Periodisering: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Steelstring (overleg | bijdragen)
+moderne periodiseringen
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Anders: hu:Régészeti korszakok; cosmetische veranderingen
Regel 8:
=== Bekende periodiseringen ===
 
[[Kerkvader]] [[Hiëronymus van Stridon|Hiëronymus]] (ca. 347 - 419/420) introduceerde een periodisering van de wereldgeschiedenis die gebaseerd was op het Bijbelboek [[Daniël (boek)|Daniël]]. Hierin wordt koning [[Nebukadnezar II|NebukadnezarNebukadnezars]]s droom uitgelegd door [[Daniël (Hebreeuwse Bijbel)|Daniël]]. De koning zou een schrikwekkend beeld hebben gezien met een hoofd van zuiver goud, borst en armen van zilver, buik en lendenen van koper, benen van ijzer en de voeten deels van ijzer deels van leem. Het beeld zou hierna langzaam ineen storten. Volgens Daniël stond het rijk van Nebukadnezar voor het gouden hoofd, maar na hem zou de neergang beginnen met een zilveren koninkrijk, gevolgd door een derde koninkrijk van koper. Het vierde koninkrijk zou hard als ijzer zijn, gevolgd door het eeuwige rijk Gods.
 
Hiëronymus zag deze rijken in zijn [[Eschatologie|eschatologisch]] geschiedwerk als;
# het [[Babylonië|Babylonische rijk]],
# het [[Meden|Medisch]]-[[Perzische rijk]],
# het [[Macedonische Rijk|Macedonische rijk]],
# het [[Romeinse Rijk|Romeinse rijk]].
 
[[Pompeius Trogus]] had overigens al een dergelijke indeling gemaakt, niet gebaseerd op Daniël. In het aan [[Hesiodus]] (8e eeuw v.Chr.) toegeschreven ''[[Werken en dagen]]'' is er ook al sprake van een gouden, zilveren, bronzen en ijzeren tijdperk bij de beschrijving van de [[Pandora (mythologie)|mythe van Pandora]]. Ook Hesiodus meende al in de ijzeren tijd te leven.
Regel 23:
|-
|
# [[Adam]] - [[Zondvloed]]
# Zondvloed - [[Abraham]]
# Abraham - [[Koning David|David]]
Regel 30:
# Geboorte van Christus - [[Eindtijd|einde van de wereld]]
|
''infantia''<br />
''pueritia''<br />
''adolescentia''<br />
''juventus''<br />
''gravitas''<br />
''senectus''
|
kindsheid<br />
knapenleeftijd<br />
jonge man<br />
jeugd (20-40 jaar)<br />
ernst, bedaardheid<br />
grijsheid
|}
Regel 49:
|-
|
# ''Historia Antiqua''
# ''Historia Medii Aevi''
# ''Historia Nova''
|
[[wereldrijk]]en – AD 306<br />
306 – 1453<br />
1453 –
|}
=== Moderne periodiseringen ===
Over de mogelijke periodiseringen bestaat in onze tijd geen consensus onder historici. Uiteindelijk zal de periodisering en de terminologie in belangrijke mate afhangen van de invalshoek die wordt gehanteerd. Een voorbeeldje maakt dit duidelijk. Zo spreken hedendaagse historici zowel over ''Moderne tijd'' en ''Nieuwe tijd'' als over ''Ancien régime'', waarmee ze grosso modo dezelfde periode bedoelen. Indien men aan het cultuurfenomeen [[renaissance]] een beslissende betekenis toekent, dan situeert het omslagpunt van de Moderne tijd zich waarschijnlijk al omstreeks [[1400]]. De historicus die het belang van de [[ontdekkingsreizen]] wil beklemtonen, zal daartegenover eerder kiezen voor [[1492]]. De Franse historicus [[Fernand Braudel]] verkoos dan weer om, op basis van studies naar onder meer de golf van prijsbewegingen, voor een begintijdvak 1450-1650, wat hij de "lange zestiende eeuw" noemde. Uiteindelijk heeft [[Johan Huizinga]] een punt als hij zegt dat vage en globale periodeaanduidingen te verkiezen zijn, omdat elke aanduiding en periodisering omstreden is en nooit meer is dan een hulpmiddel voor de historicus.
 
Regel 63:
In de archeologie worden vondsten ingedeeld naar periodes die ingedeeld worden naar het gebruik van materialen, zoals steen, ijzer of brons. De periodisering gebeurt ook naar de plaats als er van een bepaalde cultuur voor het eerst iets uit een bepaalde tijd gevonden wordt.
 
== Zie ook ==
* [[Periodisering van de Chinese geschiedenis]]
* [[Geschiedschrijving]] en [[Geschiedfilosofie]]
Regel 78:
[[es:Periodización]]
[[fr:Époque historique]]
[[hu:TörténelmiRégészeti korszakok]]
[[id:Daftar periode waktu]]
[[it:Periodizzazione]]