Mantinc el català
Mantinc el català (in het Catalaans, 'Ik blijf Catalaans spreken') is een burgerbeweging zonder winstbejag in de Catalaanse landen.[1][2] Ze verenigt vrijwilligers die het Catalaans in de dagelijkse omgang en de sociale uitstraling van de taal willen bevorderen. Ze mobiliseert Catalaanstaligen om in het openbaar hun eigen taal te blijven spreken: op straat, in de winkels of de horeca, bij overheidsdiensten of met nieuwkomers.[2][3] Hun motto is “Mantinc el català sempre, a tot arreu i amb tothom!” oftewel: “Ik blijf Catalaans spreken, overal en met iedereen!”[4]
Mantinc el català | ||
---|---|---|
Geschiedenis | ||
Opgericht | 2021 | |
Ideologie | Taalrechtvaardigheid | |
Land | Catalaanse landen | |
Type | Platform van vrijwilligers | |
Doel | Assertiviteitstraining en zelfbewustheid van de Catalaanstaligen | |
Motto | Mantinc el català sempre, a tot arreu i amb tothom! Ik blijf Catalaans spreken altijd, overal en met iedereen!) | |
Media | ||
Website | mantincelcatala.cat |
De groep werd in 2021 op Facebook opgericht na een interview met de Carme Junyent i Figueras, een experte in taalsociologie en minderheidstalen. Ze had in 2020 het boek El futur del català depèn de tu ('De toekomst van het Catalaans hangt van jou af') gepubliceerd.[5] Daarin beschrijft ze de neiging van vele Catalanen om met onbekenden automatisch op een andere taal over te schakelen, doorgaans Spaans of Engels, zelfs als de buitenlandse gesprekspersoon behoorlijk Catalaans verstaat en spreekt.[6] Na Facebook werd de groep actief op andere sociale netwerken, vooral Twitter.[2]
De groep is bekommerd over de maatschappelijke achteruitgang van het Catalaans in de afgelopen jaren. Vriendelijk, maar toch dringend willen ze die trend veranderen.[1][4] Zij streven naar meer taalrechtvaardigheid en het bestrijden van de schadelijke effecten van diglossie en passieve tweetaligheid.[3][4] Mutatis mutandis is de situatie te vergelijken met die van het Nederlands in Vlaanderen na 1830 tot in de eerste helft van de twintigste eeuw.[7] Net zoals het Nederlands «verengelst» in de media en het hoger onderwijs,[8] staat het Catalaans in die sectoren dubbel onder druk, zowel van het Engels[9] als van het Spaans.[10]
Acties
bewerkenMet situaties als een asymmetrisch gesprek te bevorderen en het gebruik van het Catalaans te handhaven bij iedereen in het taalgebied en vanaf het begin (zowel mondeling als schriftelijk), wil de groep het taalimperialisme doorbreken.[1][3][4][6] Mantinc el català baseert zich op wetenschappelijk onderzoek naar het taalgebruik in de Catalaanse landen. Daaruit blijkt dat tussen 60% tot 97% van hun bevolking de taal begrijpt (vanwege een hoge wederzijdse verstaanbaarheid).[11][12][13][14] De situatie is te vergelijken met die van het Duits voor Nederlandstaligen.[15]
De vereniging voert acties met spandoeken en reclameborden bij alle mogelijke evenementen: sportwedstrijden, volksfeesten, concerten…[4] In 2022, op de Diada de Sant Jordi, lanceerden ze een actie om de mensen te motiveren het Catalaans, bij wijze van experiment, gedurende drie weken als eerste taal te gebruiken, zowel privé als op het werk. Dat moest helpen om angsten, twijfels of minderwaardigheidscomplexen metterdaad te overwinnen.[16][17][18] Op de "derby der derbys" van het Iberische schiereiland, de wedstrijd Barça-Madrid tijdens het voetbalseizoen 2022-2023 hebben ze een reusachtig spandoek met hun motto ontvouwd. Het spandoek werd per crowdfunding gefinancierd en zal ook op andere sportmanifestaties van pas komen.[19][20]
Spaansgezinde dagbladen hebben de acties van Mantinc el Català verguisd. Crónica Global of La Razón hadden hevige kritiek op hun acties. Ze hekelden acties voor meer Catalaans in de gezondheidszorg of om ouders te stimuleren om hun kinderen aan te moedigen op school altijd Catalaans te spreken, als acties van een "separatistische organisatie", "eentalige radicalen", die "een heksenjacht op scholen" organiseren, om "het Spaans te vervolgen" gesubsidieerd door de Catalaanse regering".[21][22][23][24] Nochtans blijkt dat de regio's met een eigen taal (Galicië, Baskenland en Catalonië) beter scoren op Engels dan de eentalige binnengebieden.[25]
Bronnen
bewerken- ↑ a b c (ca) Riera, Miquel, "Mantinc el català", El Punt Avui, 22 november 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ a b c (ca) Aranzueque, Raül G. (14 February 2023). Les formigues del català. Diari de la llengua. Gearchiveerd van origineel op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ a b c (ca) Gomà, Enric (7 april 2022). Quatre de cada deu. Ara. Gearchiveerd van origineel op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ a b c d e (ca) (18 August 2022). Què és la campanya Mantinc el Català?. Aquí Catalunha. Gearchiveerd van origineel op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ (ca) Junyent, M. Carme, Bel Zaballa (2020). El futur del català depèn de tu, Barcelona. ISBN 978-84-16863-75-4.
- ↑ a b (ca) Julbe, Júlia (24 april 2022). Mantinc el català: el desafiament de no canviar de llengua durant vint-i-un dies seguits. Vilaweb. Gearchiveerd van origineel op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ Marynissen, Ann (2017). De vele gezichten van het Nederlands in Vlaanderen. Een inleiding tot de variatietaalkunde (pdf). Acco, Leuven, "De lange weg naar een Nederlandse standaardtaal. Een beknopte geschiedenis van de standaardisering van het Nederlands", p. 72-77. Gearchiveerd op 8 mei 2023.
- ↑ Verengelsing. Onze Taal. Gearchiveerd op 21 februari 2023. Geraadpleegd op 21 februari 2023.
- ↑ (ca) "Xalem amb el català, aprenguem l’anglès", Ara, 29/05/2021. Gearchiveerd op 21 februari 2023. Geraadpleegd op 21 febrer 2023.
- ↑ (ca) Cervera, Pol, El deure dels periodistes amb la llengua [De journalistieke plicht met betrekking tot de taal]. Observatori Crític dels Mitjans (15 december 2022). Gearchiveerd op 22 december 2022. Geraadpleegd op 21 februari 2023.
- ↑ (ca) Baylac, Alà, "Ressuscitar el català a Catalunya Nord", Vilaweb, 15 november 2020. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (ca) "L'estudi de coneixements i usos lingüístics indica que el català és la llengua de referència de la població en coneixement i ús", Regering van Andorra, 10 november 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 february 2023.
- ↑ (ca) Geli, Carles, "L’ús del català creix: l’entén el 94,4% i el parla el 81,2%", El País, 8 juli 2019. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (ca) "L'Obra Cultural Balear se suma a la campanya 'Mantinc el català sempre, a tot arreu i amb tothom", Diari de Balears, 19 april 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ van Oostendorp, Marc (17 april 2015). Is Duits verstaanbaarder dan Nederlands?. Gearchiveerd op 21 februari 2023. Neerlandistiek 2015
- ↑ (ca) Julbe, Júlia (24 april 2022). Mantinc el català: el desafiament de no canviar de llengua durant vint-i-un dies seguits. Vilaweb. Gearchiveerd van origineel op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ (ca) Girona, Lluís, "«Mantinc el català»: el repte de 21 dies per promoure l'ús de la llengua", Nació Digital, 7 april 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (ca) "Proposen un repte per potenciar l'ús social del català: estar 21 dies sense "amagar" la llengua" (audio), Catalunya Nit, Catalunya Ràdio, 20 april 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (ca) Girona, Lluís, "El Barça rep una proposta per defensar el català amb una pancarta al pròxim Clàssic", Nació Digital, 3 oktober 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (ca) Sagrera, Berto, "Mantinc el Català engega una campanya per penjar una pancarta gegant al Camp Nou", El Nacional, 5 september 2022. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (es) "Los radicales del monolingüismo en catalán llevan su 'caza de brujas' a las escuelas", Crónica Global, 9 January 2023. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ (es) Planes, Joan, "El mensaje de la nueva entidad para acosar al castellano: “Tu hijo habla en catalán con sus compañeros de clase?”", La Razón, 31 January 2023. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ (es) "Las redes avergüenzan a fanáticos del catalán por mentir sobre el castellano en un hospital infantil", Crónica Global, 7 January 2023. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ (ca) "Un digital espanyolista engega una campanya d’odi contra Mantinc el català: “Radicals del monolingüisme en català”", La República, 11 January 2023. Gearchiveerd op 19 februari 2023. Geraadpleegd op 19 February 2023.
- ↑ van Toledo, Sharon, Spanje bij Europese landen waar het slechtst Engels wordt gesproken. In Spanje (16 november 2022). Gearchiveerd op 21 februari 2023. Geraadpleegd op 21 februari 2023.