Kanker-gerelateerde vermoeidheid
Kankergerelateerde vermoeidheid of 'Cancer-related fatigue (CRF) is een lichamelijke, emotionele en cognitieve vermoeidheid die gelinkt wordt met kanker en vermoeidheid die plaats vindt tijdens en na de behandeling (zoals chemotherapie en radiotherapie).
Vermoeidheid is een vaak voorkomend symptoom bij kanker met een prevalentie tot 90% van alle kankerpatiënten. Toch is het vaak een onder gediagnostiseerd symptoom van kanker.[bron?]
Men kan kankergerelateerde vermoeidheid scoren via verschillende schalen. Een voorbeeld van een schaal die men kan gebruiken is de EORTC fatigue subscale of de kanker gerelateerde vermoeidheid schaal (CFS).[bron?] Deze schaal kan gebruikt worden om de vermoeidheid te scoren op 15 items en 3 subcategorieën (fysiek, emotioneel en cognitieve vermoeidheid). Hoe hoger de score, hoe hoger de vermoeidheidsklachten zijn.[bron?]
Onderzoek/ interventies
bewerkenUit onderzoek is gebleken met een matige zekerheid dat fysieke oefeningen met een lage intensiteit en een lange duur (bv.wandelen, fietsen of zwemmen), vermoeidheid in lichte mate kan verminderen.[1] Bij onderzoek bij vrouwen met borstkanker is het effect van lichaamsbeweging op vermoeidheid duidelijker aangetoond.[2] Deze oefeningen kunnen ervoor zorgen dat het brein en het lichaam relaxeert. Ook kan dit slapenloosheid verlagen.
Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van cognitieve therapie en gedragstherapie. Uit een onderzoek dat men heeft gedaan (met 10 individuele sessies) bleek, dat deze therapie de vermoeidheid kan doen verminderen en de kwaliteit van leven kan verbeteren.[3]
In een recent onderzoek werd het gebruik van corticosteroïden getest om het gevoel van de kankergerelateerde vermoeidheid te doen dalen.[4] In dit onderzoek sprak men van een goed effect op de vermoeidheid. Toch is er, volgens een groter artikel dat meerdere studies vergelijkt, nog niet voldoende bewijs dat het gebruik van deze geneesmiddelen echt de kanker gerelateerde vermoeidheid doet dalen.[5]
- ↑ (en) Loughney, Lisa A, West, Malcolm A, Kemp, Graham J, Grocott, Michael PW, Jack, Sandy (11 juli 2016). Exercise interventions for people undergoing multimodal cancer treatment that includes surgery. Cochrane Database of Systematic Reviews . PMC: PMC6457776. DOI:10.1002/14651858.CD012280.
- ↑ Zhang, Huan, Meng, Yingtao, Jiang, Ruixia, Ge, Shengyan, Song, Min (14 april 2023). Effect of Multimodal Exercise on Cancer-Related Fatigue in Patients Undergoing Simultaneous Radiotherapy and Chemotherapy: A Randomized Trial in Patients with Breast Cancer. Gearchiveerd op 1 juni 2023. Alternative Therapies in Health and Medicine : AT8194. ISSN:1078-6791. PMID: 37052972
- ↑ Poort, H., Peters, M. E. W. J., van der Graaf, W. T. A., Nieuwkerk, P. T., van de Wouw, A. J. (2020-01). Cognitive behavioral therapy or graded exercise therapy compared with usual care for severe fatigue in patients with advanced cancer during treatment: a randomized controlled trial. Gearchiveerd op 6 juni 2023. Annals of Oncology: Official Journal of the European Society for Medical Oncology 31 (1): 115–122. ISSN:1569-8041. PMID: 31912784. DOI:10.1016/j.annonc.2019.09.002.
- ↑ (en) Deb, Uttiya, Mukhopadhyay, Sandip, Bhattacharya, Biswamit, Banerjee, Sanatan, Biswas, Supreeti (2021-05). Efficacy and safety of modafinil versus dexamethasone in cancer-related fatigue: a prospective randomized controlled study. Future Oncology 17 (14): 1735–1747. ISSN:1479-6694. DOI:10.2217/fon-2020-0853.
- ↑ (en) Sandford, Amy, Haywood, Alison, Rickett, Kirsty, Good, Phillip, Khan, Sohil (23 januari 2023). Corticosteroids for the management of cancer-related fatigue in adults with advanced cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews 2023 (1). DOI:10.1002/14651858.CD013782.pub2.