Lijstduwer: verschil tussen versies

Er doet zich een bijzondere situatie voor wanneer een lijstduwer toch gekozen wordt, bijvoorbeeld door [[voorkeurstem]]men of door een onverwacht goed resultaat van zijn partij. In die situatie wordt op de lijstduwer een moreel beroep gedaan om de functie, waarvoor hij is gekozen, alsnog te aanvaarden.

 

 

Daar staat de opvatting tegenover dat er weinig aan de hand is wanneer het lijstduwerschap vooraf duidelijk kenbaar is gemaakt, of wanneer het voor eenieder duidelijk is dat het slechts om een lijstduwerschap gaat. In dat geval is de kiezer op de hoogte en kan hij zijn eigen afweging maken bij het uitbrengen van zijn stem. Het lijstduwerschap heeft een unieke eigenschap die het gebruik ervan wellicht rechtvaardigt: de steun van een lijstduwer voor zijn partij is expliciet zichtbaar ''in het stemhokje'', op de plaats en op het moment waarop de kiezer definitief zijn keuze maakt. Een politicus heeft geen ander instrument tot zijn beschikking met dezelfde eigenschap.

* Bij de verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in januari 2003 stond toenmalig minister [[Hilbrand Nawijn]] op plaats 32 van de kandidatenlijst van de [[Lijst Pim Fortuyn|LPF]]. Hij had vooraf aangekondigd slechts lijstduwer te zijn en geen kamerlid te willen worden. Deze mededeling heeft veel aandacht gekregen in de media, mede doordat Nawijn enige tijd in beeld was als beoogd lijsttrekker en doordat hij kritische uitlatingen had gedaan over de Tweede Kamer. Toen duidelijk werd dat hij 21.209 voorkeurstemmen had gekregen liet hij weten alsnog het kamerlidmaatschap te aanvaarden.

* De [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] heeft enkele malen de actuele politieke leider als lijstduwer op de lijst voor de verkiezingen van het [[Europees Parlement]] gezet.

* Bij de [[Tweede Kamerverkiezingen 2006|verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in november 2006]] had de [[Partij voor de Dieren]] veel lijstduwers op de kieslijst; waaronder [[Paul Cliteur]], [[Rudy Kousbroek]], [[Kees van Kooten]], [[Jan Wolkers]], [[Martin Gaus]], [[Maarten 't Hart]], [[Ivo de Wijs]] en [[Georgina Verbaan]].