Tivolicomplex
Het Tivolicomplex is een gebouwencomplex aan de Oudegracht 245 in Utrecht.
| Tivolicomplex | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Locatie | ||||
| Locatie | Oudegracht 245, Utrecht | |||
| Coördinaten | 52° 5′ NB, 5° 7′ OL | |||
| Status en tijdlijn | ||||
| Oorspr. functie | klooster, weeshuis, vakbondshuis, poppodium | |||
| Erkenning | ||||
| Monumentstatus | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 36543 | |||
| Detailkaart | ||||
  | ||||
| ||||
Regulierenklooster bewerken
Tussen 1248 en 1267 werd tussen de Oudegracht en de Springweg het Regulierenklooster gesticht door de Zakbroeders. Tijdens het Tweede Concilie van Lyon in 1274 werd deze bedelorde opgeheven, waarna de Reguliere Kanunniken van St. Augustinus het klooster overnamen in 1292.
Weeshuis bewerken
Na de Reformatie werd het klooster opgeheven door het stadsbestuur en in 1582 in gebruik genomen door het Sint Elisabethsweeshuis, dat in 1491 was opgericht door Evert Zoudenbalch (1455-1530) en oorspronkelijk naast het kasteel Vredenburg stond en daardoor te zeer beschadigd was geraakt.
Vanaf 1796 werd het Gereformeerd Burgerweeshuis genoemd. De kloosterkerk was nog tot 1800 in gebruik en werd bekend als de Weeskerk. In 1839 kreeg het pand een nieuwe voorgevel. In 1927 waren er nog maar veertien weeskinderen, het weeshuis verhuisde daarom naar een kleiner pand aan de Nieuwegracht. Het kreeg in 1954 de naam Evert Zoudenbalch Huis en werd in 1963 gesloten.
Vakbondshuis bewerken
In 1925 kocht de Nederlandsche Vereeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel (kortweg N.V.) het complex waardoor het bekend werd als N.V.-huis. Op de plek van de kloosterkerk werd een toneelzaal gebouwd die in 1930 en 1931 werd gebruikt als bioscoop. In de eerste dagen van de Tweede Wereldoorlog werd het pand gevorderd om vluchtelingen en terugtrekkende soldaten uit Oost-Nederland op te vangen. Na de bevrijding trad Heintje Davids er op en was er een café-restaurant gevestigd.
Poppodium bewerken
Eind jaren 70 stond het pand leeg en werd het meermaals gekraakt, onder andere in oktober 1979, gefilmd door het VPRO-televisieprogramma Neon, dat ook de optredende groep Braak filmde en het commentaar van Jules Deelder.[1] Hevige relletjes op 29 mei 1981 leidden tot de definitieve vestiging van poppodium Tivoli, dat een van de belangrijkste van Nederland werd.[2] Een binnenplaats werd overdekt en geïntegreerd. In 2014 fuseerde het poppodium met Muziekcentrum Vredenburg en verhuisde naar TivoliVredenburg.
In de periode 2014-2018 zat muziekbroedplaats Kytopia van Kyteman in het gebouw.
Gevelstenen bewerken
In twee gevelstenen staan jaartallen vermeld:
- 1491, oprichting van Sint-Elisabethgasthuis
- 1839, plaatsing voorgevel
Externe link bewerken
- Afbeelding van Gereformeerd Burgerweeshuis en Weeskerk
- Oudegracht 245 Gebouwen en hun geschiedenis, gemeente Utrecht
Bronnen, noten en/of referenties
|
-Flag.svg){kind=small}
