Militärbefehlshaber

Militärbefehlshaber
	De standaard van een Militärbefehlshaber.
Land	nazi-Duitsland
Aangetreden	1940
Einde termijn	7 mei 1945
Leider(s)	Adolf Hitler
Portaal	Politiek

Militärbefehlshaber (officieel afgekort MilBfh.) (Nederlands: militaire bevelhebber) was een hoge functie in de Wehrmacht in de bezette gebieden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze functie werd normaal gesproken door een generaal van het Heer- of Luftwaffe bekleed.

Taak bewerken

De militaire bevelhebber was als chef van het militair bestuur de hoogste vertegenwoordiger van de bezettende mogendheid in de bezette land. Hij oefende controle uit over het bezette land als een de facto militaire gouverneur. Hiervoor had hij zijn eigen staf. Afhankelijk van de grootte van het bezette gebied werd het verdeeld in militaire administratieve districten, Oberfeldkommandaturen en Feldkommandaturen.

De militaire bevelhebbers werd door de Oberkommando des Heeres (OBdH) benoemd, en oefenden namens het OBdH de uitvoerende macht uit. In de dagelijks gang van zaken kreeg de militaire bevelhebber zijn instructies van de generaalkwartiermeester (Generalquartiermeister) van het Heer.

Afgrenzing van andere functies in de bezette land bewerken

De gestationeerde inzetbare gevechtseenheden in de bezette gebied van de Wehrmacht waren niet ondergeschikt gesteld aan de militaire bevelhebber. Maar ondergeschikt gesteld aan de opperbevelhebber (Oberbefehlshaber (OB)) van het gebied, die rapporteerde rechtstreeks aan het Oberkommando der Wehrmacht (OKW), of aan het Oostfront, aan het Oberkommando des Heeres (OKH). De enige uitzondering op deze scheiding was het gebied Südost (ruwweg het grondgebied van Joegoslavië), waar de functies van militair bevelhebber en opperbevelhebber waren gecombineerd in de Wehrmachtbefehlshaber Südost.

In de landen en gebieden onder het civiele bestuur (Noorwegen, Nederland, Denemarken, Kanaaleilanden) was er geen militaire bevelhebber. Daar oefende een Wehrmachtbefehlshaber (WBF) de militaire soevereiniteit uit, maar was niet verantwoordelijk voor het bestuur.

Bevelsgebied van de militaire bevelhebber bewerken

België en Noord-Frankrijk bewerken

Op 20 mei 1940 werd het commando militair bevelhebber België opgericht. Vanaf 28 mei 1940 werd het hernoemd en uitgebreid in militair bevelhebber België en Noord-Frankrijk. Het bevelsgebied bestond uit het grondgebieden van het bezette België, samen met de twee Franse departementen Pas-de-Calais en Noord. Het hoofdkwartier was gestationeerd in Brussel.

Nr.	Afbeelding	Militärbefehlshaber Belgien/Nordfrankreich	Aangetreden	Einde termijn	Duur termijn	Referentie
1		General der Infanterie Alexander von Falkenhausen (1878-1966)	22 mei 1940	15 juli 1944		^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]
2		General der Infanterie Martin Grase (1891-1963)	18 juli 1944	16 september 1944		^[6]^[7]^[8]^[5]

Frankrijk bewerken

Op 16 mei 1940 werd het commando militair bevelhebber Frankrijk (MBF) in Parijs opgericht. Eind juni 1940 bekleedde de chef van de militaire bestuur (General der Infanterie Alfred Streccius) de functie van hoofd van het bestuur. Het bevelsgebied besloeg het bezette Frankrijk, met uitzondering van de twee departementen Pas-de-Calais en Noord, die waren toegewezen aan de militaire bevelhebber van België en Noord-Frankrijk. Het hoofdkwartier van de militaire bevelhebber en zijn centrale afdelingen bevond zich in het Hotel Majestic aan de Avenue Kléber. De verslagen van de situatie van de MBF staan online.^[9]

Nr.	Afbeelding	Militärbefehlshaber Frankreich	Aangetreden	Einde termijn	Referentie
1	Stülpnagel (rechts)	General der Infanterie Otto von Stülpnagel (1878-1948)	25 oktober 1940	13 februari 1942	^[10]^[11]^[12]^[13]
2		General der Infanterie Carl-Heinrich von Stülpnagel (1886-1944)	14 februari 1942	21 juli 1944	^[14]^[15]^[16]^[17]^[18]^[12]^[13]
3		General der Flieger Karl Kitzinger (1886-1962)	22 juli 1944	4 oktober 1944	^[19]^[20]^[21]^[13]

Griekenland bewerken

De bevelhebber Zuid-Griekenland werd vanaf 25 augustus 1943 hernoemd in militair bevelhebber Griekenland. In augustus 1944 omvatte het bevelsgebied van het stafcommando, de commandant van de vesting Kreta, en de commandant van de Oost-Egeïsche Zee. Op 15 oktober 1944 werd de functie opgeheven.

Nr.	Afbeelding	Militärbefehlshaber Griechenland	Aangetreden	Einde termijn	Referentie
1		General der Flieger Hellmuth Felmy (1885-1965)	21 juni 1941	8 september 1942	^[22]^[23]
2	Speidel (midden)	General der Flieger Wilhelm Speidel (1895-1970)	8 september 1942	27 april 1944	^[24]^[25]
3		Generalleutnant Heinz Scheurlen (1895-1971)	Juni 1944	September 1944	^[26]^[27]

Servië bewerken

In 1941 werd de militaire bevelhebber van Servië opgericht. Met de OKH-order: 48, 48a en 48b van juli 1943 (“Herstructurering voor de commandovoering en verdediging van het zuidoostelijk gebied”): werd het commando gewijzigd in militair bevelhebber zuidoost. Op 26 september 1944 werd de staf voor de oprichting van de Leger detachement Servië ingezet.

Nr.	Militärbefehlshaber Serbien	Aangetreden	Einde termijn	Referentie
1	General der Flieger Helmuth Förster (1889-1965)	19 april 1941	31 mei 1941	^[28]^[29]^[30]
2	General der Flakartillerie Ludwig von Schröder (1884-1941)	31 mei 1941	28 juli 1941	^[31]^[32]
3	General der Flieger Heinrich Danckelmann (1887-1947)	29 juli 1941	20 oktober 1941	^[33]^[34]^[35]
4	General der Infanterie Franz Böhme (1885-1947)	16 september 1941	2 december 1941	^[36]^[37]^[38]^[39]
5	General der Artillerie Paul Bader (1883-1971)	11 december 1941	25 augustus 1943	^[40]^[41]^[42]
6	General der Infanterie Hans-Gustav Felber (1889-1962)	15 augustus 1943	26 september 1944	^[43]^[44]^[45]

Externe link bewerken

(de) Bundesarchiv.de: Territoriale Befehlshaber in Südosteuropa

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Militärbefehlshaber op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
(en) Kursietis, Andris J. (1999), The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Uitgeverij Aspekt, 293, 308, 309, 317, 368. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Wayback_Machine:_Axis_Biographical_Research:_Falkenhausen-1] (en) Wayback Machine: Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, E - F, General der Infanterie Alexander von Falkenhausen. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Special_Camp_11-2] (en) Special Camp 11: General der Infanterie z.V. Alexander von Falkenhausen. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[TRACESOFWAR:_Falkenhausen-3] TRACESOFWAR: Falkenhausen, von, Alexander. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.308.-4] Kursietis 1999, p.308.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Militärbefehlshaber_Belgien-Nordfrankreich-5] (de) Lexikon der Wehrmacht: Militärbefehlshaber Belgien-Nordfrankreich. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Grase-6] (de) Lexikon der Wehrmacht: Grase, Martin. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Grase-7] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, General der Infanterie Martin Grase. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.317.-8] Kursietis 1999, p.317.

[Centre_national_de_la_recherche_scientifique-9] (de) Centre national de la recherche scientifique: Lagerberichte des Militärbefehlshabers Frankreich. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_von_Stülpnagel-10] (de) Lexikon der Wehrmacht: von Stülpnagel, Otto Edwin. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_von_Stülpnagel-11] (en) Axis Biographical Research: LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Otto von Stülpnagel. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.368.-12] Kursietis 1999, p.368.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Militärbefehlshaber_Frankreich-13] (de) Lexikon der Wehrmacht: Militärbefehlshaber Frankreich. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[TRACESOFWAR-14] TRACESOFWAR: Stülpnagel, von, Carl-Heinrich. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Stülpnagel-15] (de) Lexikon der Wehrmacht: von Stülpnagel, Carl-Heinrich Rudolf Wilhelm. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Frankfurter_Bürgerstiftung:_Stülpnagel-16] (de) Frankfurter Bürgerstiftung: Stülpnagel, Carl-Heinrich von. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_History_Forum:_Stülpnagel-17] (en) Axis History Forum: Carl-Heinrich von Stülpnagel. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Stülpnagel-18] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, General der Infanterie Carl-Heinrich Rudolf Wilhelm von Stülpnagel. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[leobw:_Kitzinger-19] (de) leobw: Kitzinger, Karl. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[The_Luftwaffe,_1933-45:_Kitzinger-20] (en) The Luftwaffe, 1933-45: Luftwaffe Officer Career, Section G - K, KITZINGER, Karl. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Kitzinger-21] (en) Axis Biographical Research: LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Karl Kitzinger. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Felmy-22] (en) Axis Biographical Research: LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Hellmuth Felmy. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[The_Luftwaffe,_1933-45:_Felmy-23] (en) The Luftwaffe, 1933-45: Luftwaffe Officer Career Summaries, Section A - F, FELMY, Hellmuth Walter Wolfgang. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Speidel-24] (en) Axis Biographical Research: LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Wilhelm Speidel. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[The_Luftwaffe,_1933-45:_Speidel-25] (en) The Luftwaffe, 1933-45: Luftwaffe Officer Career Summaries, Section S - Z, SPEIDEL, Wilhelm Karl F.M.W.. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Scheurlen-26] (de) Lexikon der Wehrmacht: Scheurlen, Heinz. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Scheurlen-27] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERALLEUTNANT, Generalleutnant Heinz Scheurlen. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Förster-28] (de) Lexikon der Wehrmacht: Förster, Helmuth. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Förster-29] (en) Axis Biographical Research: LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Helmuth Förster. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Google_Boeken:_Ein_General_im_Zwielicht-30] (de) Google Boeken: Ein General im Zwielicht. p.115. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Schröder-31] (de) Lexikon der Wehrmacht: von Schröder, Ludwig. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_History_Forum:_Schröder-32] (en) Axis History Forum: Char. Vizeadmiral / General der Flakartillerie Ludwig von Schröder. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Danckelmann-33] (de) Lexikon der Wehrmacht: Danckelmann, Heinrich. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[www2.dk:_Danckelmann-34] (en) www2.dk: Luftwaffe Officer Career Summaries, Section A - F, DANCKELMANN, Heinrich Hubert. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Danckelmann-35] (en) Axis Biographical Research: DIE LUFTWAFFE, GENERAL, General der Flieger Heinrich Danckelmann. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Axis_Biographical_Research:_Böhme-36] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, General der Gebirgstruppe Franz Boehme. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Böhme-37] (de) Lexikon der Wehrmacht: Böhme, Franz Friedrich. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Specialcamp11.co.uk:_Böhme-38] (en) Specialcamp11.co.uk: General der Gebirgstruppe Franz Friedrich Böhme. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.297.-39] Kursietis 1999, p.297.

[Axis_Biographical_Research:_Bader-40] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, (A - B), BADER, Paul. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Bader-41] (de) Lexikon der Wehrmacht: Bader, Paul. Geraadpleegd op 14 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.293.-42] Kursietis 1999, p.293.

[Axis_Biographical_Research:_Felber-43] (en) Axis Biographical Research: DAS HEER, GENERAL, General der Infanterie Hans-Gustav Felber. Geraadpleegd op 13 januari 2023.

[Lexikon_der_Wehrmacht:_Felber-44] (de) Lexikon der Wehrmacht: Felber, Hans-Gustav. Geraadpleegd op 1 januari 2023.

[Kursietis_1999,_p.309.-45] Kursietis 1999, p.309.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]