Versie van 17 feb 2018 23:48 bewerken 83.82.151.123 (overleg) Spelfout gecorrigeerd Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele app ← Oudere bewerking		Versie van 11 feb 2022 18:48 bewerken ongedaan maken Bertux (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 46.035 bewerkingen Etymologie: aanvulling, bronnen. Redactie; leesbaarheid, hier en daar wat omzichtiger geformuleerd. Label: Visuele tekstverwerker: omgeschakeld Nieuwere bewerking →
Regel 1: '''Sibbe''' ~~([[Duits]] ''Sippe'', [[Oudfries]] ''sibbe'', [[Oudengels]] ''sibb'', alleen nog in ''gossip'' en ''sibling'', [[Oudnoords]] ''sifjar'', meervoud van ''[[Sif]]'', de [[godin]] en vrouw van [[Thor]]),~~ is een van oorsprong [[Germanen\|oud-Germaanse]] term voor 'gezamenlijke verwanten', die in [[Nationaalsocialisme\|nationaalsocialistische]] zin ~~gebruikt als 'familie',~~ de door [[bloedverwantschap]] gevormde [[Familie (verwanten)\|familie]] aanduidde. == Oud-Germaans == In de oud-Germaanse vorm was ~~het~~''sibbe'' een benaming voor een [[grootfamilie]] (zie ook: [[Clan (verwanten)\|clan]]) met gemeenschappelijke, – zo nodig gefingeerde, – [[Voorouder\|afkomst]]. Het begrip begrip was veelomvattend en had een belangrijke religieuze, economische en politieke functie. Het duidde op het geheel van [[bloedverwantschap\|bloedverwantschappen]] van een persoon in opgaande en aflopende lijn, inclusief de derde- en vierdegraadsfamilie, hun echtgenotes en [[nageslacht]]. De sibbe was bepalend voor de verdeling van akkerland, evenals het gebruik van de [[meent]] en de [[kolonisatie]] van nieuwe gebieden. De ''sibbe'' is daarmee een vaag begrip voor het geheel van [[bloedverwantschap]] van een persoon in opgaande- en aflopende lijn, inclusief de derde- en vierdegraadsfamilie, hun echtgenotes en [[nageslacht]]. De ''sibbe'' speelde een belangrijke rol in de Germaanse gemeenschap. Hierop werd de verdeling van akkerbouwland gebaseerd, het gemeenschappelijk gebruik van de [[meent]] en de [[kolonisatie]] van nieuwe gebieden. == Nationaalsocialisme == In de ''[[Völkische Bewegung]]'' en in [[nazi-Duitsland]] had het gebruik van ''Sippe'' voor ''familie'' een belangrijke politieke functie. Zo werd de ''Familiengeschichtsforschung'', [[Genealogie (geschiedkunde)\|genealogie]] of sibbekunde, gebruikt door het ''[[Reichssippenamt]]'' om aan de hand van [[familieboek]]en van dorpsgemeentes, ''Dorfsippenbuchen'', [[bevolkingsregister]]s, twijfelachtige afstammingen te onderzoekende door middel van ''Sippenforschung'', de [[Voorouderproef (nazisme)\|voorouderproef]]. == Etymologie == Het [[zelfstandig naamwoord]] ''sibbe'' en zijn [[Cognaat (taalkunde)\|cognaten]] in andere talen zijn vermoedelijk afgeleid van een [[bijvoeglijk naamwoord]] dat 'lief' betekende.<ref name=":0">{{Citeer web\|url=https://etymologiebank.nl/trefwoord/sibbe1\|titel=sibbe (familie)\|bezochtdatum=2022-02-11\|werk=etymologiebank.nl\|uitgever=[[Instituut voor de Nederlandse Taal]]}}</ref> Enkele [[Cognaat (taalkunde)\|cognaten]] in [[Germaanse talen]] zijn: * [[Duits]] ''Sippe'' ([[Oudhoogduits]] ''sipp(e)a)'' * [[Gotisch (taal)\|Gotisch]] ''sibja'' * [[Oudengels]] ''sibb'', nog herkenbaar in ''gossip'' en ''sibling'' * [[Oudfries]] ''sibbe'' * [[Oudnoords]] ''sifjar'', meervoud van ''Sif'', de [[godin]] en vrouw van [[Thor]] * [[Oudsaksisch]] ''sibbia'' * De stamnamen ''[[Semnonen]]'' en ''[[Sueben\|Sueven]]''. Cognaten buiten de Germaanse talen zijn: * [[Oudpruisisch]] ''subs'' [zelf] * [[Russisch]] ''osoba'' [persoon]. Binnen het [[Nederlands taalgebied]] is het woord in min of meer de huidige betekenis geattesteerd in 1300 te [[Brugge]],<ref name=":0" /> waar [[West-Vlaams]] Nederlands werd gesproken. De gelijkluidende bijvoeglijke vorm is in in 1350 opgetekend en is evenals de zelfstandige vorm verspreid over het taalgebied gevonden. Uit het noordoosten van het huidige Nederland is nog de [[Trappen van vergelijking\|overtreffende trap]] ''sibbeste'' bekend, die de naaste familie aanduidt.<ref name=":1">{{Cite web\|url=https://gtb.ivdnt.org/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=51650\|title=SIBBE - MNW (Middelnederlandsch Woordenboek)\|accessdate=2022-02-11}}</ref> Een Friese verordening uit 1464 bepaalt dat een nauw verwante rechter zich moet [[Wraking\|verschonen]]: ''Zoo zal die rechter, die soo sib is, tot dier saicken swighen ende recht noch sententie daer over wijsen.''<ref name=":1" /> {{Appendix\|1=\|2= == Bronnen == {{references}} }} [[Categorie:Verwantschap]]

Sibbe (Germanen): verschil tussen versies