vorm van undergroundmuziek. In de vroege jaren negentig brak de band [[Nirvana (Amerikaanse band)|Nirvana]] door. Aanvankelijk werd de band getypeerd als [[alternatieve rock]]band, evenals de voorlopers en collega-undergroundbands [[Sonic Youth]], [[Dinosaur Jr.]], [[Mudhoney]] en de [[Pixies]]. Alternatief en underground gelden binnen de rockmuziek als synoniemen.

In het boek 'Our Band Could Be Your Life' van Micheal Azerrad worden de biografieën van een serie undergroundbands uit de jaren tachtig beschreven, waaronder die van [[Black Flag]], [[Minutemen (band)|Minutemen]], [[Mission of Burma]], [[Minor Threat]], [[Hüsker Dü]], [[The Replacements (band)|The Replacements]], [[Sonic Youth]], [[Butthole Surfers]], [[Big Black]], [[Dinosaur Jr.]], [[Fugazi (band)|Fugazi]], [[Mudhoney]] en [[Beat Happening]].

* [[Drum_and_BassDrum and bass|Drum 'n Bass]]

* [[Hiphop|Hip-Hop]]

* [[Heavy metal|Metal]]

* [[Progressive house|Progressive]]

* [[Poppodium Paard van Troje|Het Paard]] (Den Haag)

In Nederland is er verder het festival [[Incubate (festival)|Incubate]] in Tilburg dat aandacht aan undergroundmuziek besteedt.

De strips waren een uiting overeenkomstig met het gedachtegoed van de [[Hippiecultuur|hippie]]cultuur. De verhalen werden vooral gemaakt om taboes te doorbreken en stonden bol van de scènes over vrije seks en drugsgebruik, [[tegencultuur]] en anti-establishment. De tekenstijl was vaak ook [[psychedelisch]] van aard.

*[[Robert Williams (striptekenaar)|Robert Williams]] - cover van [[Appetite for Destruction]] van [[Guns N' Roses|Guns 'n Roses]]