John Berends
Johannes Cornelius Gerardus Maria (John) Berends (Zwolle, 26 april 1956) is een Nederlands pedagoog, bestuurskundige, politicus en bestuurder. Hij is lid van het CDA. Vanaf 6 februari 2019 is hij commissaris van de Koning in Gelderland. Sinds 21 september 2023 heeft hij zijn werkzaamheden neergelegd. Eerder was hij burgemeester van Harderwijk (2005-2012) en Apeldoorn (2012-2019).[1]
John Berends | ||||
---|---|---|---|---|
John Berends (2012)
| ||||
Algemeen | ||||
Volledige naam | Johannes Cornelius Gerardus Maria Berends | |||
Geboren | 26 april 1956 | |||
Geboorteplaats | Zwolle | |||
Functie | commissaris van de Koning in Gelderland | |||
Sinds | 6 februari 2019 | |||
Partij | CDA (1985–heden) | |||
Religie | rooms-katholiek | |||
Titulatuur | drs., MPA | |||
Alma mater | Comenius Academie (1975–1978), Rijksuniversiteit Groningen (1978–1984), Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (1992–1994) | |||
Functies | ||||
1986–2002 | gemeenteraadslid van Zwolle | |||
1986–1998 | fractievoorzitter van CDA Zwolle | |||
1998–2005 | wethouder en locoburgemeester van Zwolle | |||
2005–2012 | burgemeester van Harderwijk | |||
2012–2019 | burgemeester van Apeldoorn | |||
2019–heden | commissaris van de Koning in Gelderland | |||
|
Studieloopbaan
bewerkenBerends ging van 1968 tot 1975 naar de mavo en havo aan het Thomas a Kempis Lyceum in Zwolle. Van 1975 tot 1978 volgde hij de lerarenopleiding basisonderwijs aan de Comenius Academie in Zwolle. Hij studeerde van 1978 tot 1984 pedagogiek en onderwijskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en volgde bijvakken in economie en sociologie. Van 1992 tot 1994 volgde hij een postdoctorale opleiding in bestuurskunde aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in Den Haag.[1]
Maatschappelijke en politieke loopbaan
bewerkenVan 1980 tot 1984 was hij student-assistent bij de hoogleraar Jo Ritzen en de secretaris van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij werkte van 1985 tot 1998 in diverse managementfuncties binnen het Landelijk Selectie- en Opleidingsinstituut Politie (LSOP), voorloper van de Politieacademie. Verder was hij actief in de lokale politiek van Zwolle; van 1986 tot 2002 als gemeenteraadslid, van 1986 tot 1998 als fractievoorzitter van het CDA en van 1998 tot 2005 als wethouder en locoburgemeester met in zijn portefeuille financiën, ruimtelijke ordening, vastgoed en cultuur.[1]
Burgemeester van Harderwijk en Apeldoorn
bewerkenOp 1 maart 2005 volgde Berends zijn installatie als burgemeester van Harderwijk en in maart 2011 begon Berends daar aan zijn tweede termijn. Op 19 maart 2012 werd hij door de gemeenteraad van Apeldoorn unaniem voorgedragen als nieuwe burgemeester. Hij werd daar op 24 mei geïnstalleerd.[2] Bij zijn vertrek als burgemeester van Harderwijk schonk Berends de stad een stadspomp welke geplaatst werd op de Vischmarkt.[3]
Samen met zijn opvolger Harm-Jan van Schaik organiseerde Berends bij wijze van 1 april grap de onaangekondigde nachtelijke verhuizing van het beeld van een gorilla, gemaakt door kunstenaar Patrick Visser, van een rotonde in Harderwijk naar de ingang van de Apenheul in zijn nieuwe standplaats Apeldoorn.[4] Op 19 december 2014 werd hij voorzitter van de CDA-Bestuurdersvereniging.[5] Op 31 januari 2019 werd hij benoemd tot ereburger van Apeldoorn.[6][1]
Commissaris van de Koning in Gelderland
bewerkenOp 11 december 2018 werd Berends door de Provinciale Staten van Gelderland voorgedragen voor de functie van commissaris van de Koning in die provincie als opvolger van de aftredende Clemens Cornielje.[7] Op 21 december 2018 heeft de ministerraad besloten Berends voor te dragen voor benoeming per 6 februari 2019.[8] Op 23 januari 2019 werd Berends beëdigd door de koning.[9] Op 6 februari 2019 volgde zijn installatie.[1] In september 2022 volgde Ralph Diederen hem op als voorzitter van de CDA Bestuurdersvereniging.[10][11]
Opspraak en aftreden
bewerkenBerends kwam in september 2023 in opspraak nadat ambtenaren klaagden over volgens hen door Berends gepleegd grensoverschrijdend gedrag en een door hem veroorzaakte angstcultuur in het provinciehuis.[12] Berends zei zich niet te herkennen in de geschetste beelden en vroeg in de Provinciale Staten om een onafhankelijk onderzoek.[13] Daartoe werd besloten en op 21 september dat jaar legde Berends zijn taken neer voor in elk geval de duur van het onderzoek.[14] Het onderzoek werd uitgevoerd door KPMG, dat in februari 2024 verklaarde voldoende aanleiding te zien voor verder onderzoek.[15]
In de Statenvergadering op 19 juni 2024 werd het onderzoeksrapport van KPMG gepresenteerd, waarin hij werd vrijgepleit.[16] Volgens het rapport gaf Berends op een stevige en directe manier feedback, waardoor hij op sommigen bedreigend overkwam. Er werden echter geen aanwijzingen gevonden voor beschuldigingen van woede-uitbarstingen waar Gelderse ambtenaren over gesproken hadden. Benoemd werd dat Berends zijn stem verheffen, maar: "Geen van de geïnterviewden is getuige geweest van of heeft directe ervaringen met situaties waarbij betrokkene met deuren slaat of zich te buiten gaat aan scheldpartijen, zoals in de mediaberichten wordt gesteld". Ook werden in de interviews geen gevallen van seksueel intimiderend gedrag, agressie of pesten gemeld.[17] Een meerderheid van de politieke partijen zag geen heil in Berends' terugkeer. Uit het debat bleek dat veel partijen twijfelden over zijn positie, omdat er sprake zou zijn van een verstoorde relatie tussen Berends en het ambtelijk apparaat; ambtenaren voelden zich bij hem onveilig. Dezelfde dag nog besloot Berends niet terug te keren in zijn functie en zijn werkzaamheden neer te blijven leggen tot het einde van zijn ambtstermijn.[18][19][20]
Berends heeft zich via organisatieadviesbureau Berenschot beschikbaar gesteld om als waarnemer op te treden zodra een burgemeester of commissaris van de Koning uitvalt. Ook wil hij adviseren als ingehuurd consultant.[21]
Persoonlijk
bewerkenBerends is getrouwd en heeft twee dochters en een zoon.[1]
- ↑ a b c d e f CV John Berends, Provincie Gelderland, geraadpleegd 28 september 2020
- ↑ Benoeming burgemeester Apeldoorn, rijksoverheid.nl, 13 april 2012
- ↑ De burgemeester en de pomp, Stadsdichterharderwijk, 1 maart 2013. Gearchiveerd op 25 september 2024.
- ↑ 1 april: Harderwijk groet Apeldoorn met gorilla, De Stentor, 1 april 2018. Gearchiveerd op 25 september 2024.
- ↑ John Berends nieuwe voorzitter Bestuurdersvereniging CDA bestuurdersvereniging d.d. 21 december
- ↑ Apeldoorns Stadsblad, 6 februari 2019
- ↑ Burgemeester Berends van Apeldoorn wordt commissaris van de Koning in Gelderland, volkskrant.nl, 12 december 2018. Gearchiveerd op 3 april 2019.
- ↑ Benoeming commissaris van de Koning in de provincie Gelderland rijksoverheid.nl, 21 december 2018
- ↑ Koning beëdigt commissaris van de Koning Gelderland en Utrecht koninklijkhuis.nl, 23 januari 2019 Gearchiveerd op 16 mei 2019
- ↑ Voorzitter CDA Bestuurdersvereniging gezocht!, CDA, geraadpleegd 15 september 2023
- ↑ Ralph Diederen, CDA Bestuurdersvereniging, geraadpleegd 15 september 2023
- ↑ Woede-uitbarstingen en pesterijen: ambtenaren schetsen onthutsend beeld van John Berends, de Stentor, 15 september 2023
- ↑ Gelderse commissaris van de koning wil onafhankelijk onderzoek naar eigen gedrag, NOS Nieuws, 18 september 2023
- ↑ Gelderse commissaris Berends legt taken neer tijdens onderzoek ongewenst gedrag, nos.nl, 21 september 2023
- ↑ Eerste fase onderzoek naar gedrag van bestuurder John Berends afgerond, ‘voldoende aanleiding voor verder onderzoek’, www.gelderlander.nl, 2-2-2024, geraadpleegd 10-3-2024
- ↑ Onderzoek pleit commissaris van de koning vrij. Toch vertrekt hij NRC, 19 juni 2024
- ↑ Gelderse commissaris van de Koning vertrekt, ambtenaren voelden zich onveilig Trouw, 19 juni 2024
- ↑ John Berends keert niet terug als commissaris van de Koning: ‘Ik heb begrip voor de wens tot rust’, De Gelderlander, gearchiveerd d.d. 19 juni 2024;
- ↑ Berends keert niet terug bij provincie, zegt hij na debat, Omroep Gelderland; gearchiveerd d.d. 19 juni 2024;
- ↑ John Berends keert niet terug als commissaris van de Koning, Provincie Gelderland, 19 juni 2024. Gearchiveerd op 20 juni 2024.
- ↑ Veelbesproken John Berends (68) wil comeback maken als waarnemer en adviseur, Algemeen Dagblad, 21 september 2024. Gearchiveerd op 25 september 2024.
Voorganger: Johan de Groot |
Burgemeester van Harderwijk 2005–2012 |
Opvolger: Annelies van der Kolk (wnd.) |
Voorganger: Hans Esmeijer (wnd.) |
Burgemeester van Apeldoorn 2012–2019 |
Opvolger: Petra van Wingerden-Boers (wnd.) |
Voorganger: Clemens Cornielje |
Commissaris van de Koningin resp. Koningin Gelderland 2019–heden |
Opvolger: Henri Lenferink (wnd.) |