Mariëndaal (Utrecht)
Mariëndaal[1] is een verdwenen vrouwenklooster in de Nederlandse stad Utrecht in de nabijheid van het huidige Queeckhovenplein.[2]
Mariëndaal | ||||
---|---|---|---|---|
Plaats | Utrecht | |||
Coördinaten | 52° 7′ NB, 5° 5′ OL | |||
Kloosterorde | Cisterciënzers | |||
Gebouwd in | 1e helft 13e eeuw(?) | |||
Gesloopt in | 1586 | |||
Gewijd aan | Maria | |||
|
Geschiedenis
bewerkenDit vrouwenklooster der cisterciënzers is gesticht in 1244 of eerder. Het werd destijds gevestigd noordelijk van de stad Utrecht, even buiten de stadsvrijheid in de Zwesereng, langs de westoever van de rivier de Vecht. De stichter ervan was Theodericus Kovelwaat (Dirk van Kovelwade), een kanunnik verbonden met Oud-Munster.
Op het omgrachte abdijperceel heeft een kerkgebouw gestaan met aangrenzend een kloosterhof met een refter. Het kloostercomplex kende daarnaast nog andere gebouwen.
Het klooster kreeg in zijn bestaan te maken met beschadiging door blikseminslag en oorlogsgeweld. In de 16e eeuw ontstonden door onder meer de Reformatie grote veranderingen. Afbraak van het klooster geschiedde in 1586 en aansluitend werd het goederenbeheer overgenomen door de ridderschap en rentmeesters. Aan het eind van de 18e eeuw is Mariëndaal definitief opgeheven. Van de gebouwen zijn niet veel meer dan ondergrondse restanten overgebleven. Een klein aantal opgegraven bouwfragmenten bevindt zich in de collectie van het Centraal Museum.
Opgravingen
bewerkenIn 2019 zijn succesvolle opgravingen gedaan naar restanten van het klooster[3].
Bronnen
bewerken- Website van Het Utrechts Archief, archieftoegang 1005-3 Abdij Mariëndaal van Cisterciënzerinnen te Zuilen
- C.L. Temminck Groll en Willem Stooker (1957-1958) in: M.H. Stafleu (red.)(1993), Archeologische en Bouwhistorische Kroniek van de Gemeente Utrecht 1926-1972, blz. 156-163, ISBN 90-5479-010-5
- K. van Vliet (2002), In kringen van Kanunniken. Munsters en kapittels in het bisdom Utrecht 695-1227, Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, Zutphen
Noten
bewerken- ↑ Ook wel bekend als Maria ten Dael, Den Dael of Vallis S. Mariae.
- ↑ https://hetutrechtsarchief.nl/beeldmateriaal/detail/0bca8ecb-7ef6-5ac4-b028-c58a4e4bb86a/media/?mode=detail. Gearchiveerd op 30 juni 2022.
- ↑ https://utrecht.nieuws.nl/geschiedenis/71906/archeologische-vondsten-queeckhovenplein/. Gearchiveerd op 2 juli 2022.