IJsvogel: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
deels herschreven en wat uitgebreid, +bronvermelding & afbeeldingen |
||
Regel 3:
|statusbron=2008
|rl-id=142112
|afbeelding=
|afbeeldingtekst=
|orde=[[Scharrelaarvogels|Coraciiformes]] (Scharrelaarvogels)
|familie=[[Alcedinidae|Alcedinidae]] (IJsvogels)
|geslacht=''[[Alcedo]]''
|w-naam=''Alcedo atthis''
Regel 11 ⟶ 12:
|datum=1758
|haakjes=ja
|commons=Alcedo atthis
|species=Alcedo atthis
}}{{etalage}}
De '''ijsvogel''' (''Alcedo atthis'') is een
==Naamgeving==
De wetenschappelijke geslachtsnaam ''Alcedo'' is afgeleid van het [[Latijn|Latijnse]] ''alcedo'' ([[Griekenland|Grieks]]: ἁλκυων of halcuon) dat 'koningsvisser' betekent <ref name="TREN">{{voetnoot web | url = http://books.google.nl/books?id=tyU1FymabrgC&printsec=frontcover&source=gbs_navlinks_s#v=onepage&q=&f=false | ISBN = 3 11 017054 X | titel = '''Trends in Linguistics''' | datum = 2003 | auteur = Theo Vennemann, Patrizia Noel & Aziz Hanna}}</ref>. De soortnaam ''atthis'' is afgeleid van [[Attis]], een mannelijk figuur uit de [[Griekse mythologie]] <ref name="BIRD">{{voetnoot web | url = http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob8310.htm | titel = '''Kingfisher Alcedo atthis [Linnaeus, 1758]''' | auteur = British Trust for Ornithology}}</ref>.
De Nederlandse naam '''ijs'''vogel heeft niets te maken met een voorkeur of een relatie met ijs. Het is waarschijnlijk een [[verbastering]] van de [[Germaanse talen|Germaanse]] naam ''Eisenvogel'' wat zoiets als 'ijzervogel' betekent. Deze naam slaat op het metaalachtige glans op het blauwe verenkleed. Een andere verklaring voor de naam is dat de ijsvogel vaak 's winters bij het ijs werd gezien om uit een [[wak]] vissen te vangen.<ref>[http://www.wildzoekers.nl/?pag=8&nid=214 www.wildzoekers.nl]</ref>. Welke van de twee de juiste verklaring biedt is echter onderdeel van studie <ref name="TREN"/>.
== Kenmerken ==
[[Afbeelding:Alcedo atthis 3 (Lukasz Lukasik).jpg|thumb|270px|right]]
De ijsvogel is een kleine vogel met een korte staart en pootjes, een korte nek, korte, afgeronde [[Vleugel (vogel)|vleugels]], een grote kop met grote ogen en een lange, [[Snavel#Vorm|dolkvormige snavel]], geschikt om vissen mee te vangen en vast te houden. De poten zijn [[Syndactylie|syndactiel]]; de voortenen zijn gedeeltelijk aan de basis met elkaar vergroeid.
De ijsvogel is in noordelijk Europa onmiskenbaar door zijn tekening, soorten uit andere werelddelen kunnen echter sprekend op de ijsvogel lijken.
De ijsvogel heeft een overwegend blauwe kleur, waarbij de veren van de kop en vleugels [[iriseren]]d blauwgroen zijn maar op het midden van de rug lichter tot kobaltblauw. De staartveren zijn echter weer wat donkerder. De veren aan de borst en buikzijde zijn warm oranje gekleurd en steken hiermee duidelijk af. Van de snavel tot achter het oog is op de wang een oranje oogstreep aanwezig, die abrupt overgaat een een heldere witte streep, ook de keel van de ijsvogel is wit. De poten zijn oranje tot rood van kleur. De mannetjes zijn enkel van de vrouwtjes te onderscheiden aan de kleur van de basis van de ondersnavel, die bij het vrouwtje dofrood is en bij het mannetje net zo zwart als de bovensnavel. Juvenielen onderscheiden zich van volwassen exemplaren door het valere verenkleed met donkergrijs gerande borstveren, gevlekte kruin, lichtere snavelpunt en donkerbruine poten.
Het geluid van de ijsvogel is divers; er kunnen diverse kwetterende schelle, kwelende en fluitende geluiden worden geproduceerd <ref name="SOOR">{{voetnoot web | url = http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&id=255 | titel = '''IJsvogel (''Alcedo atthis'')''' | auteur = Soortenbank}}</ref>. Het mannetje lokt het vrouwtje met een hoge, fluitende 'tjieieiet' of 'tieietuu', die hij vaak tijdens de vlucht laat horen. Bij opwinding
==
[[Afbeelding:Alcedo atthis -range map-2-cp.png|right|thumb|300px|Het verspreidingsgebied van de ijsvogel:<br>
<font color="orange">'''Geel: zomerverblijf trekvogels'''</font><br>
<font color="green">'''Groen: verblijf standvogels'''</font><br>
<font color="blue">'''Blauw: overwinteringsgebied trekvogels'''</font><br>]]
De ijsvogel komt voor in een groot deel van [[Europa (werelddeel)|Europa]], behalve het grootste deel van [[Scandinavië]] en [[Schotland]], in [[Azië]] ten zuiden van [[Siberië]] tot [[Japan]] en de [[Salomonseilanden]], en lokaal in [[Afrika|Noordwest Afrika]]. In Europa loopt de noordgrens door Zuid-[[Zweden]], ongeveer ter hoogte van [[Stockholm]], en Zuid-[[Finland]]. In [[België]] en [[Nederland]] is hij een zelden waargenomen [[broedvogel|broed-]] en [[standvogel]]. Incidenteel trekt hij 's winters weg.
In Europa komt de ijsvogel voornamelijk voor bij langzaam stromende wateren als [[beek (stroom)|beken]] en [[rivier]]en in het [[laagland]] (zelden boven 650 meter hoogte), maar hij kan worden aangetroffen in bijna alle waterrijke gebieden, als kanalen, sloten en een enkele keer de oevers van grotere plassen, meren, [[grind]]gaten en [[estuarium|estuaria]]. In [[Oost-Azië|Oost-]] en [[Zuidoost-Azië]] wordt hij voornamelijk langs de kust aangetroffen, in [[mangrove]]bossen, [[riviermonding]]en en [[getijde (astronomie)|getijdepoelen]].
De ijsvogel is voor het jagen afhankelijk van wateren die helder en ijsvrij zijn met veel kleine visjes. Het liefst leeft hij in schaduwrijke gebieden, waar hij bij de jacht niet wordt gehinderd door de [[reflectie (straling)|reflectie]] van licht. De aanwezigheid van geschikte uitkijkplaatsen is van minder groot belang. In de broedtijd leven de vogels voornamelijk in de nabijheid van steile oeverwallen van [[zand]] of [[leem]] nabij water, waar een nesthol kan worden uitgegraven. Soms broeden zij ook in steile wanden die wat verder van het water afliggen, maar dit komt zelden voor.<ref name=H1995/>
De ijsvogel is over het algemeen een [[standvogel]], maar dieren die boven de 40e [[breedtegraad]] leven, zoals de Finse en [[Rusland|Russische]] [[populatie (biologie)|populaties]], [[trekvogel|trekken]] 's winters weg, aangezien dan alle wateren bevroren zijn, wat het jagen onmogelijk maakt. Tijdens de trek kan hij afstanden tot wel 2000 km afleggen. Vogels uit Scandinavië worden 's winters ook in Nederland aangetroffen. Zij trekken in maart weer weg naar de broedgebieden. In sommige gebieden, zoals [[Borneo]] en [[Java (eiland)|Java]], komt de soort enkel als [[wintervogel]] voor. Ook dieren in gematigde streken verlaten tijdens plotselinge koude hun broedterritoria. Deze dieren trekken slechts vrij korte afstanden. Ze kunnen dan rond allerlei soorten wateren aangetroffen worden, waaronder de kust.
== Leefwijze ==
[[Bestand:Alcedo_atthis_1_(Lukasz_Lukasik).jpg|right|260px|thumb|IJsvogel zittend op een tak. Meestal heeft de ijsvogel een vaste tak over het water als uitkijkpost.]]
De ijsvogel heeft een snelle, rechte vlucht, vaak vlak langs het wateroppervlak. Hij kan op deze manier snelheden bereiken van maximaal 80 km per uur.<ref name=H1995/> De vleugelslag is snorrend, afgewisseld met een korte glijperiode.<ref name=Jonsson1993>Jonsson, L. ''Tirion Vogels van Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten'' (1993), Baarn: Uitgeversmaatschappij Tirion, p. 334-335</ref> Hierdoor is er van een ijsvogel in vlucht zelden meer te zien dan een blauw-oranje flits.
Het waterdichte en isolerende verenkleed van de ijsvogel bestaat uit korte, dichte veren die tot zes keer per dag gepoetst en gekamd worden. Dit kan per keer 15 tot 20 minuten duren. De ijsvogel kent een voor
=== Voedsel en jacht ===
[[Afbeelding:Alcedo atthis 2 (Marek Szczepanek).jpg|thumb|260px|right|De ijsvogel leeft vrijwel uitsluitend van vis.]]
De ijsvogel is een [[carnivoor]], meer specifiek een [[piscivoor]], en jaagt voornamelijk op kleine [[vissen (dieren)|vissen]] als [[modderkruipers]], [[Ruisvoorn|voorns]], [[barbeel|barbelen]], jonge [[vlagzalm]]en en [[tiendoornige stekelbaars]]jes, aangevuld met jonge [[forel]]len, [[baars|baarzen]], [[snoek]]en en [[karper]]s, [[alver]]s, [[gambusia]]'s, [[driedoornige stekelbaars]]jes en [[kwabaal|kwabalen]].<ref name=H1995/> Ook [[garnalen]], [[rivierkreeften]] en andere [[kreeftachtigen]], [[amfibieën]] als [[salamanders]], [[kikkers]] en [[kikkers (ontwikkeling)|kikkervisjes]], [[insecten]] als [[libellen]], [[kevers]], waterinsecten en [[larve]]n en [[weekdieren]] als [[slakken|zoetwaterslakken]] staan op het dieet. Prooidieren zijn meestal 3 tot 5 cm lang, maximaal 7 cm. Vissen beslaan zo'n 78% van het dieet.<ref name=H1995/>
De ijsvogel is vaak te vinden op een vaste [[uitkijkpost]] nabij het water vanwaar hij zijn prooidieren gadeslaat. De ijsvogel zit meestal onbeweeglijk stil op zijn uitkijkplaats, vaak met de vleugels gespreid en de snavel half open. De uitkijkplaats bevindt zich zo'n één tot drie meter boven het water. Een tak die over het water uitsteekt is hiervoor geschikt maar ook beschaduwde overhangende struiken worden hiervoor wel gebruikt. Met zijn scherpe ogen kan hij in helder water de precieze positie van zijn prooi bepalen, waarna hij met snavel naar voren op zijn prooi duikt. De prooi bevindt zich meestal niet meer dan 25 cm onder het wateroppervlak.<ref name=B2001/> Als een visje zich laat zien wordt het met een snelle duikvlucht verschalkt. Iedere ijsvogel heeft zijn eigen favoriete uitkijkplaats vanwaar hij duikt. Als de uitkijkplaats te laag is, vliegt hij eerst omhoog waarna hij naar beneden duikt. Ook kan de ijsvogel boven het water "[[bidden (vogel)|bidden]]". Aan de kust wordt vanaf een rots, een [[pier (dijk)|pier]] of een paal gejaagd. Soms wordt ook buiten het water gezocht naar voedsel, zoals in de lucht, hier worden insecten gevangen.
Bij het jagen op vis duikt de vogel met hoge snelheid bijna loodrecht op zijn prooi, waardoor hij het wateroppervlak kan doorbreken. Om deze snelheid te ontwikkelen slaat hij tijdens de duik kort met zijn vleugels. Op hoge snelheid kan hij tot een diepte van een meter duiken, maar meestal duikt hij niet meer dan enkele centimeters. Om de ogen te beschermen tegen het water gebruikt de ijsvogel zijn [[knipvlies]], dit is een extra ooglid dat half doorzichtig is en door een [[reflex]] als een duikbril over het oog schuift tijdens het duiken. Het wordt ook gesloten als de vogel de veren poetst, om beschadiging door de klauwen te voorkomen.
De ijsvogel komt vanzelf weer boven en verlaat direct na de vangst het water. Met één slag van de korte, sterke vleugels kan hij zich weer uit het water heffen en wegvliegen. Hij vliegt hierna naar een zitplaats, waar hij het visje doodslaat tegen de tak waar hij op zit. Hierna wordt de prooi in zijn geheel ingeslikt waarbij de kop altijd eerst wordt doorgeslikt. Hierdoor wordt voorkomen dat de eventuele stekels van de prooi zich vastzetten in de keel en de ijsvogel kan stikken. Mocht de ijsvogel de vis niet met zijn snavel kunnen draaien dan wordt deze eerst in de lucht gegooid. Onverteerbare delen als [[Vissen_(dieren)#Skelet|graten]], [[schub]]ben en [[chitine]]resten worden in een kleine, ovale [[braakbal]] uitgebraakt.
<center>
<gallery caption="Afbeeldingen: jacht">
Afbeelding:Alcedo atthis -diving-8e.jpg|De ijsvogel duikt bijna loodrecht in het water....
Afbeelding:Alcedo atthis -water-8.jpg|...komt vrijwel direct naar boven...
Afbeelding:Alcedo atthis -water -splash-8.jpg|...maakt een korte vleugelslag...
Afbeelding:Alcedo atthis -water-8b.jpg|...en vliegt weg.
</gallery>
</center>
=== Sociaal gedrag ===
De ijsvogel leeft voornamelijk [[solitair]], in het broedseizoen in paarverband. Een paartje heeft een eigen [[territorium (dieren)|territorium]], dat honderd meter tot een kilometer van een rivieroever kan beslaan. Het paartje is zeer territoriaal in de broedtijd en tolereert geen andere ijsvogels. Een indringer wordt over het water achtervolgd, waarbij de ijsvogel harde kreten slaakt. Soms monden deze aanvallen uit in gevechten, waarbij de ijsvogels elkaar bij de snavels beetpakken en in het water vallen. Deze gevechten duren meestal maar kort, maar in [[Zweden]] is waargenomen dat een gevecht acht uur lang kan duren.<ref name=H1995>Hesaffre, G. "N°101 de ijsvogel" (1995), Honders, J. (red.) ''Dieren in het wild'', Société des Périodiques Larousse.</ref> Ook kleine [[zangvogels]] worden weggejaagd.
's Winters heeft de ijsvogel soms een groter territorium, dat wel vijf kilometer kan beslaan. Het mannetje en vrouwtje leven in deze periode gescheiden van elkaar en zij
=== Voortplanting ===
[[Afbeelding:Alcedo atthis-8b.jpg|thumb|260px|right|Een juveniel heeft donkere kleuren, bruine poten en een lichte snavelpunt.]]
De ijsvogel broedt meestal twee à drie keer per jaar. Bij zeer gunstig weer of verlies van een [[legsel]] kunnen tot vier legsels per jaar worden geproduceerd. Aan het begin van de [[paartijd]] in februari zoekt het mannetje een vrouwtje, meestal hetzelfde vrouwtje als het voorgaande jaar. Hij kan in de paartijd tot drie vrouwtjes bevruchten. De [[paarvorming]] begint met een achtervolging in de lucht, vlakbij de toekomstige locatie van het nest. Tijdens deze achtervolging slaakt het mannetje scherpe kreten. Hiermee wordt de agressie van de ijsvogels geneutraliseerd.<ref name=H1995/> Hierna strijkt het paartje naast elkaar neer. De vogels richten zich verticaal op, met de snavel licht omhoog. Dit lijkt veel op de dreighouding, maar bij deze houding blijft de snavel gesloten en worden de veren op de rug en kruin niet opgericht. Het mannetje maakt in deze houding met zijn voorlijf zwaaiende bewegingen. Na de paarvorming begint het mannetje met de bouw van het nest. Als het mannetje een oud nest wil betrekken, toont hij dit door er geregeld in en uit te vliegen.
Net als
Na de bouw van het nest volgt de [[balts]], waarbij het mannetje een visje aanbiedt aan het vrouwtje. De balts wordt meestal vergezeld door veel geroep. Zodra het vrouwtje de vis heeft geaccepteerd en opgegeten volgt de paring. Het vrouwtje toont haar
De broedtijd duurt van maart tot juli en is afhankelijk van de geografische locatie. In [[West-Europa]] worden de eerste eieren half maart gelegd, in [[Oost-Europa]] half april. De nestkamer waarin de eieren worden gelegd is onbedekt. Een legsel bestaat uit vier tot acht (soms tot tien) witte, ronde eieren. Ze hebben een doorsnede van
Na een broedtijd van 18 tot 21 dagen
Na 23 tot 27 dagen verlaten de jongen het nest
De ijsvogel bereikt in de natuur een gemiddelde leeftijd van 7 jaar <ref name="ADW">{{voetnoot web | url = http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Alcedo_atthis.html | titel = '''Common kingfisher ''Alcedo atthis''''' | auteur = Animal Diversity Web}}</ref>, alleen in uitzonderlijke gevallen kan in het wild een leeftijd van 21 jaar worden bereikt <ref>European Union for Bird Ringing - '''European Longevity Records''' - [http://www.euring.org/data_and_codes/longevity-voous.htm Website]</ref>. In gevangenschap gehouden exemplaren hebben minder last van natuurlijk verval veroorzaakt door parasieten, voedseltekort en ziektes, en kunnen ouder worden, gemiddeld bereiken ze een leeftijd van 21 jaar <ref name="ADW"/>.
== Bedreigingen ==
[[Bestand:BR ijsvogelwand.jpg|right|thumb|260px|Vrijwilligers van Natuurpunt graven een ijsvogelwand in het [[Saleghem Krekengebied]] die nu jaar na jaar nesten herbergt.]]
De belangrijkste [[natuurlijke vijand]]en van de ijsvogel zijn rovende [[zoogdieren]] als de [[nerts]], de [[wezel (dier)|wezel]] en de [[bunzing]]. Deze predatoren bezoeken soms de nestholen en doden de jongen. De holen zijn echter lastig te bereiken en ijsvogels worden over het algemeen zelden bejaagd. Ook [[roofvogels]] doden zelden een ijsvogel, aangezien ijsvogels zich over het algemeen snel en laag bij het water verplaatsen.
De soort kan slecht tegen strenge [[winter]]s, en een zeer strenge winter overleven veel ijsvogels niet. Meestal sterven de dieren door voedselgebrek of doordat ze
Vanwege zijn voorliefde voor vis jaagt de ijsvogel regelmatig bij viskwekerijen. Hierdoor wordt hij soms als een schadelijk dier gezien. In zijn boek ''History of European Birds'' schreef [[L. Yeatman]] over een forellenkweker die tussen [[1892]] en [[1899]] zo'n 800 ijsvogels doodde en in [[1900]] op een [[ornithologie|ornithologisch]] congres in [[Parijs]] vroeg om de uitroeiing van de soort.<ref name=H1995/> Sommige viskwekers tolereren de dieren echter, omdat de ijsvogel zich voornamelijk voedt met de kleinere en zwakkere visjes. Sinds de [[1970-1979|jaren zeventig]] is de ijsvogel in de meeste Europese landen beschermd en beschermen de meeste viskwekerijen hun vissen met een gaasnet, waar de ijsvogels niet doorheen kunnen komen. Toch worden er nog steeds ijsvogels illegaal met strikken gedood.
Regel 93 ⟶ 103:
=== In Nederland en België ===
In Nederland en België gold de ijsvogel jarenlang als een bedreigde soort, maar de laatste jaren is hun aantal in Nederland en België weer duidelijk toegenomen. In Nederland was er een stijging van 35 tot 50 broedparen in [[1997]] naar 650 tot 700 in [[2002]], mede veroorzaakt door de zachte winters, verbetering in waterkwaliteit en het herstel van beken.<ref>[http://www.vogelbescherming.nl/content.aspx?cid=1443 www.vogelbescherming.nl]</ref> Ook wordt de soort geholpen door het maken van kunstmatige [[wak]]ken en zogenaamde [[IJsvogelwand|ijsvogelwanden]], speciaal voor ijsvogels ingerichte oeverwanden. Door deze stijging in aantallen is de soort in [[2004]] van de [[Nederlandse Rode Lijst (vogels)|Nederlandse Rode Lijst]] verdwenen en wordt de ijsvogel daar niet meer als bedreigde soort beschouwd. In [[2005]] werd het aantal ijsvogels in [[Vlaanderen]] geschat op 650 à 850 broedparen.<ref>[http://www.vogelbescherming.be/index.php?option=content&task=view&id=240 Aantal ijsvogels in Vlaanderen, op Vogelbescherming.be]</ref>
==
[[Bestand:Hieronymus Bosch 031.jpg|thumb|220px|left|Jeroen Bosch. ''[[Tuin der Lusten]], detail.'' Madrid, [[Museo del Prado]].]]
In de [[Griekse mythologie]] wordt het verhaal verteld van [[Alkyone]], de dochter van [[Aeolus (mythologie)|Aeolus]], de god van de wind, en [[Ceyx]], de zoon van de avondster [[Hesperus]]. De twee hadden een gelukkig huwelijk, maar wisten de goden te ontstemmen door zich [[Zeus]] en [[Hera]] te noemen. Om hun [[trots|hoogmoed]] te straffen werden de twee veranderd in vogels: Ceyx werd een [[meeuwen (vogels)|meeuw]], Alkyone een ijsvogel. Van de twee figuren zijn de namen van twee andere ijsvogelgeslachten afgeleid, ''[[Ceyx]]'' en ''[[Halcyon]]''.
De ijsvogel speelt een rol in verscheidene [[legende]]n en verhalen. Zo zou de ijsvogel aan zijn kleuren zijn gekomen nadat hij de [[ark van Noach]] had verlaten. De volgens het verhaal oorspronkelijk grijze vogel zou een rode buik hebben gekregen van de ondergaande zon en een blauwe rug van de hemel. In [[China]] gold de ijsvogel als het symbool van [[trouw (ethiek)|huwelijkstrouw]].
Vanwege zijn kleurenpracht werd de ijsvogel veelvuldig afgebeeld op schilderijen. Zo is de soort te zien op het [[triptiek|drieluik]] ''[[Tuin der Lusten|De Tuin der Lusten]]'' van [[Jheronimus Bosch|Jeroen Bosch]] en staat een paartje afgebeeld op ''Vogels in een landschap'' van [[Roelant Savery]].<ref name=H1995/> De ijsvogel werd afgebeeld op het [[Geschiedenis van de Nederlandse bankbiljetten|laatste Nederlandse 10-guldenbiljet]].
<br clear="left" />
==Taxonomie==
De ijsvogel is in Europa de bekendste soort uit de familie [[ijsvogels]] (Alcedinidae). Deze familie bestaat uit enige tientallen soorten die een wereldwijde verspreiding hebben maar vooral leven in subtropische en tropische gebieden. In sommige delen van de wereld, zoals noordelijk Europa en [[Noord-Amerika]] echter zijn de ijsvogels slechts door een paar soorten vertegenwoordigd. De ijsvogels hebben een vrij uniforme, gedrongen bouw met een rechte, dolkachtige snavel. De kleuren kunnen wel sterk verschillen, sommige soorten hebben blauwe of rode kleuren, andere zijn zwart met wit van kleur. Een andere Europese soort is de [[Smyrna-ijsvogel]] die in het uiterste zuidoosten leeft.
=== Ondersoorten ===
[[Afbeelding:Common Kingfisher- different races.jpg|thumb|260px|right|Links ''[[A. a. taprobana]]'' en rechts ''[[A. a. bengalensis]]''.]]
Er worden acht [[ondersoort]]en onderscheiden, die qua uiterlijk en verspreidingsgebied enigszins verschillen;
*''Alcedo atthis atthis'' - [[Middellandse Zeegebied]], [[Syrië]] en het [[Arabisch Schiereiland]]
*''Alcedo atthis bengalensis'' - Noord-[[India]] tot [[Filipijnen]] en [[Grote Soenda-eilanden]]
*''Alcedo atthis floresiana'' - [[Bali (eiland)|Bali]]
*''Alcedo atthis ispida'' - [[Europa (werelddeel)|Europa]]
*''Alcedo atthis ispidoides'' - [[Celebes]], [[Bismarck-archipel]]
*''Alcedo atthis japonica'' - [[Japan]], [[Taiwan]], [[Sachalin]]
*''Alcedo atthis salomonensis'' - [[Salomonseilanden]]
*''Alcedo atthis taprobana'' - Zuid-India en [[Sri Lanka]]
==Bronvermelding==
{{appendix|alles|2=
'''Referenties'''
{{references|90%|2}}
'''Bronnen'''
* Burnie, D. Dieren (2001), Londen: Dorling Kindersley Limited, p. 328-329.
* {{nl}} Nicolai, J. Thieme vogelgids in kleur (1993), Baarn: Uitgeversmaatschappij Tirion, p. 154-155
* {{nl}} Hesaffre, G. "N°101 de ijsvogel" (1995), Honders, J. (red.) Dieren in het wild, Société des Périodiques Larousse.
* {{nl}} Jonsson, L. Tirion Vogels van Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten (1993), Baarn: Uitgeversmaatschappij Tirion, p. 334-335
* {{nl}} Felix, Jirí. Atrium Dierenatlas (2000), Alphen aan den Rijn: Atrium, p.106
* {{en}} Animal Diversity Web - '''Common kingfisher ''Alcedo atthis''''' [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Alcedo_atthis.html Website]
* {{nl}} Soortenbank - '''IJsvogel (''Alcedo atthis'')''' - [http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&id=255 Website]
'''Externe links'''
*[http://home.versatel.nl/myotis/ijs.mp3 Geluid van de ijsvogel]
*[http://www.ijsvogels.nl/ Meer over ijsvogels]
*[http://waarneming.nl/soort/view/37 Recente waarnemingen in Nederland]
*[http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=vogels&record=Alcedo+atthis SoortenBank.nl] beschrijving, afbeeldingen en geluid
}}
{{Link FA|de}}
| |||