Sureth: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 67686707 van Syriac563 (overleg) ongedaan gemaakt. POV, zie overlegpagina. Overleg:Sureth#Geschiedenis_van_de_oude_Arameeërs Label: Ongedaan maken |
Geen akkoord. Geschiedenis van Aramees en verspreiding van Aramees behoort tot dit artikel. Geen POV Label: Ongedaan maken |
||
Regel 25:
== Geschiedenis ==
{{Zie ook|Zie [[Aramees]] en [[Syrisch]] voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.}}
Tijdens de periode van de late [[bronstijd]] verbreidden de Arameeërs zich over het gehele [[Nabije Oosten]]. Vanaf de 1100 v.Chr. begonnen de Arameeërs met het stichten van verschillende staten in de [[Levant]] en [[Mesopotamië]]. Door migraties en toenemende aantallen Arameeërs naar verschillende delen van het Midden-Oosten werd hun taal, het Aramees de dominante taal in het gebied.<ref name=":2">{{Citeer web |url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.31826/9781463214104-005/html?lang=de |titel=Some basic annotation to the hidden Pearl: The Syrian Orthodox Church and its ancient Aramaic heritage, I-III (ROME, 2001). |achternaam=Brock |voornaam=Sebastian |datum=2002}}</ref><ref>{{Citeer boek |titel=Ancient Iraq: Third Edition |achternaam=Roux |voornaam=Georges |url=https://www.amazon.de/-/en/Georges-Roux/dp/014012523X |taal=en |uitgever=Penguin |plaats=London |datum=1992-08-27 |isbn=978-0-14-012523-8}}</ref> Het Aramees heeft een vastgelegde geschiedenis tot wel 3000 jaar. Sureth is geëvolueerd uit oost Aramese variëteiten.<ref name=":5" /><ref name=":1" />
De bekering van enkele koninkrijken van Aramese oorsprong tot het Christendom, vooral Osroene in de eerste drie N.Chr. brachten de Aramese taal en cultuur een nieuw leven in. Het lokale Aramese dialect van Edessa, die later bekend werd als het Syrisch nam een nieuw alfabet aan, het Estrangelo en gaf aanleiding tot een overvloedige literatuur. Het Syrisch werd ingevoerd als de liturgische taal van het Syrisch christendom. Syrisch wordt tot op heden wordt gebruikt in de Syrische kerken.<ref name=":2" />
Vanaf de vijfde eeuw N.Chr. liepen Aramese christenen uiteen door theologische verschillen. De Syrisch-Orthodoxe kerk heeft verschillende schisma's en splitsingen doorgemaakt. Verschillende kerken werden gesticht. Het Syrisch werd tegen de 3e eeuw na Christus de liturgische taal van alle Syrische kerken.<ref name=":2" /> Sureth is zwaar beïnvloed door het Aramese dialect (het Syrisch) van [[Şanlıurfa (stad)|Urhoy (Sanliurfa)]].
Het [[Aramees]] was de dominante taal van de Levant en Mesopotamië totdat het werd verdrongen door het Grieks en Arabisch.<ref name=":2" />
=== Moderne tijd ===
In Turkije leven bijna geen Sureth-sprekers doordat de [[Nestorianisme|Nestoriaanse]] [[Arameeërs]] van Hakkari tijdens de [[Aramese genocide|Aramese genocide (Sayfo)]] werden vervolgd en verbannen uit Turkije. Grote aantallen kwamen om waardoor het aantal sprekers afnam. Overlevenden vluchtten naar buurlanden als Irak en Iran en sloten zich aan bij andere Arameeërs. Sureth-sprekers die de Aramese genocide overleefden en achterbleven in oost Turkije migreerden in de 20e eeuw wegens onderdrukkingen en oplopende spanningen tussen de Turkse overheid en de Koerdische PKK.<ref>{{Citeer boek |titel=The Forgotten Genocide: Eastern Christians, The Last Arameans |achternaam=Courtois |voornaam=Sebastien de |url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.31826/9781463209490/html |taal=en |uitgever=Gorgias Press |datum=2004-06-15 |isbn=978-1-4632-0949-0}}</ref>
| |||