Gustaaf IV Adolf van Zweden: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
cat wijz; nadere precisering |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
||
Regel 1:
{{Infobox dynastie
|
| naam = Gustaaf IV Adolf
| leven = 1778-1837
Regel 15:
== Jeugd en uithuwelijking ==
Hij werd geboren op 1 november 1778 in Stockholm. Hij was het eerst geboren kind van koning Gustaaf III en koningin Sophia Magdalena. Zijn grootouders aan vaderskant waren koning [[Adolf Frederik van Zweden]] en koningin [[Louisa Ulrika van Pruisen]] die een jongere zus van koning [[Frederik II van Pruisen]] was. Gustaaf Adolf had één jongere broer: prins Karel Gustaaf ([[1782]]-[[1783]]). Er werd in die tijd beweerd dat koning Gustaaf III niet zijn biologische vader was, maar dat de Zweedse edelman, in die tijd Baron en later Graaf Adolf Frederik Munck van Fulkila zijn vader was. Dit is echter nooit officieel bevestigd. Hij werd opgevoed door zijn vader en door de liberaal denkende man Nils von Rosenstein.
Regel 25 ⟶ 24:
== Regering ==
Bij zijn meerderjarigheid in 1796 ontsloeg hij de ministers van zijn oom en voerde hij een reactionaire politiek. Uitgangspunt was onder meer een landbouweconomie en een buitenlandse politiek tegen de [[Franse revolutie]]. Zo werd hij lid van de [[Derde Coalitie]] tegen keizer [[Napoleon Bonaparte|Napoleon I van Frankrijk]]. Zijn campagne ging slecht en [[Zweeds Pommeren]] werd door de Fransen bezet. Toen zijn bondgenoot, Rusland, vrede sloot en een alliantie maakte met Frankrijk in [[Sovjetsk (oblast Kaliningrad)|Tilsit]] ([[Vrede van Tilsit]]) in [[1807]], bleven alleen Zweden, het [[Portugal]] van koningin [[Maria I van Portugal|Maria I]] en het [[Groot-Brittannië]] van koning [[George III van het Verenigd Koninkrijk|George III]] nog over als vijanden van Frankrijk. Op [[21 februari]] 1808 vielen de Russische troepen Finland binnen. Finland bestond toen uit Zweedse provincies. De Russen vielen Finland binnen om Zweden te dwingen toe te treden tot Napoleons [[Continentaal stelsel|Continentale stelsel]], een maatregel die alleen gericht was tegen Engeland ([[1806]]-[[1814]]). Niet lang daarna verklaarde ook [[Denemarken-Noorwegen]] de oorlog aan Zweden. Amper een paar maand later was bijna geheel Finland al verloren aan de Russen. Als gevolg van de oorlog werd Zweden gedwongen, tijdens het Verdrag van Hamina, dat werd gesloten op [[17 september]] 1809, het oostelijke deel van Zweden af te staan aan Rusland. Niet lang daarna werd het [[Grootvorstendom Finland]] opgericht. De titel groothertog werd gegeven aan tsaar [[Alexander I van Rusland]].
== Revolutie en gedwongen abdicatie ==
Het [[despotisme]] van de koning, zijn geestelijke instabiliteit, en zijn vrome en desastreuze politiek leidden tot zijn afzetting door middel van een samenzwering van legerofficieren. Op [[13 maart]] [[1809]] lukte het zeven van de samenzweerders geleid door Carl Johan Adlercreutz om door te breken in de Koninklijke appartementen van het paleis. Ze namen de Koning en de koningin en hun kinderen gevangen. Hij en zijn familie werden gevangengezet in het [[Gripsholms slott|kasteel Gripsholm]]. De kroon ging over op zijn oom Karel (die als Karel XIII de troon besteeg) en deze sloot vrede met Rusland. De erfgenamen van Gustaaf Adolf werden uitgesloten van troonopvolging. Gustaaf reisde onder andere onder het pseudoniem van ''Kolonel Gustafsson'' en bracht de rest van zijn leven door in ballingschap.
▲Het [[despotisme]] van de koning, zijn geestelijke instabiliteit, en zijn vrome en desastreuze politiek leidden tot zijn afzetting door middel van een samenzwering van legerofficieren. Op [[13 maart]] [[1809]] lukte het zeven van de samenzweerders geleid door Carl Johan Adlercreutz om door te breken in de Koninklijke appartementen van het paleis. Ze namen de Koning en de koningin en hun kinderen gevangen. Hij en zijn familie werden gevangengezet in het [[Gripsholms slott|kasteel Gripsholm]]. De kroon ging over op zijn oom Karel (die als Karel XIII de troon besteeg) en deze sloot vrede met Rusland. De erfgenamen van Gustaaf Adolf werden uitgesloten van troonopvolging. Gustaaf reisde onder andere onder het pseudoniem van ''Kolonel Gustafsson'' en bracht de rest van zijn leven door in ballingschap.
In 1810 vestigde hij zich in [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]]. Tussen 1812 en 1818 woonde hij in [[Duitsland]]. Vervolgens begon hij aan een zwervend leven. In 1824 bezocht hij [[Samuel Iperusz Wiselius]] in [[Amsterdam]] aan de Nieuwe Herengracht. Hij stierf in 1837 aan een [[beroerte]] in de herberg ''zum Weissen Rössli'' in het Zwitserse [[Sankt Gallen (stad)|Sankt Gallen]]. In Zweden was op dat moment koning [[Karel XIV Johan van Zweden|Karel XIV Johan]] aan de macht.
Regel 37 ⟶ 34:
== Huwelijk en kinderen ==
Uit het huwelijk van Gustaaf Adolf en [[Frederika van Baden]] werden vijf kinderen geboren:
| |||