Twenkë
Twenkë (ook: Kulumuli) is een dorp in Frans-Guyana in de gemeente Maripasoula. Het wordt bewoond door inheemsen van het Wayana-volk en is de zetel van de Franse granman van het volk. Twenkë bevindt zich op een eiland in de Lawarivier tegenover het inheemse dorp Talhuwen.[1]:4 In 2009 had Twenkë ongeveer 90 inwoners.[2]:138
  | |
| Situering | |
|---|---|
| Land | Frankrijk |
| Departement | Frans-Guyana (973) |
| Gemeente | Maripasoula |
| Coördinaten | 3° 23′ NB, 54° 3′ WL |
| Algemeen | |
| Inwoners (2009) |
90 |
Naam
bewerkenDe inheemse naam van het dorp is Kulumuli, hetgeen riet betekent. Het dorp wordt ook Twenkë genoemd ter ere van de gelijknamige kapitein die als eerste Franse granman van de Wayana werd geïnstalleerd.[1]:4
Geschiedenis
bewerkenHalverwege de 20e eeuw probeerden de autoriteiten van Suriname en Frankrijk een betere grip te krijgen op het binnenland. De inheemse bevolking in het grensgebied moest worden geregistreerd in het bevolkingsregister en een keuze maken tussen Nederlands of Frans staatsburgerschap. Kapitein Twenkë koos voor Frankrijk en stichtte een dorp aan de rechteroever van de Lawa. Hij werd vervolgens geïnstalleerd als granman.[1]:95-99 Na zijn overlijden in 1985 werd hij opgevolgd door zijn zoon Amaipotï.[3][2]:135
Aan de Surinaamse zijde bevond zich het dorp Pïleike dat bestuurd werd door de gelijknamige sjamaan. Voordat hij aan het eind van de jaren 1990 overleed, gaf hij de opdracht aan de dorpelingen om zich te vestigen in Twenkë.[2]:239
Overzicht
bewerkenIn 1973 werd Jean-Paul Klingelhofer naar Twenkë gestuurd om een school op te richtten.[1]:115-116 In 1991 is een school in Talhuwen gesticht, en is er één klas voor de jongste kinderen in Twenkë en twee klassen voor de oudere kinderen in Talhuwen.[4] De kliniek bevindt zich tevens in Talhuwen.[5] Het dorp heeft electriciteit via zonnepanelen.[4]
Transport
bewerkenTwenkë is alleen het bereiken via de Lawarivier en ligt op ongeveer anderhalf uur varen van Maripasoula.[6] Een toestemming van de prefectuur is vereist.[7]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Kulumuli op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b c d Karin Boven, Overleven in een Grensgebied: Veranderingsprocessen bij de Wayana in Suriname en Frans-Guyana, 2006, Amsterdam: Rozenberg Publishers
- ↑ a b c (en) Renzo Duin, Wayana Socio-Political Landscapes: Multi-Scalar Regionality and Temporality in Guiana, 2009, p. 134-135, 138, 174
- ↑ (fr) Marie Fleury, Les Wayana de Guyane française sur les traces de leur histoire, 2016, Revue d'Ethnoécologie #9
- ↑ a b (fr) SNU-IPP (vakbond van leraren), Maripasoula p. 34 e.v.
- ↑ (fr) Véronique Norca, A Kayodé, le centre de loisirs est fermé jusqu'à nouvel ordre, 17 augustus 2020
- ↑ (fr) Jean-Yves Bourgain, Ouest-France via MSN, Présidentielle. Guyane française: des citoyennes amérindiennes revendiquent leur droit à l'éducation, 2 april 2022
- ↑ (fr) Parc Amazonien Guyane, Maripa Soula
