Vooruitgangsgeloof: verschil tussen versies

 

===Nihilisme===

Vaak gaat een dergelijke opvatting gepaard met [[relativisme]] en [[subjectivisme]]. Een actuele stroming die deze opvatting huldigt is het [[postmodernisme]]. Prominente wijsgeren die deze opvattingen expliciet vertegenwoordigden waren de [[postmodernisme|postmodernisten]] [[Friedrich Nietzsche]] en [[Gilles Deleuze]]. Volgens Nietzsche waren de termen "goed" en "kwaad" het gevolg van een eeuwenoude priesterlijke samenzwering die de dienende klasse daarmee machteloosheid leerden. Bij sommige vroegere filosofen, zoals [[Baruch Spinoza]], is de ontkenning van de realiteit van morele kwalificaties ook al aanwezig.

 

Verschillende [[Romantiek (stroming)|Romantische]] stromingen worden gekenmerkt door negativiteit over de historische doelmatigheid of over de menselijke natuur. Een helder voorbeeld hiervan is het [[decadentisme]], toen men aan het einde van de negentiende eeuw het geloof in een betere toekomst verloor en de tijdsgeest doordrongen was van ''[[Weltschmerz]]'' en ''[[wanhoop]]'': men geloofde dat zich in de werkelijkheid geen progressie, maar, integendeel, [[decadentie]] voltrok.

 

Een religieuze uitingsvorm van "achteruitgangsgeloof" is terug te vinden in de vele [[apocalyps|apocalyptische]] verhalen die door de tijd heen in de menselijke cultuur zijn ontstaan. Dit genre omvat onder meer de voorstelling van het einde van de wereld in het [[Bijbel (christendom)|bijbelboek]] [[Openbaringen]], de geruchten die de ronde deden in de jaren vóór de eerste en de tweede milleniumwisseling van de [[Gregoriaanse kalender]], de hedendaagse [[mythe]] die uit de [[lange telling]] van de [[Mayakalender]] het einde van de wereld in [[2012]] afleidt en de [[Doomsday]]-films die in de afgelopen decennia in het cult-circuit populariteit hebben verworven.