fis-mineur
fis-mineur of fis klein (afkorting: F♯m) is een toonsoort met als grondtoon de fis.
| fis-mineur | ||||
|---|---|---|---|---|
| Voortekening | ||||
| ||||
| Verwante toonaarden | ||||
| Parallelle toonaard | A-majeur | |||
| Gelijknamige toonaard | Fis-majeur | |||
| Dominante toonaard | cis-mineur | |||
| Subdominante toonaard | b-mineur | |||
| Toonladder | ||||
| F♯ - G♯ - A - B - C♯ - D - E - F♯ | ||||
| ||||
Toonladders bewerken
De voortekening telt drie kruisen: fis, cis en gis. Het is de parallelle toonaard van A-majeur (die heeft eveneens drie kruisen) en heeft een tragisch karakter.
Er bestaan drie mogelijke varianten van fis-mineur:
- Natuurlijke mineurtoonladder: F♯ - G♯ - A - B - C♯ - D - E - F♯
- Harmonische mineurladder: F♯ - G♯ - A - B - C♯ - D - E♯ - F♯
- Melodische mineurladder: F♯ - G♯ - A - B - C♯ - D♯ - E♯ - F♯
Bekende werken in fis-mineur bewerken
- Das wohltemperierte Klavier (prelude en fuga nr. 14) – Johann Sebastian Bach
- Symfonie nr. 45 (Abschieds-Sinfonie) (1772) – Joseph Haydn
- Hongaarse dans nr. 5 – Johannes Brahms
- Time (1973) – Pink Floyd
- Billie Jean (1983) – Michael Jackson