Park East Synagogue

synagoge in Manhattan, Verenigde Staten van Amerika

De Park East Synagogue is een synagoge van de modern-orthodox Joodse gemeenschap in de wijk Upper East Side in de Amerikaanse stad New York. De synagoge is gevestigd op East 67th Street 163 en huisvest de Congregation Zichron Ephraim. Het gebouw dateert van 1890 en werd in 1983 opgenomen in de National Register of Historic Places, waardoor het de status van monument heeft verkregen.[1] De Park East Synagogue behoort tot slechts enkele tientallen resterende Amerikaanse synagoges uit de 19e eeuw.[2]

Park East Synagogue
Vooraanzicht (2021)
Locatie East 67th Street 163, New York, Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
In gebruik 1890–heden
Monumentstatus Monument
Architectuur
Architect Schneider & Herter
Architectuurstijl Neomoorse stijl
Aantal koepels 2 (oorspronkelijk; thans niet meer aanwezig)
Oorspronkelijk ontwerp met twee koepels (1893)
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Jodendom

Architectuur

bewerken
 
Rozetraam boven de entree (2010)

De bouw van de synagoge begon in 1889; de oplevering volgde een jaar later. Het gebouw werd ontworpen door architectenbureau[Schneider & Herter in Neomoorse stijl.[3] Kenmerkend zijn het grote rozetraam boven de entree en de asymmetrische torens: de toren aan de rechterzijde is hoger dan die aan de linkerzijde. Van oorsprong waren beide torens voorzien van koepels, maar die zijn in de loop der tijd[(sinds) wanneer?] verwijderd.[4] Onder het rozetraam boven de ingang is een granieten plakkaat aangebracht met daarop een couplet uit Psalm 100, in het Hebreeuws.[4]

Congregatie

bewerken

De Congregation Zichron Ephraim werd opgericht door rabbijnen Bernard Drachman en Jonas Weil, om het orthodox jodendom te verspreiden als tegenhanger van het liberaal jodendom, dat toentertijd de overhand had in de wijk Upper East Side.[4] Drachman leidde de congregatie tot aan zijn overlijden in 1945. In de jaren erna namen enkele tijdelijke rabbijnen de dienst waar. Op 1 september 1952 werd opnieuw een vaste rabbijn aangesteld: Zev Zahavy. Hij stond bekend als een dynamisch spreker en van vele van zijn diensten werd verslag gedaan in The New York Times.[5] Samen met zijn echtgenote Edith, een lerares, richtte hij de Park East Day School op, een Joodse school.

Controverses

bewerken

Sinds 1962 is Arthur Schneier opperrabbijn. Hij werkt zowel voor de Park East Synagogue als de door hem opgerichte Appeal of Conscience Foundation.[6] Daniel L. Kurtz, voormalig hoofd goede doelen van de staat van New York, uitte in 2021 kritiek op Schneiers dubbele werkzaamheden, vooral omdat er geen ledenvergaderingen zouden plaatsvinden, waardoor er geen financiële transparantie zou zijn.[7] Kurtz beklaagde zich ook over het feit dat het bestuur van de synagoge niet werd gekozen, maar van bovenaf werd aangesteld, hetgeen hij overduidelijk in strijd met de regelgeving noemde.[7]

In 2016 jouwden leden van de Park East Synagogue toenmalig VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon uit toen hij een toespraak in het kader van de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust gaf.[8]

Op 4 oktober 2021 ontving het bestuur een brief namens enkele leden van de congregatie, waarin zij hun bezorgdheid over de langetermijndoelen uitten. Ook was er kritiek op de aanstelling van assistent-rabbijn Benjamin Goldschmidt, zoon van rabbijn Pinchas Goldschmidt. Een petitie waarin zijn ontslag werd geëist werd meer dan 200 keer ondertekend.[9] Nog geen twee weken later werd hij als gevolg daarvan ontslagen.[10] Dit kon echter rekenen op kritiek uit een ander deel de gemeenschap.[9][11][12] Israëlisch minister Yoel Razvozov sprak zich eveneens kritisch uit over de kwestie.[13] In februari 2022 kondigden Benjamin Goldschmidt en zijn vrouw Avital Chizhik-Goldschmidt aan om samen met enkele leden van Park East een nieuwe congregatie op te richten onder de naam Altneu.[14]

Activiteiten

bewerken

In 2008 bracht Paus Benedictus XVI een bezoek aan de Park East Synagogue, als onderdeel van zijn rondleiding door de stad. Het was de derde keer in de geschiedenis dat een paus een synagoge bezocht en tevens de eerste keer in de Verenigde Staten.[15][16]

bewerken
  • (en) Officiële website
Zie de categorie Park East Synagogue van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.