Norm (standaard)

document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode
(Doorverwezen vanaf Normen)

Een norm of standaard is een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode. Standaarden kunnen vastgelegd worden binnen een bedrijf of organisatie, binnen een consortium van organisaties of door erkende standaardisatieorganisaties. Erkende standaardisatieorganisaties (zowel nationale als internationale) werken volgens een bepaald proces en volgens bepaalde regels voor vertegenwoordiging:

  • in nationale standaardisatieorganisaties zoals NBN (België) en NEN (Nederland) moeten dit personen of organisaties zijn die in het land gevestigd zijn en belang hebben bij het onderwerp van de standaard;[1][2]
  • in sommige Europese en internationale standaardisatieorganisaties, zoals CEN en ISO, kan enkel de meest representatieve standaardisatieorganisatie van een land volwaardig lid zijn;[3]
  • in sommige andere Europese en internationale standaardisatieorganisaties, zoals ETSI en ITU, kunnen ook bedrijven normaal lid worden.[4]

Het standaardisatieproces volgt bepaalde regels.[5][6]

Het is ook mogelijk dat een producent zijn standaard (al dan niet opzettelijk) niet heeft beschermd (al dan niet onbedoeld) zodat het alsnog de standaard wordt; we noemen dit een de facto standaard. Een voorbeeld is de Centronics printerpoort van Centronics Data Computer Corporation.

Organisaties

bewerken

Een aantal organisaties in de wereld zijn gespecialiseerd in het ontwikkelen van normen en het controleren op de naleving van die normen. Zo zijn er:

Voor veel specialistische gebieden worden ook normen onderling afgesproken, zonder tussenkomst van een speciale organisatie. Zo zijn er verschillende bedrijven die een eigen "standaard" hebben voor compressie in streaming video.[7]

  • Citaat van Andrew S. Tanenbaum: "Het leuke van standaarden is, dat je er zo veel hebt, om uit te kiezen."
  • Programmatienorm: het aantal voorzieningen dat gesubsidieerd kunnen worden binnen een bepaald gebied. Deze is afhankelijk van het aantal inwoners of leeftijdsgrens.
  • Erkenningsnorm: de voorwaarden waaraan een voorziening moet voldoen om gesubsidieerd te blijven (personeelsnorm + infrastructuur + werking)
  • Kwaliteitsnorm: door middel van het kwaliteitsdecreet dat sinds 2003 geldt, voor alle welzijnsvoorzieningen die erkend en gesubsidieerd zijn door de Vlaamse gemeenschap.
  • Financieringsnorm: voor personeel, infrastructuur en werking

Zie ook

bewerken