Namibisch-Afrikaans: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving met AWB |
||
Regel 1:
{{Zijbalk Nederlands wereldwijd}}
{{
Het '''Namibisch-Afrikaans''' (Namibiese Afrikaans) is een variant van het [[Afrikaans]] dat in [[Namibië]] wordt gesproken.
Het land werd tot 1990 door [[Zuid-Afrika]] bestuurd, hetgeen het Afrikaans heeft bevoordeeld. Daarvoor had het Nederlands zijn intrede gedaan toen de Nederlanders de [[Walvisbaai]] en omgeving bezaten. Er liggen talloze plaatsen met Nederlandse (Afrikaanse) namen zoals Walvisbaai, de hoofdstad [[Windhoek]], [[Grootfontein]] en [[Keetmanshoop]]. De Namibiërs hebben echter wel hun eigen variant Afrikaans. Nederlandstaligen beweren vaak dat Namibiërs zuiverder spreken dan [[Afrikaners]], net zoals velen dat beweren over Vlamingen tegenover Hollanders.
Het Afrikaans wordt als [[lingua franca]] door het hele land gebruikt, met uitzondering van de [[Caprivistrook]].
Het Namibische dialect van Afrikaans is zowel beïnvloed door het [[Engels]], dat sinds de onafhankelijkheid in 1991 de primaire taal is van Namibië, als door het [[Duits]] van de andere kolonisators. Ook woorden uit het [[Nama (taal)|Nama]] en [[Damara]] zijn opgenomen in het dagelijkse gebruik. Het Namibische dialect heeft ook zijn eigen woordenschat en zijn eigen uitdrukkingen.
Het Namibisch-Afrikaans heeft ook het [[Namlish]] (het Engels daar) beïnvloed.
==Invloeden van het Nama en het Damara==
* '''koetse''' (uitspraak: /kutse/), ("khutse" in Nama/Damara),
Here: "Koetse, wat vertel jy my nou!"
*'''etse''', ( uitspraak: /etse/) uitroep
1. (van verbazing; in Zuid-Afrika kent men ''aitsa''), zowaar; 2. (om de aandacht van de tegenstanders te vestigen op iets wat iemand wil zeggen), luister eens; ik zeg je: "Etse! Toe ons in die klas kom, toe skryf ons mos toets."
*'''nca''', (uitspraak met een zuig-klapklank van de tongpunt tegen de voortanden; in Zuid-Afrika is dit woord ook bekend),
goed, lekker, reg: "Hoe was jou dag?", waarop geantwoord kan worden: "Nee man, dit was nca!"
==Invloeden van het Duits==
*'''kindergarten''', kindertuin: "Die kind is soggens in die kindergarten."
*'''brötchen''', (uitspraak:"brezen"),
ovaalvormig broodrolletje. "Ma, ek wil asseblief 'n brötchen hê."
*'''so by so''', (uitdrukking afkomstig van het Duitse "sowieso"),
in elk geval: "Ek sal vir jou wag; ek het so by so baie om my mee besig te hou."
==Namibische uitdrukkingen==
*'''ou''', (ge-ou),
geven: "Ou my 'n bietjie biltong, man."
*'''stammak''',
neerzetten: "Stammak die beker op die tafel!"
*'''spleetspaaie''', (gewoonlijk in het meervoud),
T-splitsing: "Jy ry tot by die spleetspaaie, dan vat jy die regterkantste ene."
*'''skabans''', (nasaal uitgesproken),
met de hand grootgebracht schaap: "Sop die skabans, hy stot."
*'''vetkol''',
een plek waar het niet regent: "Ons bly in 'n vetkol."
*'''met die tronkdeur se sleutels speel''' (tronk = gevangenis),
gevaarlijk leven en veel risico's nemen: "Broer, jy speel met die tronkdeur se sleutels."
*'''in die gras hardloop''',
je vee in een diamantwingebied laten rondlopen: "My buurman laat sy beeste in die gras hardloop."
*'''op die langplaas jag''',
op wild jagen in de bufferzone tussen het boerenperceel en de openbare weg: "Julle moet basta op die langplaas jag; julle speel met die tronkdeur se sleutels!"
*'''n las gooi''',
extra geld geven: "Gooi daar 'n las van 'n rand dat ek vir my 'n brood kan koop."
==Engelse invloeden==
Door het taalgebruik heen klinken af en toe verschillende Engelse woorden, in de schrijftaal worden woorden vaak op zijn Engels gespeld.
* Bal (Ned.) → '''Ball''' (Eng.)
| |||