Telex (communicatie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Invulling parameters sjabloon met AWB |
voorloper: stock ticker / eerder automatisch dan telefonie / kiesmethode |
||
Regel 2:
'''Telex''' (of ''verreschrift;'' Engelse afkorting van '''Tel'''eprinter '''ex'''change) is een manier om op elektronische wijze [[brief|brieven]] te versturen of schriftelijk te communiceren.
De telex ontstond in de jaren 1920 en is eigenlijk zelfs het eerste medium dat het moderne "chatten" toeliet: een interactieve manier om teksten af te drukken op een [[typemachine]] op afstand, in het Engels doorgaans [[teleprinter]] genoemd. De al sinds 1867 bestaande [[stock ticker]] kon alleen beurskoersen en dergelijke ontvangen, en afdrukken op een strook papier. Dit was echter uitsluitend eenrichtingsverkeer.
De telex is een digitale communicatiewijze die gebaseerd is op de [[Baudotcode|Baudot-code]], genoemd naar [[Émile Baudot]]. Op deze code bestaan vele varianten, waarvan de Murray-code de bekendste is. De originele Baudot-code was geoptimaliseerd op het coderen met behulp van een [[Toetsenbord (computer)|toetsenbord]]: de meest gebruikte letters vergden de gemakkelijkste vingerbewegingen. De Murray-code is geoptimaliseerd naar de bandbreedte van een telexverbinding: de meest gebruikte letters veroorzaken de laagste frequentiecomponenten in het signaal op de lijn.
Regel 10:
Andere functies die we nog steeds in de computerwereld kennen zijn de "[[Carriage Return|carriage return]]" en de "[[Line Feed|line feed]]". Deze commando's gaven respectievelijk het bevel aan de verreschrijver om de wagen terug te voeren naar het begin van het blad, om bijgevolg opnieuw aan de kantlijn te schrijven en om de papierrol naar boven te bewegen om een nieuwe regel te beginnen. Deze functies hebben nog steeds een eigen [[ASCII (Tekenset)|ASCII]]-code.
Het grote nadeel van de telex is dat deze een eigen netwerk van centrales en kabels nodig heeft. Het kiezen gebeurde via de cijfers op het toetsenbord (onder meer in Nederland) of via een losse draaischijf. Ruis en dergelijke waren minder hinderlijk dan bij telefoonverbindingen, en ten opzichte van [[telefonie]] was al eerder volautomatisch internationaal verkeer mogelijk.
Telex heeft een rijke geschiedenis en lag mede aan de basis van de economische internationalisering van de laatste decennia. Vanaf de [[1980-1989|jaren tachtig]] heeft de telex een enorme concurrentie gekregen van de [[telefax]], die inmiddels ook al is achterhaald door de sterke opkomst van [[e-mail]]. Veel bedrijven en organisaties hebben nog een telefax, naast vele andere communicatiemiddelen. Wetgeving met betrekking tot de geldigheid van documenten speelt hierin onder andere een rol. Telex hield nog enige tijd stand tegen de fax, omdat hiermee verstuurde berichten rechtsgeldig waren, en met fax verstuurde berichten niet. Toen de rechter faxberichten erkende als rechtsgeldig werd de telex definitief overbodig.
| |||