Spoorlijn Solothurn - Bern

spoorlijn in Zwitserland
(Doorverwezen vanaf S-Bahn-BE-S8)

De spoorlijn Solothurn - Bern is een spoorlijn tussen de Zwitserse steden Solothurn en Bern van de voormalige spoorwegonderneming Elektrische Schmalspurbahn Solothurn–Bern (ESB). De ESB was uitgegroeid tot een belangrijke voorstadslijn van de steden Bern en Solothurn. Het 27 kilometer lange traject wordt tegenwoordig door de Regionalverkehr Bern-Solothurn (RBS) bereden.

Spoorlijn Solothurn - Bern
Totale lengte33,62 km
Traject
STR << Jurafusslinie
Biel/Bienne–Lausanne–Genève
ABZg+r <<< traject naar Burgdorf en Lyss
ENDEaSTRSTR+l < ASm-SNB naar Niederbipp
BHFBHFBHF 0.00 Solothurn Eindpunt S8 432 m
eABZg+leABZgrENDEe
STRSTRlSTRq << Jurafusslinie
Olten
ABZglSTR+r{{{3}}}
STRKDSTe < depot en werkplaats
HST 1.97 Bleichenberg 460 m
STRlSTR+r{{{3}}}
KRZo BLS-EB traject Solothurn – Burgdorf
BHF 3.00 Biberist RBS 459 m
HST 4.76 Ammannsegg 475 m
BHF 6.15 Lohn-Lüterkofen 465 m
HST 7.41 Kütikofen-Krailigen 475 m
BHF 9.98 Bätterkinden 472 m
DST 11.43 Hof 494 m
HST 12.33 Schalunen 501 m
BHF 13.97 Büren zum Hof 506 m
BHF 15.05 Fraubrunnen 495 m
BHF 16.25 Grafenried 518 m
BHF 20.03 Jegenstorf 521 m
HST 22.21 Urtenen 530 m
BS2+lBS2c4
STRSTR+l traject Mittellandlinie van Olten
BHFBHF 23.17 Schönbühl RBS 525 m
eABZg+leABZgr
HSTLSTR 23.56 Schönbühl Shoppyland 525 m
BHFSTR 24.37 Moosseedorf 530 m
TUNNEL1LSTR Moosseedorftunnel 291 m
KRZuABZg+r traject van Biel
DSTSTR 25.61 Zollikofen Ost 548 m
BHFBHF 26.95 Zollikofen 560 m
STRSTRl traject Mittellandlinie naar Bern
BS2lBS2c3
eBS2+lBS2+r < Rüttilinie
exLSTReABZg+l SBB normaal spoor van Zollikofen/Rütti
exLSTRBHF 27.41 Oberzollikofen 560 m
KBHFxaSTR 1.16 Unterzollikofen eindpunt S9 544 m
LSTRABZg+l traject van papierfabriek (driesporig traject) S7
LSTRDST Worblaufen Dorf, eind driesporig traject
BHFBHF
2.60
29.71
Worblaufen
depot en werkplaats
520 m
BS2lBS2r
eBS2+lBS2+r
exhKRZWaehKRZWae Worblaufen 200 m
uexSTRtSTRa
uexBHFtBHF 30.74 Bern Tiefenau 523 m
uexSTRtSTRe
uexABZg+rSTR << voormalig aansluiting Bierbrouwerij Felsenau
uexBHFBHF 31.32 Bern Felsenau 529 m
uexSTRDST 32.36 Wildpark 529 m
uexSTRtSTRa Schanze 1318 m
uexBHFtSTR << Bern Tierspital 540 m
uexKMWtSTR << overgang op het stadsnet
uexSTRrtKBHFe 33.62 Bern RBS Eindpunt S7, S8, S9 534 m
STRqBHFq Bern SBB/BLS

Geschiedenis

bewerken

In juni 1912 verstrekte de Bundesversammlung de concessie voor de Elektrische Schmalspurbahn Solothurn–Bern. Toen op 9 oktober 1912 in Gasthof Zum Brunnen in Fraubrunnen de oprichtingsvergadering plaatsvond reed de Bern-Zollikofen-Bahn (BZB) al vier maanden op het traject Bern – Zollikofen. De BZB was bij hun concessie opgedragen rekening te houden met gemeenschappelijk gebruik van het traject Bern – Zollikofen waardoor de ESB zich met de plannen van het traject Solothurn – Zollikofen beperkte.

Bij de BZB werd een lijn, met een spoorbreedte van een meter, gepland die ook voor goederenvervoer geschikt zou zijn. Nadat in de zomer van 1913 werd met de bouw begonnen moesten deze op 1 augustus 1914 door de Eerste Wereldoorlog stilgelegd worden.

In 1915 werd in Solothurn het depot en de werkplaats in gebruik genomen en de vonden toen ook eerste proefritten plaats.

Na de officiële keuring en oplevering op 7 april 1916 werd het traject op 9 april 1916 officieel geopend. In Zollikofen had de ESB een directe spooraansluiting op de BZB maar doorgaand verkeer van station Solothurn naar Bern was pas na het openen van de Rüttilinie in 1924 mogelijk.

In opdracht van het kanton Bern kwam op 1 januari 1922 de fusie van de Bern-Zollikofen-Bahn (BZB) met de Elektrischen Schmalspurbahn Solothurn-Bern (ESB) tot stand als Solothurn–Zollikofen–Bern-Bahn (SZB).

De SZB werkte sinds 1973 samen met de Vereinigten Bern-Worb-Bahnen (VBW). In 1984 fuseerde de SZB de Vereinigten Bern-Worb-Bahnen (VBW) en gingen verder als Regionalverkehr Bern-Solothurn (RBS).

Reeds in 1974 nam de VBW het S-Bahn-concept in gebruik voor haar lijnen rond Bern.

Sinds de dienstregeling wisseling van december 2004 werd de lijn W, SE, Z van de RBS aangemerkt als S7, S8, S9.

Goederenvervoer

bewerken

Voor het vervoer van normaalsporige goederenwagens werd in Solothurn en Schönbühl een rolbokinstallatie gebouwd. Hier konden de goederenwagens van het net van de SBB worden uitgewisseld. Op de stations Biberist, Lohn-Lüterkofen, Bätterkinden, Fraubrunnen, Grafenried en Jegenstorf waren normaalsporige aansluitsporen voor het opstellen van de goederenwagens aanwezig. Hier op vond het lossen en laden waardoor de rolbokken nog inzetbaar waren voor het behandelen van andere goederenwagens.

Traject

bewerken

In 1975 werd de halte Schönbühl Shoppyland bij het winkelcentrum Shoppyland geopend.

Elektrische tractie

bewerken

Het traject van de ESB werd in 1912 geëlektrificeerd met een spanning van 1200/1300 volt gelijkstroom.

Literatuur

bewerken
  • Theo Stolz, Paul Bucher; Soloturn-Zollikofen-Bern-Bahn Geschichte und Rollmaterial. Eigenverlag durch die SZB 1979, geen ISBN nummer.
  • Eisenbahnatlas Schweiz. Schweers + Wall, Aachen 2004, ISBN 3-89494-122-7.

Zie ook

bewerken
bewerken
  • (de) Regionalverkehr Bern-Solothurn - Officiële site