Paus Sixtus V: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
wou-zegger
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
{{Infobox paus
| Afbeeldingafbeelding = [[Bestand:Sixtus V.jpg|150px]]
| Naamnaam = Sixtus V
| Echteechte naam = Felice Peretti da Montalto
| Geborengeboren = [[13 december]] [[1521]]
| Overledenoverleden = [[27 augustus]] [[1590]]
| Voorgangervoorganger = [[Paus Gregorius XIII|Gregorius XIII]]
| Pauspaus = [[1585]] - [[1590]]
| Opvolgeropvolger = [[Paus Urbanus VII|Urbanus VII]]
}}
 
Regel 13:
 
==Biografie==
 
Zijn ouders, Piergentile "Peretto" Di Giacomo en Marianna da Frontillo Di Camerino gaven hem de naam "Felice" Peretti Da Montalto , wat 'de gelukkige' betekent. Hij was de 4de van 7 kinderen en groeide op in een armoedige omgeving.
 
In verschillende biografieën wordt verteld hoe Felice Peretti voorbestemd was voor een uitzonderlijke toekomst.
Zijn ouders zouden al voor zijn geboorte een droom gehad hebben waaruit bleek dat hun zoon beroemd zou worden en de hoogste waardigheid bekleden.
Toen hij nog een baby was, zou zijn bed door een vonk van een olielamp zijn beginnen branden, maar hij bleef volledig ongedeerd.
Ook heeft hij de pestplaag overleefd, ondanks het feit dat zijn broer er aan bezweek.
Enkele jaren later speelde Peretti nabij het water met enkele vrienden, waarop hij in het water viel. Hij werd gered door zijn zus, die daar kleren aan het wassen was.
Afgezien van deze voorvallen verliep Peretti's jeugd eerder rustig, terwijl hij het vee van zijn vader hoedde, wat de gewoonte was bij de armere bevolking.
 
In 1534 trad hij als [[novice]] in in het bij Montalto gelegen [[Franciscanen|Franciscaner]] klooster, waarop hij een andere naam aannam, ''Crinitu'', oftewel ''De Langharige''. Zijn oom van moederskant Salvatore, was monnik in hetzelfde klooster. In 1540 begon Felice Peretti een studie [[filosofie]] in [[Ferrara (stad)|Ferrara]], en kort daarop in 1543 een studie [[theologie]] in [[Bologna (stad)|Bologna]]. In 1544 verwisselde hij Bologna voor [[Rimini (stad)|Rimini]] en in 1546 verhuisde hij naar [[Siena (stad)|Siena]], waar hij priester werd gewijd. Op 26 juli 1548 voltooide hij zijn studie bij de Magister der Theologie in [[Fermo (stad)|Fermo]].
Regel 28 ⟶ 27:
Daar preekte Felice Peretti in de [[Santi XII Apostoli]], waar hij volle kerken trok.
 
Hij nam in 1553 in Genua deel aan het generaal-kapittel van zijn orde en werd nog in hetzelfde jaar regent van het San Lorenzo-seminarium in Napels.
Begin 1556 werd hij door [[Paulus IV]] als inquisiteur naar [[Venetië (stad)|Venetië]] gezonden.
Op 16 juli 1560 werd hij benoemd als consultant van de Roomse [[inquisitie]]. Hij nam als lid van zijn [[kloosterorde]] deel aan het [[Concilie van Trente]], na een benoeming tot theoloog door Paus [[Paus Pius IV|Pius IV]].
Hij werd in 1561 benoemd tot Procureur-generaal der Franciscanen.
Regel 39 ⟶ 38:
 
==Pontificaat==
 
Het [[conclaaf]] koos Felice Peretti op 24 april 1585, tevens de verjaardag van de [[stichting van Rome]], als nieuwe paus. Hij koos de naam Sixtus V als een eerbetoon aan 2 van zijn voorgangers, [[Paus Sixtus IV|Sixtus IV]], een medefranciscaner en [[paus Pius V|Pius V]], zijn mentor.
Een van zijn eerste ambtshandelingen als nieuwe paus was de benoeming van zijn achterneef [[Alessandro Damasceni]] tot kardinaal.
 
Sixtus V had een duidelijke visie over de Kerk en Rome als spiritueel centrum van de wereld.
Regel 57 ⟶ 55:
 
=== Sixtijnse stadsuitbreiding van Rome ===
{{mainZie hoofdartikel|Sixtijnse stadsuitbreiding van Rome}}
Toen Felice Peretti di Montalto paus werd, was [[Rome (stad)|Rome]] slechts een schim van het grootse antieke Rome. Slechts één derde binnen de [[Aureliaanse Muur|Aureliaanse stadswallen]] was bewoond, de aquaducten die vroeger de watertoevoer naar de heuvels verzorgden waren verloederd en het Middeleeuwse stadsweefsel en de heuvels zorgden voor een moeilijke circulatie, vooral voor pelgrims die op zo’n kort mogelijke tijd de zeven hoofdkerken wilden zien. Sixtus V had zich voor zijn ambtstermijn als paus al over deze problemen gebogen. Als kardinaal woonde hij in een paleis bij de [[Basiliek van Maria de Meerdere|Santa Maria Maggiore]], één van [[Zeven pelgrimskerken van Rome|de zeven bedevaartsplekken van Rome]] en gelegen in het centrum. Hier zag hij hoe Rome niet kon voldoen aan de eisen die het statuut van spirituele hoofdstad van Europa en seculiere zetel van het pausdom de stad oplegde.
 
Uitgaande van dit statuut begon Sixtus V bij zijn aanstelling dan ook met een grondige hervorming van zowel de stadsadministratie als het stedelijke ontwerp van Rome. De hoofdgedachte bij dit plan bestond erin de zeven hoofdkerken van Rome te verbinden door middel van assen. Dit deed hij omwille van drie redenen. Enerzijds wilde hij zo de circulatie van de pelgrims in goede banen leiden door een rationeel systeem en een hiërarchische route aan te leggen die de pelgrims eenvoudig van de ene naar de andere kerk zouden leiden. Anderzijds wilde hij op deze manier een territoriale claim leggen op een groot stuk van Rome. Tot slot wilde hij zo er ook voor zorgen dat de lege stadsdelen terug herbevolkt werden. Dit plan was sterk beïnvloed door de [[Contrareformatie]] die in het werk wilde stellen dat het [[Rooms-katholieke Kerk|Rooms-katholicisme]] terug de overheersende godsdienst werd, in een tijd die gekenmerkt werd door de verbrokkeling van het Christendom.
 
Hoewel Sixtus’ plan niet volledig ten uitvoer werd gebracht tijdens zijn pontificaat, werden de grove lijnen uitgezet en zouden deze elementen en het plan op zich de verdere stadsplanning van Rome nog eeuwenlang bepalen. Het beeld dat Rome nu kenmerkt, is voor een groot stuk terug te brengen op Sixtus’ stadsuitbreiding. Het wordt beschouwd als één van de effectiefste uitbreidingsplannen van Rome en als het begin van de moderne stadsplanning. Het plan getuigt van een grote [[Barokke architectuur|barokke tendens]] met als kenmerken: de spanning tussen twee focale punten, de perspectivistische werking van de lange lanen, de dynamiek van het systeem en de christelijke grondslag die aan de basis van het plan ligt.