Paul van Buitenen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Christelijk geloof: linkfix's, Replaced: Trouw → Trouw, met AWB |
Invulling parameters sjabloon met AWB |
||
Regel 1:
{{Nederlands politicus
}}
'''Paul van Buitenen''' ([[Breda]], [[28 mei]] [[1957]]) is een [[Nederlands]] oud-[[Europees Parlement|Europarlementariër]]. Daarvoor was hij werkzaam als [[ambtenaar]] bij de [[Europese Commissie]]. Als [[klokkenluider]] speelde hij in 1999 een belangrijke rol bij de val van de Europese Commissie.
==Levensloop==
Hij keerde zich openlijk tegen [[fraude|frauduleus]] gedrag door sommige leden, met name de Française [[Édith Cresson]], van de toenmalige Europese Commissie-[[Jacques Santer|Santer]], die in 1999 indirect door de onthullingen van Van Buitenen in zijn geheel moest aftreden. Van Buitenen werd op non-actief gesteld en overgeplaatst naar een 'ongevaarlijke' functie. Hij schreef een boek over deze zaak, getiteld ''Strijd voor Europa''. Later richtte hij de partij [[Europa Transparant]] op. Bij de verkiezingen voor het [[Europees Parlement]] op [[10 juni]] [[2004]] haalde deze vanuit het niets twee zetels.
=== Vooraf ===
Van Buitenen was eerst werkzaam bij DG 22, het directoraat-generaal dat zich bezighoudt met het uitvoeren van programma's voor onder meer beroepsopleidingen. Op 1 januari 1998 was hij op eigen verzoek overgeplaatst naar DG 20, de financiële controledienst in de andere directoraten-generaal. Als controleambtenaar had hij met hulp van collega's allerlei bewijsmateriaal verzameld, met name over het Leonardo da Vinci-programma en ook de ECHO-zaak, gedeeltelijk gebaseerd op anonieme getuigenissen. Het materiaal wees op directe of indirecte belangenverstrengeling bij de toewijzing van Da Vinci-budgetten aan privé-firma's die delen van het programma op contractbasis mochten uitvoeren; ook was er aantoonbaar sprake van onregelmatigheden bij de besteding van de budgetten.
Hij rapporteerde zijn bevindingen aan de UCLAF, de antifraudedienst van de [[Europese Commissie]], maar vond dat deze dienst veel te weinig met zijn rapport deed. Wel startte zijn eigen dienst, DG 20, een onderzoek bij zijn oude dienst, DG 22. Het evaluatierapport bevestigde Van Buitenen in zijn gelijk. Men concentreerde zich bij verder onderzoek echter slechts op één van de gewraakte Da Vinci-projecten; de dienst werd verder niet doorgelicht. Van Buitenen kreeg te horen dat hij geen controle-opdrachten meer mocht uitvoeren en collega's niet meer mocht bevragen. Hij schreef een nota over de gang van zaken bij dit onderzoek en de betrokken diensten, kabinetten en commissies en dreigde met openbaarmaking bij het [[Europees Parlement]] (EP). Dit rapport stuurde hij naar al zijn superieuren, inclusief de directeur van UCLAF dhr. Knudsen.
Regel 23:
Op [[17 juli]] [[1998]] kwam het onderzoeksrapport van DG 20 uit, waarin de bevindingen van Van Buitenen werden bevestigd. Op [[1 september]] was er nog niets merkbaars mee gedaan. Van Buitenen dreigde opnieuw schriftelijk met openbaarmaking bij het EP. Op [[28 oktober]] herhaalde hij zijn dreigement en kreeg hij van zijn directeur-generaal een verbod om naar het EP te gaan. Ook mocht hij niet naar de [[Europese Rekenkamer]] toestappen. Een anonieme brief was een paar dagen daarvoor naar alle parlementsleden gegaan, volgens Van Buitenen zonder zijn medeweten.
Op [[9 december]] [[1998]], vlak voordat het Europees Parlement een beslissing zou nemen over de aanbesteding van het vervolg een van de projecten (het Leonardo-BAT-programma) waar Van Buitenen fraude had geconstateerd, zag hij het als zijn plicht de leden van het Parlement in te lichten voordat de stemming over de zaak zou plaatsvinden.
Hij stuurde 75 exemplaren van een lijvig en goed gedocumenteerd rapport naar de voorzitter van de Groene fractie, met het verzoek deze door te geven aan de Begrotingscontrolecommissie van het Parlement. Het dossier had betrekking op de volgens Van Buitenen incompetente manier waarop de Europese Commissie fraude bij verschillende aanbestedingsdossiers behandelde en over onregelmatigheden binnen de Commissie. In het dossier kwam met name Europees commissaris [[Édith Cresson]] er slecht vanaf.
=== Schorsing ===
Deze daad van Van Buitenen werd door zijn superieuren hoog opgenomen. Hij werd afgesloten van het computersysteem en kreeg de hoogste sanctie die mogelijk was: schorsing. Beschuldiging: hij had door zijn uitlatingen het aanzien van zijn ambt geschaad en het beroepsgeheim geschonden. Zijn salaris werd gehalveerd. Er werd een tuchtrechtelijk onderzoek naar zijn handel en wandel ingesteld.
Aanvankelijk resulteerde het rapport van de [[klokkenluider]] slechts in wat commotie in het Parlement en de weigering de Commissie van Onderwijs kwijting te verlenen over 1996. De Commissie beloofde verbetering van de fraudeaanpak. Zij stelden begin december voor de [[UCLAF]] te vervangen door de [[OLAF]], die onafhankelijker zou moeten kunnen opereren.
Regel 36:
De Commissie beschuldigde Van Buitenen van het verspreiden van leugens en van incompetentie en stelde dat deze gevallen van fraude al in onderzoek waren, zelfs gedeeltelijk strafrechtelijk. Op [[15 maart]] [[1999]] kwam een Comité van Wijzen met een vernietigend eerste rapport naar het Parlement, waarin zij Van Buitenens rapport bevestigden, alsmede de noodzaak van de rapportage aan het Parlement. De avond dat het rapport van het Comité openbaargemaakt werd, trad de voltallige Europese Commissie af. In wezen gebeurde dit vanwege een dodelijk zinnetje dat op het laatste moment werd toegevoegd: "Het is bijna onmogelijk geworden om nog iemand te vinden met enig gevoel voor verantwoordelijkheid". In de zomer van 2008 werd bekend dat het bewuste zinnetje waar de Commissie over struikelde uit de pen kwam van het Franse lid van het Comité van Wijzen, Pierre Lelong.
Na het beëindigen van zijn schorsing werd Van Buitenen van de Financiële Controledienst overgeplaatst naar de Gebouwendienst. De tuchtprocedure werd niet afgelast en ook in zijn nieuwe werk ondervond hij allerlei beperkingen.
=== Gevolgen ===
Van Buitenen bleef ook na de crisis de vinger aan de pols houden wat betreft mogelijke misstanden en vooral de aanpak daarvan. Hij verzamelde met veel hulp van collega's materiaal voor een tweede dossier, met nieuwe zaken, dat hij op 31 augustus 2001 ter hand stelde aan de directeur van OLAF en de directeur van DG Administratie en Personeel. Op voorspraak van een aantal europarlementariërs mocht hij voor die klus twee maanden betaald verlof opnemen.
In 2002 en later in 2004 heeft het Europees Parlement een klokkenluidersregeling aangenomen (ontworpen door vicevoorzitter van de Commissie [[Neil Kinnock]]). Daarin werd uiteindelijk geregeld dat een klokkenluider zijn dossier mag doorspelen aan de voorzitter van een van de Europese instellingen.
Tijdens een vraaggesprek in het programma ''Buitenhof'' op [[13 juni]] [[2004]], vertelde Van Buitenen dat hij als gevolg van zijn klokkenluiderschap een paria was geworden, en dat zijn computer was doorzocht. Ook voor zijn gezin was de emotionele belasting fors geweest. Hij zou geen klokkenluider zijn geworden, verklaarde hij, als hij van tevoren had geweten wat de gevolgen zouden zijn.
Regel 49:
Op [[8 april]] [[2004]] kondigde Paul van Buitenen de oprichting aan van een nieuwe [[politieke partij]], [[Europa Transparant]]. Deze partij richt zich op de strijd voor openheid en [[Transparantie (politiek)|transparantie]] en tegen fraude, corruptie en vriendjespolitiek. Van Buitenen wilde daarmee onder meer misstanden binnen Europese overheidsinstellingen beter kunnen bestrijden. Bij de Nederlandse verkiezingen voor het [[Europees Parlement]] op [[10 juni]] haalde Van Buitenen tot ieders verrassing vanuit het niets twee zetels, na een campagne die niet meer dan vierduizend euro had gekost. Samen met zijn nummer twee, de publiciste [[Els de Groen]] die over corruptieschandalen in [[Oost-Europa]] schreef, sloot hij zich aan bij de groep [[Europese Groene Partij-Europese Vrije Alliantie]] (EGP/EVA). In april 2005 viel de fractie Europa Transparant echter alweer uiteen door een ruzie tussen Van Buitenen en De Groen over de te varen koers. Sindsdien opereren de twee gescheiden van elkaar binnen de EGP/EVA-groep.
Op 16 februari 2009, na een commissievergadering, maakte Van Buitenen tegenover het [[Katholieke Radio Omroep|KRO]]-programma [[Reporter (televisieprogramma)|Reporter]] (uitgezonden 22 februari) bekend dat hij zich niet kandidaat zal stellen voor de [[Europese Parlementsverkiezingen 2009|Europese verkiezingen]] van 4 juni dat jaar. Hij gaf als reden op dat zijn strijd tegen corruptie bij de Europese instituties gestreden was en hij niet had kunnen bereiken wat hij had gewild.
==== Platform voor Transparantie ====
Regel 58:
== Christelijk geloof ==
Van origine was Paul van Buitenen [[rooms-katholieke Kerk|rooms-katholiek]] maar dat zei hem niet veel. Op latere leeftijd ging hij echter bewust tot het [[christendom|christelijk geloof]] over en sloot hij na eerst een tijd bij een [[anglicanisme|anglicaanse kerk]] te hebben gezeten zich bij een [[Evangelicaal christendom|evangelische kerk]] aan. Naar eigen zeggen ondervindt hij aan zijn geloof in [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus Christus]] veel steun en heeft het hem door de moeilijke momenten van (onder meer) zijn klokkenluiderschap heen geholpen{{feit||2009|06|06}}. In een kranteninterview uit 2005 zei Van Buitenen wel: "Het is zeker niet zo dat ik achter elke hoek een [[engel]] van [[God (christendom)|God]] vermoed. En ik haal al helemaal niet het idee in mijn hoofd dat ik door God ben gestuurd om [[fraude]] te bestrijden."<ref>[http://www.trouw.nl/archief/article1360509.ece?all=true 'Het parlement laat het erbij zitten'], [[Trouw (krant)|Trouw]], 15 augustus 2005</ref>
==Trivia==
| |||