Klier

(Doorverwezen vanaf Klieren)
Voor de gelijknamige cartoonist, zie Klier (cartoonist)

Een klier is een orgaan dat het produceren of transporteren van bepaalde stoffen als functie heeft. Klieren komen voor bij veel meercellige organismen, zoals bij dieren en bij planten.

Melkklier in de borst

Planten

bewerken
 
Ronde zonnedauw met klieren op het blad.
  Zie ook Klierhaar.

Planten hebben klieren vaak in de vorm van haarvormige uitgroeisels van de epidermis.

Een klierhaar kan bestaan uit een enkele cel maar kan ook meerdere cellagen hebben en verschillende vormen hebben, zoals bij borstelharen, sterharen, knieharen, kandelaarharen en schubharen.

Klieren bij dieren worden onderscheiden in:

  • Endocriene klieren zijn de klieren met interne secretie. Endocriene klieren geven hun product direct af aan het bloed of andere organen binnen in het lichaam.
  • Exocriene klieren zijn de klieren met externe secretie. Exocriene klieren geven hun product af door middel van een buisje naar buiten of aan een holte in het lichaam.

Een combinatie hiervan komt ook voor, de endo-exocriene klieren.

Interne secretie, endocriene klieren

bewerken

Endocriene klieren zijn:

  • de hypofyse, een kleine maar belangrijke en gecompliceerde klier gelegen in de hersenen. Deze klier produceert een scala aan hormonen die veel veranderingen in het lichaam regelt. Zelfs de menselijke stemming hangt deels af van de stoffen die deze klier produceert, of juist niet.
  • de schildklier.
  • de bijnieren.

Externe secretie, exocriene klieren

bewerken

Er zijn drie soorten exocriene klieren:

Endo-exocriene klieren

bewerken

Endo-exocriene klieren zijn:


Verder wordt er ook nog een onderscheid gemaakt op basis van de soort secretie die plaatsvindt.

Zo bestaat er Merocriene, Apocriene en Holocriene secretie.

 
Merocriene secretie
 
Apocriene secretie
 
Holocriene secretie

Overdrachtelijk

bewerken
  • De uitroep "klier!" is een metafoor om iemand uit te schelden, vergelijkbaar met het scheldwoord "etter(bak)". Van oorsprong is "klier" een niet onheuse connotatie van iemand die (te) voelbaar aanwezig is, net zoals overdadige zweetklieren stank in kleding veroorzaken.