Overleg:Semois

Twijfel aan de uitleg over de typische rivier kronkels

"Leisteen wordt gekenmerkt door verschillende parallelle druksplijtingsvlakken, wat als gevolg heeft dat de erosie sterk afhankelijk is van de richting waarop de krachten in het gesteente inwerken. Dit zou aan de basis liggen van de typische oriëntatie van de dalmeanders van de Semois"

Hier is geen bron voor en ik heb een heel andere verklaring voor: De meanders zijn typisch voor een rivier die veel slib heeft en veel ruimte heeft (delta, brede vallei of vlakte). Kijk maar naar de de typische tropische rivieren. Dit is een dynamisch proces waarbij de oevers en maenders zich continue verplaatsen. (door erosie en afzetting) Hierbij zijn weinig hoogte verschillen, hooguit een paar meter. In het hele gebied van de Semois en de Maas is er echter iets bijzonders gebeurt: Het hele gebied is snel gaan stijgen. Hierdoor heeft de rivier zich snel ingegraven in diepe geulen en zijn de rivier kronkels alshetware "bevroren" door de steile wanden. Die zullen met de tijd ook wel afgegraven worden maar dit duurt nog wel even. Smiley.toerist 15 aug 2010 23:22 (CEST)

Deze uitleg is volgens mij beter, maar ik ben geen geoloog. Ik zie echter in de kronkels van de rivier geen bewijs van enige richting gevoeligheid van de leisteen. Smiley.toerist 15 aug 2010 23:22 (CEST)

Beste Smiley.toerist, er zal iets mee bedoeld zijn waarvan we niet meer kunnen opmaken wat het is. Leisteen heeft inderdaad een duidelijke dominante splijtingsrichting, waardoor de erosie vaak landvormen in dezelfde oriëntatie creëert. Ik heb echter geen idee wat bedoeld wordt met die "typische oriëntatie van de dalmeanders". Zonder uitleg daarover is de tekst onduidelijk en kan het beter weg.

Ik heb eens op de geologische kaart van België gekeken maar werd daaruit niet veel wijzer. Ik zie net als jij niets speciaals aan de vorm en oriëntatie van de meanders en ik zie ook geen relatie tussen rivierloop en grootschalige geologische structuren. De Semois doorkruist de syncline tussen de Cambrische massieven van Rocroi (noord) en Givonne (zuid), maar volgt de oriëntatie van de syncline niet. Het gesteente in de syncline heeft vnl. een Siegeniaan-ouderdom, op sommige plekken Gediniaan (iets ouder). Dit zal inderdaad vnl. leisteen zijn, zover ik het gebied geologisch ken.

Kortom, er werd misschien iets bedoeld waarachter een grond van waarheid zit, maar door de incomplete verwoording heb ik geen idee hoe het zit. Van meanderende rivieren weet ik dat ze vooral ontstaan wanneer het verval niet te groot is en het substraat uit fijn materiaal bestaat (vaak klei). Het verweringsproduct van leisteen is vnl. klei. Dat vind ik (zo op gevoel) een logischere verklaring voor het feit dat de Semois meandert. Vr. groet, Woudloper _overleg 16 aug 2010 11:20 (CEST)

In alle meanderende rivieren die ik ken zijn juist de hoogte verschillen zeer klein. Bij een kant heb je erosie (stroomoever) terwijl aan de andere zijde het slib een nieuwe oever opbouwd. Een dynamisch gebeuren. Maar het verklaard niet hoe je een heuvel rug van 50 meter hoog (en rotsen) binnen een meander hebt. File:Botassart - Le Tombeau du Géant 1.jpg Bijvoorbeeld tussen Bohan en Membre: De rivier is ongeveer 180 meter hoogte terwijl de weg tussen de twee dorpen via een slinger de hoogte moet nemen van 230 meter hoog. (50 meter verschil) Ook de weg vanuit Bohan naar het Noorden moet flink klimmen. Deze hoogte verschillen nemen toe meer je naar het westen gaat. Smiley.toerist 16 aug 2010 12:41 (CEST)

Ik denk dat men beter de verklaring waarom achterwege laat en alleen beschrijft wat zo typish is voor de Semois: Meanders die diep ingegraven zijn in het landschap.Smiley.toerist 17 aug 2010 09:48 (CEST)

Dat is ook mijn idee. Ik kan dankzij mijn kennis wel filosoferen hoe het kan zijn, het kan zelfs redelijk dicht bij de waarheid zitten. Maar daarmee krijgen we geen nieuwe encyclopedische informatie.

Zolang we geen goede bron hebben over de geologie van de streek blijft het gissen. Vr. groet, Woudloper _overleg 17 aug 2010 10:50 (CEST)

Ik heb geografie gestudeerd en herinner me nog goed onze vele excursies naar de Ardennen, waaronder deze waarbij we een weekend in Bouillon bleven. Toen bezochten we ook de streek Dohan, Rochehaut, ... en Lotharingen voor de zandsteenbanken daar in het bekken van Parijs. Soit, lang verhaal kort, ook over de meanders van Semois werd gepraat: dit zijn bevroren meanders die onstaan zijn doordat een van nature meanderende rivier zijn loop vastgezet heeft door zich in te graven in een stijgende rots en daar nu gevangen zit. Dat de splijtrichtingen van klei daar voor iets tussen zitten is nooit gezegd. Wellicht heeft dat lokaal zijn invloed, maar het zou niet zo zijn bij een rivier op grotere schaal als de Semois. Tbc 21 aug 2010 11:54 (CEST)

Op dat laatste na neem ik aan dat je gelijk hebt. Het komt bovendien overeen met het omhoogkomen van het hele Rijnleisteenplateau vanaf het Neogeen. De meanders slijten zich daardoor steeds dieper in de bedrock in. In hoeverre de loop echt bevroren is, is maar de vraag. Horizontale erosie is in zo'n situatie niet onmogelijk geworden dus er wordt wel eens een meander afgesneden, maar dat gaat een stuk minder snel neem ik aan. Woudloper _overleg 21 aug 2010 12:18 (CEST)

Ik denk dat ik eruit ben. Ik heb nu veel rivierkronkels getekend in File:NMVB Zuid Namen.png. Een ding valt mij op bij de rivieren de Maas en Semois: De meeste meanders hebben namelijk een Noord-Zuid orientatie. De lange (rechte) stukken zijn meestal Noord-Zuid en de scherpe bochten Oost-West. Normaal verwacht je dat de meeste meanders loodrecht op de algemene rivierrichting staan. Dit zou te verklaren zijn als de leisteen sneller erodeert in de Noord-Zuid richting. Dit effect treed alleen op als de rivier zich aan ingraven is in de leisteen. Het slip zelf is richting neutraal. Oorspronkelijk hadden de meanders geen bijzondere orientatie, maar zodra de rivier zich in de leisteen ging ingraven werd het anders en bevroren de meanders in de huidige vorm. Smiley.toerist 23 aug 2010 18:53 (CEST)

In de Franse wiki wordt de geologische geschiedenis goed uitgelegd voor de maas. fr:Meuse (fleuve)#Particularité géomorphologique Smiley.toerist 24 aug 2010 15:27 (CEST)