Oblast Kemerovo: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k robot Erbij: ka:კემეროვო (ოლქი) |
Linkfix ivm sjabloonnaamgeving met AWB |
||
Regel 1:
{{
| naam = oblast Kemerovo
| Russische naam = Кемеровская область
Regel 42:
Her gebied ligt binnen de [[taiga]]zone en heeft onder andere de [[Siberische den]] als begroeiing. In de hoogste berggebieden bevinden zich naast [[toendra]]begroeiing ook bergweiden. In de lagere gebieden komen veel gemengde [[spar]]ren-[[ratelpopulier]]enbossen met onderbegroeiing voor. Aan de voet van de berggebieden en in de dalen komt [[steppe]] en [[bossteppe]] voor met eilanden van [[pinus|pijnboombossen]]. In de Bergachtige Sjor en in de riviervallei van de Kondoma bij de plaats [[Koezedejevo]] komen eilanden van [[Siberische linde]] voor.
In het gebied leven [[eland]]en, [[Siberische ree]]ën, [[edelhert]]en en [[rendier]]en, waarvan de laatste alleen in de Koeznetsk Alataoe. Voorkomende roofdieren in het gebied zijn de [[bruine beer]], [[Euraziatische lynx]] en de [[veelvraat (zoogdier)|veelvraat]]. Op de [[eekhoorns]] en [[muskusrat]]ten
== Geschiedenis ==
Regel 48:
De oudste stad van de oblast, [[Novokoeznetsk]], werd gesticht in [[1618]] als de [[ostrog]] Koeznetskski, kort na de verovering van Siberië door de [[kozakken|kozakse]] [[ataman]] [[Jermak]]. Het is nog steeds de grootste stad in het gebied, zelfs groter dan de hoofdstad [[Kemerovo]]. Vanuit dit fort en vanuit [[Tomsk]], dat 14 jaar eerder werd gesticht, begon vanaf de 18e eeuw de delfstoffenwinning. In 1698 gaf [[Peter I van Rusland|Peter de Grote]], na gehoord te hebben over de vondsten van [[zilver]] in de rivier de [[Zolotoj Kitat]], opdracht aan de [[woiwode|vojevoda]] van het [[gouvernement Tomsk]] om het gebied open te stellen voor de exploitatie van delfstoffen. In [[1721]] vond een kozak de eerste [[steenkool]] bij de rivier de [[Tom (rivier)|Tom]], wat het begin vormde van de Koezbass.
Industrieel [[Akinfi Demidov]] begon aan het begin van de 18e eeuw met de industrialisatie van het gebied. Later [[nationalisatie|nationaliseerde]] de staat zijn eigendommen in kader van het landsbelang. Er ontstonden ijzer- en zilversmelterijen, maar lange tijd werd het gebied nauwelijks ontwikkeld, daar de focus van de adellijkheid op de industrialisatie van [[Europees Rusland]] lag en het gebied bovendien alleen te bereiken was over de lange [[Siberische Trakt]].
Aan het einde van de 19e eeuw, na de aanleg van de [[Trans-Siberische spoorlijn]], veranderde de bereikbaarheid en groeide daarmee ook de aandacht voor de industriële ontwikkeling van de ferro- en non-ferro delfstoffenvoorraden, steenkoolvoorraden en houtvoorraden in het gebied.
Begin 20e eeuw kwamen de eerste [[mijnbouw]]- en [[metallurgie|metallurgische]] industrieën op. Na de [[Oktoberrevolutie]] werd de [[Koezbass]] of ''steenkolenbekken Koeznetsk'' ("smit") eerst onderdeel van de [[kraj West-Siberië]] en vervolgens van de [[oblast Novosibirsk]].
=== Ontstaan van de Koezbass ===
De Koezbass ontstond als industrieel gebied in de jaren '20 bij het eerste [[vijfjarenplan]]. Onder leiding van de [[Nederlanders|Nederlandse]] ingenieur en zakenman [[Sebald Rutgers]] werd in 1921 bij de ''[[Krasnaja Gorka]]'' ("Rode Heuvel") bij het huidige [[Kemerovo]] aan de rivier de Tom een industrieel modelbedrijf ([[Autonome Industriële Kolonie]] of AIK) gebouwd als een samenwerkingsproject tussen enthousiaste Russische, West-Europese en Amerikaanse communistische werkkrachten om de steenkolenindustrie te ontwikkelen. Uit het niets werd met blote handen de industrie op gang gebracht. De mijnbouw werd hierbij behoorlijk gemoderniseerd. Hoewel de AIK een groot aantal tegenslagen kende en lang niet de omvang bereikte die vooraf was voorzien, zorgde ze toch voor de opkomst van de Koezbass. In 1926 kwam de Nederlandse architect [[Johannes van Loghem]] naar Kemerovo en liet er een aantal arbeiderswijken bouwen met typisch Nederlandse rijtjeswoningen (''kolbasy''; "worsten" genoemd onder de lokale bevolking) en de steenkolenfabriek aan de overkant van de Tom omgeven door parken vanuit het idee van een "groene stad". Deze parken zijn inmiddels allemaal verdwenen. In 1924 stierf Lenin, wat voor problemen zorgde bij de AIK. In 1926 droeg Rutgers daarop de AIK langzamerhand over aan de Sovjetautoriteiten en vertrok uit de Sovjet-Unie. Andere buitenlandse architecten en ingenieurs verdwenen in dezelfde periode door de steeds sterker wordende censuur en staatstoezicht. Uit de AIK ontstond later de stad Kemerovo.
In het kader van het plan [[GOELRO]] werd eveneneens in de jaren '20 het [[industrieel complex]] Oeral-Koezbass opgezet met het steenkoolgebied rond [[Karpinsk|Bogoslovsk]]. In de jaren '20 en '30 groeide de Koezbass uit tot een gigantische bouwput, waarbij de steenkoolindustrie en aanverwante chemische industrie en metallurgie werd ontwikkeld en uitgebouwd. Ook ontstonden de huidige grote steden gedeeltelijk in die tijd. Nog voor de start van de [[Tweede Wereldoorlog]] woonde al de helft van de bevolking van de Koezbass in stedelijke gebieden.
Regel 70:
Het gebied wordt doorsneden door een aantal spoorlijnen. Hieronder vallen de [[Trans-Siberische spoorlijn]] en de [[Zuid-Koezbasstak van de West-Siberische spoorlijn]]. Bij de steden Kemerovo en Novokoeznetsk bevinden zich internationale luchthavens.
De economie in de oblast heeft banden met landen uit het [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten|GOS]], de [[Europese Unie|EU]], [[ASEAN]],
== Demografie en etniciteit ==
Van de bevolking is 85% woonachtig in stedelijke gebieden, waarmee het een van de meest geürbaniseerde deelgebieden van Rusland is. Van de bevolking bestaat meer dan 90% uit [[Russen (volk)|Russen]]. In het zuiden wonen de [[Oirat-Mongolen|Oirat-Mongoolse volkeren]] [[Teleoeten]] en [[Sjors (volk)|Sjors]].
{{Tabel demografie
| bron = <ref>{{ru}} Mojgorod [http://www.mojgorod.ru/kemerovsk_obl/index.html ''Кемеровская область'']</ref>
| 1926 = 798.000
Regel 87:
== Grote plaatsen ==
{{
| deelgebied = de oblast Kemerovo
| bevolkingsjaartal = volkstelling 2002
| A1 = {{
| A2 = {{
| A3 = {{
| A4 = {{
| A5 = {{
| A6 = {{
| A7 = {{
| A8 = {{
| A9 = {{
| A10 = {{
| A11 = {{
| A12 = {{
| B1 = {{
| B2 = {{
| B3 = {{
| B4 = {{
| B5 = {{
| B6 = {{
| B7 = {{
| B8 = {{
| B9 = {{
| B10 = {{
| B11 = {{
| B12 = {{
}}
Regel 119:
Oblast Kemerovo bestaat uit de volgende districten (Russisch: [[rayon (bestuur)|районы]]):
*Belovski (Беловский)
*Goerjevski (Гурьевский)
*Izjmorski (Ижморский)
*Jajski (Яйский)
*Jasjkinski (Яшкинский)
*Joerginski (Юргинский)
*Kemerovski (Кемеровский)
*Krapivinski (Крапивинский)
*Leninsk-Koeznetski (ленинск-Кузнецкий)
*Mariinski (Мариинский)
*Mezjdoeretsjenski (Междуреченский)
*Novokoeznetski (Новокузнецкий)
*Prokopjevski (Прокопьевский)
*Promysjlennovski (Промышленновский)
*Tasjtagolski (Таштагольский)
*Tisoelski (Тисульский)
*Tjazjinski (Тяжинский)
*Topkinski (Топкинский)
*Tsjeboelinski (Чебулинский)
Regel 143:
----
* {{ru}}/{{nl}} Scriptie: gedeeltelijke vertaling boek ''СВИДАНИЕ С ПРИРОДОЙ'' (DE KOEZBASS: MENS EN NATUUR), Hoofdstuk [http://users.telenet.be/sibiryak/docs/thesis/divers.html ''Коротко о разном''/''Allerlei weetjes'']
* {{ru}} Oblastbestuur [http://www.kemerovo.su/Kuzbass/histor.asp ''История
* {{nl}} [[Prospekt]] [http://cf.hum.uva.nl/oosteuropa/prospekt/artikelen2002/kemerovo_jun.html ''Siberische woonwijk krijgt Nederlandse opknapbeurt''], juli 2002
* {{nl}} Frank Hendrickx, ''In Russische mijnen telt alleen de winst; Kompels aan zeer grote gevaren blootgesteld'', verschillende dagbladen, 1 november 2003 (via [[LexisNexis]])
}}
{{commonscat|Kemerovo Oblast}}
{{Navigatie deelgebieden Rusland}}
[[Categorie:Oblast Kemerovo| ]]
| |||