Gebruiker:Setodurep/Wikipedia als sekte

Let op! Dit is een persoonlijk essay van Setodurep, de sokpop van zijne meest doorluchtige Edelheid Gebruiker:Perudotes.
Het bewerken van deze pagina door een ander dan deze gebruiker (anders dan voor het verbeteren van evidente grammatica-, spellings- of taalfouten) wordt niet op prijs gesteld.
De inhoud van deze pagina kan naar de artikelnaamruimte of andere kladblokken gekopieerd worden.
Als u het om de een of andere reden niet kunt nalaten deze pagina toch te bewerken, dan doet u ten opzichte van Setodurep afstand van een eventueel ontstaan recht op naamsvermelding.

Deze pagina volgt een nadere uitwerking van het essay Randy goes Dutch (een op Randy in Boise geïnspireerd essay geschreven door Gebruiker:Setodurep, de sokpop van zijne meest doorluchtige Edelheid Gebruiker:Perudotes).

"Ook een Wikipedia-project dat kritisch staat tegenover nieuwe gebruikers is een gefaald Wikipedia-project. Immers, een socio-anarchistisch project dat een duidelijk verschil maakt tussen "ins" en "outs" is geen socio-anarchistisch project meer, maar een sekte. Nieuwe gebruikers zouden op de inhoud van hun bewerkingen beoordeeld moeten worden, niet op hun senioriteit of status in de gemeenschap."

Het is een bekend euvel. De Nederlandse Wikipedia slaagt er al jarenlang niet in om (voldoende) nieuwe gebruikers aan te trekken. Waar het precies aan ligt weet niemand, maar een ding is zeker aan "ons" ligt het niet. Als er dan een schuldige moet worden aangewezen is het vaak een "de sfeer" die de zwarte piet toebedeeld krijgt, maar dat is eigenlijk hetzelfde als de schuld op "hunnie" of op "men" afschuiven: de zondebok die wij, als manifestatie van ons eigen falen, eenzaam de woestijn in sturen zodat wij vooral niet kritisch naar onszelf hoeven te kijken. Dat is echter struisvogelpolitiek. Structurele problemen (m.b.t. het aantrekken van nieuw talent) duiden op structurele tekortkomingen in "ons". Dat de gemeenschap dit niet kan zien komt doordat de Nederlandse Wikipedia een volledig naar binnengekeerde sekte is.

Woordenboekdefinitie

Sekte znw. v. (mw. -n of -s) [van lat. secta (richting, partij, leer, religieuze sekte), afleiding van lat. sequī (volgen)] verwant obj. in sectam sequi, het volgen van bepaalde specifieke normen van gewenst gedrag, bijvoorbeeld omtrent een persoonscultus, idolatrie:

[1] dogmatische groep;
[2] gesloten groepering;
[3] een groepering of vereniging van gezamenlijke aanhangers van een bepaalde wijsgerige stroming;
[4] de gezamenlijke aanhangers van een stroming die op bepaalde punten afwijkt van een meer oorspronkelijke waaruit zij is voortgekomen;
[5] de Nederlandse Wikipedia.

Een sekte. Rly?

Een sekte dus. Wikipedia (ooit begonnen als socio-anarchistisch project waarbij iedereen zoveel als mogelijk naar eigen inzicht alle kennis die men bezat mocht toevoegen aan de online encyclopedie) is verworden tot een drassige cultus van egoïsme en elitisme. De nieuweling past daar niet bij. Hij vormt een bedreiging voor de gevestigde orde; een orde die vooral met zichzelf bezig is. Legio zijn de voorbeelden waarbij de nieuweling weggehoond wordt, maar vooral op WP:TBP valt dit sociale fenomeen treffend waar te nemen. Niet zelden eindigt het eerste avontuur voor de nieuweling met Wikipedia bij deze gigantische afvalbak. Aldaar wordt de geïnteresseerde nieuweling geconfronteerd met een knap staaltje sektarische bureaucratie: zijn artikel is NE, of ZP. Soms, als de nominator bijzonder veel moeite heeft genomen voor zijn motivering, staat er een heel woord (bijvoorbeeld 'reclame'). Waarom het artikel NE, OO, POV, WIU of reclame is moet de gebruiker zelf maar uitzoeken. Bovendien had hij zich van te voren maar even goed moeten verdiepen in onze regeltjes en mores.

Wat een verschil met de gevestigde, bewezen gebruiker! Die heeft er recht op om te klagen dat zijn artikel op TBP staat. Steevast gevolgd met de non sequitur dat men ook alle andere vergelijkbare artikelen moet nomineren. Niet zelden volgt ook nog een tu quoque, want nominator zal ergens ook wel eens vergelijkbaar broddelwerk geleverd hebben. Steevast wordt afgesloten met een ad hominem dat men precies deze gebruiker moet hebben. Een variant daarvan is de opmerking van derden dat men toch bij deze gebruiker die zo een staat van dienst heeft niet met zulke futiliteiten moet komen. Zie daar: het epitoom van sektarisch denken; regels zijn er voor het gepeupel, voor de "anderen", maar voor ons (die behoren tot de enige-ware-religie) horen deze regeltjes niet te gelden.

Et tu, Brute?

't Sentiment valt uiteraard wel te verklaren. Het is in feite niets anders dan de eeuwenoude (sommigen zeggen ingeboren) reflex van een groep om het eigene te beschermen. De "andere" is een potentiële bedreiging die het zorgvuldige evenwicht, de status quo, in de gemeenschap kan verstoren. Excessen in de eigen gelederen worden vaak weggewimpeld. Ook dat behoort bij die eeuwenoude reflex. Het verschijnsel van de dorpsgek is een terugkerend fenomeen in iedere rudimentaire gemeenschap. De dorpsgek kenmerkt zich door zijn afwijkende, anti-sociale en intimiderende gedrag. De rudimentaire gemeenschap leert echter met hem om te gaan. De dorpsgek wordt als volstrekt ongevaarlijk gezien. De gemeenschap kent zijn nukken en als hij weer in een van zijn tirades terecht komt weet men ook wel hoe men hem moet kalmeren. « Hem? Och trek je maar niets aan van Jan, hij is wel een beetje gek maar hij doet geen vlieg kwaad joh! » aldus worden buitenstaanders gekalmeerd als de dorpsgek weer een van zijn tirades afsteekt.

Eigenlijk zijn wij, de vaste gebruikers van de Nederlandse Wikipedia, allemaal een dorpsgek.

Echter, Wikipedia is gebouwd op de premisse dat iedereen zijn kennis mag en kan toevoegen. Een socio-anarchistisch project kan a priori geen verschil maken tussen "ins" en "outs" zonder zijn status als socio-anarchistisch project te verliezen. Fluïde regels, en de daarbij kenmerkende besluitvorming bij meerderheid (of 'consensus'), is de spil waarop het project draait. Het is echter een probleem als deze fluïde regels gebruikt worden om de status quo te ondermijnen en de eigen positie, ten opzichte van de andere, te versterken. Waar de dorpsgek vroeger niet de dienst uitmaakte, zwaait hij nu op de Nederlandse Wikipedia zelf met de scepter. Buitenstaanders worden niet meer gekalmeerd, maar verbannen. Het is triest, maar op de Nederlandse Wikipedia heeft Prins Carnaval het 24/7 voor het zeggen en Prins Carnaval is gek op zijn dorpsgekken.

Xenochristifobie

Denken in problemen, de Nederlandse Wikipedia is er kampioen in. Geen dag gaat er voorbij of een nieuwe Ivanhoe (of misschien toch een Don Quichot?) staat op om een groot onrecht te bevechten. Richtlijnen die bedoeld zijn om conflicten te beperken worden juist aangegrepen om conflicten te escaleren (WP:BTNI?). Eigenlijk zouden wij met het schaamrood op de wangen eens een andere hobby moeten zoeken en het beheer van de encyclopedie over moeten geven aan een nieuwe lichting van gebruikers (die dan hopelijk wel over het nodige talent beschikt om dat in goede banen te leiden). Het sektarisch denken is echter zo wijdverbreid dat er dagelijks een (imaginaire) strijd woedt tegen hordes Visigoten die onze encyclopedie willen verwoesten. Hele ranges aan IPs worden (om de invasie maar te stoppen) preventief geblokkeerd. Enige empirische onderbouwing van het nut van deze maatregel ontbreekt. Ook wordt (niet zelden) een nieuw account op basis van wanen geblokkeerd. Ook hier blijkt dat de regels niet voor iedereen gelden. Verantwoording geven? Natuurlijk niet! Toegeven dat je een fout maakt is natuurlijk een zwaktebod. Het is ook heel kleinzerig.

Men zou verwachten dat, in een socio-anarchistische gemeenschap van volwassen (helaas toch: overwegend) mannen, de handelingswijzen na verloop van tijd geëvalueerd worden. Bijvoorbeeld of beperkingen nog wel noodzakelijk zijn, of het eigen handelen nog wel in overeenstemming is met de regels en dergelijke. De praktijk laat echter zien dat er rondom sommige vaste gebruikers, al dan niet met extra bevoegdheden (zoals de bevoegdheid om gebruikers digitaal te euthanaseren eufemistisch wordt genoemd), een persoonscultus ontstaat. Zij worden op een welhaast goddelijk voetstuk geplaatst en legitieme kritiek op het (niet zelden) hoogst arbitraire handelen wordt gesmoord door te verwijzen naar de verschillende (bovenmenselijke) prestaties die de persoon in kwestie heeft neergezet. Gezonde zelfreflectie ontbreekt volledig. In ongenade gevallen gebruikers hebben alle gevolgen van dien vooral aan zichzelf te danken. Het systeem houdt zichzelf vervolgens in stand door een sterke scheiding te maken tussen "ins" en "outs". Daarvoor heeft men natuurlijk wel een continue stroom van "outs" nodig die men dan ongestraft lastig kan vallen. Die aanwas neemt de vorm aan van nieuwe onervaren gebruikers. Deze gebruikers horen nog niet bij de sekte, hebben hun sporen niet verdiend, en zijn dus vogelvrij. Het is dit ongezonde wantrouwen tegen nieuwe gebruikers, deze xenochristifobie [van gr. ξένο (buitenlands) en χρήστη (gebruiker)], die het rad van de sekte laat draaien.

Niet zelden krijgen kritische gebruikers te horen dat het verwijderen van een untouchable het einde der tijd zal inluiden voor de Nederlandse Wikipedia. Dat dit toch vooral een argument verbosium is blijkt wel uit de realiteit.

Verandering is niet altijd eng.

En de oplossing dan?

Denken in problemen is een prima manier om vooral niet naar jezelf te hoeven kijken. Is er dan geen oplossing? Jazeker wel! En (zoals het gezegde gaat) begint de oplossing bij jezelf. Handel vaker vanuit het perspectief van de "andere" (WP:AGF). Hoe zouden wij het vinden als ons nieuwe artikel na vijf minuten op TBP staat met een bitse en nietszeggende motivering? Als een bepaalde handelingswijze niet op prijs wordt gesteld bij een oudgediende, dan is die waarschijnlijk ook niet bon ton bij een nieuweling; quod licet Iovi, non licet bovi.

Bovenal, de regels zijn een middel tot een doel. Dat doel is het samenstellen van een encyclopedie met een kwalitatief hoogwaardige inhoud. Daarvoor hebben wij nu eenmaal gebruikers met kennis (die helaas ondervertegenwoordigd zijn) nodig. Het handhaven van de regels, omdat het nu eenmaal regels zijn, is wellicht heel leuk en geeft een gevoel van macht, maar als de encyclopedie er per saldo op achteruit gaat (denk: BTNI-politie) dan kan men beter de regel negeren.

Als wij echter een kwalitatief hoogwaardige encyclopedie willen zijn met toekomstperspectief, dan wordt het de hoogste tijd om de "andere" met open armen te verwelkomen. Het herzien, en waar nodig versimpelen, van de veelheid aan (onofficiële) regels hoort daar ook bij. Niet zelden staan richtlijnen vol overbodige en tegenstrijdige overpeinzingen. Handig voor 't bewaren van de status quo waarbij iedereen kan doen wat die wil, maar funest voor een socio-anarchistisch project als Wikipedia.

Zonder nieuwe aanwas, die ons de broodnodige spiegel kunnen volhouden, wordt de Nederlandse Wikipedia een in haar eigen genoegzaamheid verzuipende sekte. Een sekte met een overschot aan nerds (dat dan weer wel).