Gaaf buidelmos

soort uit het geslacht Calypogeia

Het moerasbuidelmos (Calypogeia muelleriana) is een bebladerd (folieus) levermos in de familie Calypogeiaceae.

Gaaf buidelmos
Gaaf buidelmos
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Marchantiophyta (Levermos)
Klasse:Marchantiopsida
Onderklasse:Jungermanniidae
Orde:Jungermanniales
Familie:Calypogeiaceae
Geslacht:Calypogeia
Soort
Calypogeia muelleriana
(Schiffn.) Müll. Frib. (1901)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Kenmerken

bewerken

Uiterlijke kenmerken

bewerken

Calypogeia muelleriana is een uitgestrekt levermos van ongeveer 1 tot 4 mm breed en tot 4 cm lang dat groeit in vlakke blauwgroene tot bruingroene gazons. De nauwsluitende, eivormige, afgeronde flankbladeren zijn even lang als breed, aan de basis wat verbreed en aan de punt meestal afgerond, zelden met een kleine punt. De kenmerkende onderste bladeren zijn ongeveer 2 tot 3 keer zo breed als de stengel, afgerond omgekeerd eirond van vorm en ongeveer 1/3 verdeeld in twee brede, afgeronde lobben.

Vooral met andere Calypogeia-soorten, die duidelijk herkenbaar moeten zijn aan de verschillende onderbladen, bestaat kans op verwarring.

Microscopische kenmerken

bewerken

De misvormde hexagonale laminacellen van de zijbladeren bevatten tot 10 kleine olielichamen en zijn ongeveer 35 tot 70 µm lang en 25 tot 45 µm breed.De cellen van de onderste bladeren zijn ongeveer 28 tot 50 micron lang en 18 tot 35 micron breed.

Ecologie

bewerken

Calypogeia muelleriana komt vooral voor op de Pleistocene gronden maar ook wel daarbuiten. Geschikte plekken zijn steile, hoge boswallen met water onderaan, waar de planten dan groeien op het humeuze, vaak ietwat lemige zand vanaf vlak boven de waterlijn om te verdwijnen waar de wal vlakker en/of droger gaat worden. Veel minder vaak groeit deze soort op venige grond maar ook op turfkades kan Gaaf buidelmos gevonden worden. De bodem is op zulke plaatsen permanent vochtig maar wel goed doorlucht. Calypogeia muelleriana ontbreekt op de zware klei en op kalkrijke bodems.

Voorkomen

bewerken

Het mos wordt verspreid door heel Europa, Noord-Afrika, Noord-Amerika en Groenland. In Nederland is het een vrij algemeen soort. Het is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.