|
Het Aramese koninkrijk [[Osroene]] wordt gezien als het taalkundige thuisland van het Edessaans Aramees (Syrisch). De meerderheid van de inwoners van [[Osroene]] waren Arameeërs.<ref name=":4">{{Citeer boek |titel=Osroëne |achternaam=Drower |voornaam=Margaret Stephana DrowerMargaret Stephana |url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199545568.001.0001/acref-9780199545568-e-4620 |taal=en |uitgever=Oxford University Press |datum=2012-12-20 |isbn=978-0-19-954556-8}}</ref>
== Aramese cultuur ==
{{Zie ook|Zie [[Aramese cultuur]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.}}
=== Muziek ===
{{Zie ook|Zie [[Aramese folk-popmuziek]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.}}De eerste Aramese volksmuziek is verder ontwikkeld vanuit de kerkmuziek van de [[Syrisch-Orthodoxe Kerk van Antiochië|Syrisch-Orthodoxe kerk van Antiochië]].<ref>{{Citeer web |url=https://syrian-heritage.org/religious-music/ |titel=Music & Religion |bezochtdatum=2023-09-03 |werk=https://syrian-heritage.org/ |taal=en-US}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=Syriac Music |achternaam=Ibrahim |voornaam=Gregorios Yuhanna |url=https://www.amazon.com/Syriac-Music-Gregorios-Yuhanna-Ibrahim/dp/B003XS64LU |uitgever=Dm |datum=1996-01-01}}</ref> Hedendaagse Aramese muziek is een mix van traditionele Aramese volksmuziek en muziekgenres zoals pop of Midden-Oosterse [[Arabeskmuziek|arabesk]].
Bekende zangers uit de moderne tijd zijn Fuad Ispir, Ishok Yakub, Shikri Bar Lahdo, Jan Karat, Matay Ishok, Cebrael Aryo, Habib Mousa, Pascal Bachir, Indravus Bagandi en Fehmi Bagandi.<ref>{{Citeer web |url=http://www.bahro.nu/en/culture/music/yearly-concert-honors-jan-karat/ |titel=Yearly concert honors Jan Karat {{!}} Bahro Suryoyo |achternaam= |voornaam= |datum=2017-04-01 |bezochtdatum=2023-09-05 |taal=en-GB}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.bahro.nu/sv/kulturochnoje/kultur/tretton-sjunger-i-konsert-som-hedrar-fuad-ispir/ |titel=Tretton sjunger i konsert som hedrar Fuad Ispir {{!}} Bahro Suryoyo |achternaam= |voornaam= |datum=2016-05-06 |bezochtdatum=2023-09-05 |taal=sv}}</ref>
=== Dans ===
Arameeërs hebben verschillende traditionele dansen die over de hele wereld worden uitgevoerd, meestal bij gelegenheden zoals bruiloften, gemeenschapsfeesten en andere evenementen. De meeste Aramese volksdansen zijn cirkeldansen. De vier bekendste zijn: hurze, da katfothe (de schouderdans), bagiye en shekhane. Hoe snel een dans wordt uitgevoerd hangt af van het tempo van het ritme.
=== Keuken ===
{{Zie ook|Zie [[Aramese keuken]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.}}De Aramese keuken heeft veel gelijkenissen met de algemene [[mediterrane keuken]] en [[Keuken van het Midden-Oosten|midden-oosterse keuken]]. Typische Aramese gerechten zijn [[dolma|aprag]], kutle, fasuliye, shamborek en [[linzenzoep|tlawhe]]. Bekende desserts zijn [[baklava]] en verschillende soorten klicha (koekjes) die vaak geserveerd wordt met Kerst, Pasen en andere gelegenheden.<ref>{{Citeer web |url=https://www.amazon.de/Aramäisch-kochen-Lama-Dursun/dp/3000434429 |titel=Aramäisch kochen |auteur=Lama Dursun, Maria Aslan, Saliba Gabriel |datum=2021-03-11 |taal=de}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://qenshrinrecepten.be/info/ |titel=Over mij {{!}} Aramese keuken {{!}} Syrisch Aramese recepten |achternaam=Koko |voornaam=Saroline |bezochtdatum=2023-09-05 |werk=qenshrin-recepten |taal=nl-NL}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.bahro.nu/sv/kulturochnoje/kultur/popular-syriansk-kokbok-finns-ater-till-forsaljning/ |titel=Populär syriansk kokbok finns åter till försäljning {{!}} Bahro Suryoyo |achternaam= |voornaam= |datum=2016-04-18 |bezochtdatum=2023-09-05 |taal=sv}}</ref>
Een typisch drankje behorend tot de keuken is ''[[Ayran|Dauwghe]].'' Daarnaast stonden Arameeërs zowel in de oudheid als in het heden bekend om wijn van de Turo D' Izlo gebergte. In de [[Hebreeuwse Bijbel]] spreekt de profeet [[Ezechiël (profeet)|Ezechiël]] in het gelijknamige bijbelboek (27:19) over "vaten wijn uit Izla".<ref>{{Citeer web |url=https://bijbel.eo.nl/bijbel/ezechiel/27 |titel=Ezechiël 27 (NBV) |bezochtdatum=2023-05-13 |werk=Bijbel Online}}</ref>
=== Architectuur ===
[[Bestand:Mor Gabriel Monastery 1330092 Nevit.jpg|miniatuur|259x259px|Aramese architectuur in het Mor Gabriel klooster]]
De [[Tur Abdin|Tur 'Abdin]]-regio en andere delen van het Aramese thuisland stonden bekend om hun unieke architectuur.<ref>{{Citeer web |url=https://www.dailysabah.com/arts/a-journey-to-turkeys-new-pearls-on-unesco-list-kemaliye-tur-abdin/news |titel=A journey to Turkey’s new pearls on UNESCO list: Kemaliye, Tur Abdin |achternaam=YAŞAR |voornaam=İREM |datum=2021-05-04 |bezochtdatum=2023-12-06 |werk=Daily Sabah |taal=en-US}}</ref> Het historische stadscentrum van [[Midyat (stad)|Midyat]] staat bekend om zijn architecturale en culturele rijkdom. Kerken, kloosters, huizen en andere belangrijke historische gebouwen staan bekend om hun witte [[kalksteen]] en [[Gravure|steengravures]]. De bouwwerken zijn voorzien van dikke muren. Deze dikke muren dienen om de gebouwen koel te houden in de zomer en warm in de winter. Alle stenen huizen van Midyat en de rest van Tur 'Abdin zijn in de oudheid met de hand gebouwd. In Midyat zijn de stenen van de buitenwanden verkleurd naar een soort goudbruine tint. Rondom de bebouwing liggen vele druivengaarden. De oogst hiervan wordt voornamelijk gebruikt voor de [[wijnbouw]]. Verder kent Midyat een actieve handel in zilveren sieraden en gebruiksvoorwerpen.<ref>{{Citeer web |url=https://en.qantara.de/content/turkeys-aramean-christians-where-they-speak-jesus-language |titel=Turkey's Aramean Christians: Where they speak Jesus' language - Qantara.de |bezochtdatum=2022-10-23 |werk=Qantara.de - Dialogue with the Islamic World |taal=en}}</ref>
In de Aramese stad Midyat hebben archeologen in 2022 de grootste ondergrondste stad ter wereld gevonden. De stad is vol artefacten. Er zijn tientallen kamers, kerken, gangen, putten en een tunnel gevonden van meer dan 100 meter lang. De vondsten komen uit de tweede en derde eeuw na Christus. De stad is waarschijnlijk gebouwd omdat christenen werden vervolgd door de Romeinen in de 2e en 3e eeuw n.Chr. Christelijke families zochten vaak onderdak in ondergrondse steden. Er zouden 60.000 tot 70.000 mensen onderaards hebben geleefd.<ref name=":18" /><ref name=":19" />
=== Sport ===
Een sport waar Arameeërs succesvol in zijn binnen Europa is voetbal. In verschillende landen hebben Arameeërs voetbalclubs opgericht. In Zweden werd de voetbalclub [[Syrianska FC]] in 1977 door Arameeërs opgericht. Syrianska FC heeft van 2011 tot 2014 in de hoogste [[Allsvenskan|voetbaldivisie]] van Zweden gevoetbald.<ref>{{Citeer web |url=https://syrianskafc.com/historia/ |titel=HISTORIA |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=Syrianska FC |taal=sv}}</ref> De club wordt door Arameeërs vaak gezien als het voetbalelftal dat Arameeërs wereldwijd vertegenwoordigt. Eveneens in Zweden werd in 1980 de voetbalclub [[Arameiska-Syrianska Botkyrka IF|Arameiska-Syrianska IF]] opgericht, die voetbalt in de derde hoogste divisie in het land.<ref>{{Citeer web |url=https://www.laget.se/aram |titel=Arameisk-Syrianska IF A-lag Herrar {{!}} laget.se |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.laget.se |taal=sv}}</ref> In Nederland werd in 2010 de voetbalclub [[FC Aramea]] opgericht door Arameeërs.<ref>{{Citeer web |url=https://www.fcaramea.nl/historie/ |titel=Historie |bezochtdatum=2023-01-10 |werk=Football Club Aramea |taal=nl}}</ref> Ook spelen veel Arameeërs bij [[FC Suryoye/Mediterraneo]] (een voetbalclub die opgericht is door Italianen maar is overgenomen door Arameeërs).<ref>{{Citeer web |url=https://www.fcsuryoye.nl/271/clubhistorie/ |titel=Clubhistorie - FC Suryoye |bezochtdatum=2023-01-10 |werk=www.fcsuryoye.nl}}</ref>
== Organisaties in Nederland ==
| 