Sluier van onwetendheid: verschil tussen versies

De '''oorspronkelijke positie''' ('''OP'''), vaak '''sluier van onwetendheid''' genoemd, is een [[gedachte-experiment]], ontwikkeld door de Amerikaanse filosoof [[John Rawls]], met als doel de principes te ontdekken die een maatschappij van vrije, gelijke en morele mensen zouden moeten leiden.<ref>John Rawls, ''A Theory of Justice,'' Cambridge, Massachusetts: Belknap Press, 1971. {{ISBN|0-674-00078-1}}</ref><ref>John Rawls, ''Justice as Fairness: A Restatement,'' Cambridge, Massachusetts: Belknap Press, 2001. {{ISBN|978-0-674-00511-2}}</ref> Rawls claimt dat mensen in de oorspronkelijke positie zijn [[Justice as FairnessJohn_Rawls#Basisprincipes_van_rechtvaardigheid|Principesprincipes van Rechtvaardigheidrechtvaardigheid]] zouden kiezen.<ref name="SEP"/>

In de oorspronkelijke positie krijg je de vraag te overwegen welke uitgangsprincipes je als basisbouwstenen voor de structuur van de maatschappij zou uitkiezen, maar je moet deze uitkiezen alsof je op voorhand niet zou weten welke rol je in die maatschappij zou toebedeeld worden. Deze keuze wordt gemaakt van achter een "sluier van onwetendheid", waardoor je je ethniciteitetniciteit, sociale status, geslacht, en vooral je eigen idee over wat een goed leven leiden betekent niet kan kennen. Idealiter zou dit deelnemers ertoe brengen onpartijdig en rationeel uitgangsprincipes uit te kiezen.<ref>{{Cite web|title=Veil of Ignorance|url=https://ethicsunwrapped.utexas.edu/glossary/veil-of-ignorance|website=Ethics Unwrapped|language=en-US|access-date=01-05-2021}}</ref>

Het concept van de sluier van onwetendheid is onder andere namen al eeuwen in gebruik door filosofen zoals [[John Stuart Mill]] en [[Immanuel Kant]], die in hun werk het [[sociaal contract]] bediscussiëren, [[Adam Smith]] met zijn "onpartijdige waarnemer", of de theorie van de [[ideale waarnemer]]. [[John Harsanyi]] hielp het economisch concept formaliseren,<ref name="Cardinal">{{cite journal |first=J. C. |last=Harsanyi |title=Cardinal Utility in Welfare Economics and in the Theory of Risk-taking |journal=[[Journal of Political Economy|J. Polit. Economy]] |volume=61 |year=1953 |issue=5 |pages=434–435 |doi=10.1086/257416 |jstor=1827289 }}</ref><ref>{{cite journal |first=J. C. |last=Harsanyi |title=Cardinal Welfare, Individualistic Ethics, and Interpersonal Comparisons of Utility |journal=J. Polit. Economy |volume=63 |issue=4 |year=1955 |pages=309–21 |doi=10.1086/257678 |jstor=1827128 }}</ref> en argumenteerde dat het eerder een pleidooi was voor [[utilitarisme]] dan voor een sociaal contract, aangezien rationele actoren te verwachten resultaten in beschouwing nemen, eerder dan [[Bestcasescenario|best]] of [[Worstcasescenario|worst case]]-resultaten.<ref name="SEP">{{cite web|last1=Freeman|first1=Samuel|title=Original Position|url=https://plato.stanford.edu/entries/original-position/|website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University|access-date=01-05-2021|date=2016}}</ref> Harsanyi stelde dat een persoon in de oorspronkelijke positie zijn verwachte [[Nut (economie)|nut]] zou maximaliseren, eerder dan te kiezen voor [[minimax]]. Het gebruik van de term door John Rawls werd ontwikkeld in zijn boek ''[[A Theory of Justice]]''.<ref>{{cite book |first=John |last=Rawls |title=A Theory of Justice |url=https://archive.org/details/theoryofjustice00rawlrich |url-access=registration |location=Cambridge, Massachusetts |publisher=[[Belknap Press]] |year=1971 |isbn=0-674-00078-1 }}</ref><ref>{{cite book |first=John |last=Rawls |title=Justice as Fairness: A Restatement |location=Cambridge, Massachusetts |publisher=Belknap Press |year=2001 }} {{ISBN|978-0-674-00511-2}}</ref>