Prognathodon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k sp
redactie
Regel 17:
}}
 
'''''Prognathodon''''' is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] uit de [[Familie (biologie)|familie]] ''[[Mosasauridae]]'', een groep van uitgestorven [[Sauria|sauriërs]] die in [[zee]] leefden in het [[Campanien]] en het [[Maastrichtien]], de laatste [[geologische tijdperk]]en van het [[Krijt (periode)|Krijt]], 83,6 tot 66 miljoen jaar geleden. ''Prognathodon'' had net als andere mosasauriërs grote, zeer krachtige kaken met scherpe tanden en een stevig lichaam met een langgerekte ruggengraat en in het verlengde daarvan een lange staart. De meeste soorten konden meer dan 10 meter lang worden. De eerste [[fossiel]]e overblijfselen werden gevonden in 1912. In [[Nederland]] werden in 1998 voor het eerst fossiele delen van het skelet van een ''Prognathodon'' opgegraven in de [[Sint-Pietersberg]] bij [[Maastricht]].
 
== Ontdekkingsgeschiedenis ==
Regel 23:
 
In 1998 werd in de [[ENCI-groeve]] in de [[Sint-Pietersberg]] een grote, deels intacte schedel met een stuk ruggengraat ontdekt. Op de botten zijn duidelijke groeven te zien die gemaakt zijn door [[haaien]]tanden. Het fossiel kreeg de bijnaam 'Bèr', naar de voornaam van de vinder, een amateur-[[paleontoloog]]. Hoewel aanvankelijk werd gedacht dat het om een ''[[Mosasaurus]]'' ging, bleek later dat het een nieuwe soort uit het geslacht ''Prognathodon'' betrof, die de naam ''P. saturator'' kreeg.<ref>Dortangs (2002), pp. 1-8 ([http://www.researchgate.net/profile/John_Jagt/publication/27711084_A_large_new_mosasaur_from_the_Upper_Cretaceous_of_The_Netherlands/links/00b4952971206e5851000000.pdf online tekst]).</ref> De naam van deze grootste ''Prognathodon''-soort kan vertaald worden als: 'dier met vooruitstekende tanden dat verzadiging/bevrediging geeft'.<ref>[http://www.geologievannederland.nl/fossielen/vindplaatsen/zuid-limburg 'Zuid-Limburg'] op ''geologievannederland.nl''.</ref> Het fossiel, dat als [[holotype]] van een nieuwe soort van groot paleontologisch belang is, is opgenomen in de collectie van het [[Natuurhistorisch Museum Maastricht]]. Het grootste fragment, de kaak en enkele losse tanden, wordt wegens ruimtegebrek in het museum in een speciaal daarvoor gebouwd paviljoen in de tuin tentoongesteld.
 
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:PrognathodonSaturator4.JPG|Paviljoen voor 'Bèr' ([[Natuurhistorisch Museum Maastricht|NHM Maastricht]])
Bestand:Prognathodon saturator.jpg|Vitrine met kaakfragmenten (NHM)
Bestand:PrognathodonSaturatorTorso.JPG|Ruggengraat en schouderblad (NHM)
Bestand:Prognathodon sectorius.jpg|Ander ''Prognathodon''-fossiel in het NHM
</gallery>
 
Regel 44 ⟶ 45:
* ''P. kianda'', Angola
* ? ''P. lutigini'', [[Campania]], [[Wolga]]-regio
 
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:Prognathodon saturator DB.jpg|''Prognathodon saturator''
Bestand:Prognathodon3.jpg|''Prognathodon solvayi''
Bestand:Prognath waipar2DB.jpg|''Prognathodon waiparaensis''
Bestand:Dollosaurus12 copy.jpg|''Prognathodon lutigini''
</gallery>