Dipteryx

geslacht uit de vlinderbloemenfamilie

Dipteryx is een geslacht van bomen en struiken uit de vlinderbloemenfamilie.

Dipteryx
Dipteryx alata
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'Nieuwe' tweezaadlobbigen
Clade:Fabiden
Orde:Fabales
Familie:Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)
Onderfamilie:Faboideae
Geslachtengroep:Dipterygeae
geslacht
Dipteryx
Schreb. (1791)
Baru-vruchten (D. alata)
Tonka-bonen (D. odorata)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Dipteryx op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Beschrijving bewerken

Dipteryx-soorten kunnen worden onderscheiden van andere leden uit de geslachtengroep Dipterygeae door hun asymmetrische samengestelde bladeren, een steenvrucht met een leerachtige schil en een asymmetrische navel.[1]

Toepassingen bewerken

Het zijn grote bomen in het tropisch regenwoud. Enkele soorten worden gekweekt:

  • D. odorata wordt geteeld voor zijn geurige zaden: de tonkaboon.
  • De vruchten van D. alata worden gebruikt voor menselijke en dierlijke consumptie (veevoer). Deze soort is de enige van dit geslacht die groeit in de droge cerrado in westelijk Brazilië.
  • Enkele soorten - met name D. oleifera (Almendro) - worden gekweekt voor het hout.[2][3] Het hout van diverse Dipteryx- en Taralea-soorten wordt Cumaru genoemd.[4]

Soorten bewerken

De taxonomische indeling is aan veranderingen onderhevig geweest. De volgende soorten werden anno 2020 tot het geslacht gerekend:

  • D. alata Vogel (synoniem: D. pteropus en D. pterota) — Baru
  • D. charapilla (J.F.Macbr.) Ducke — Deze soort was in 1989 tot synoniem verklaard van D. rosea, maar wordt inmiddels weer als een aparte soort beschouwd.
  • D. ferrea (Ducke) Ducke — Deze soort was in 1989 tot synonym verklaard van D. micrantha, maar wordt inmiddels weer als een aparte soort beschouwd.
  • D. lacunifera Ducke
  • D. magnifica (Ducke) Ducke
  • D. micrantha Harms
  • D. odorata (Aubl.) Willd. (synoniem: D. tetraphylla Spruce ex Benth.)[5]
  • D. oleifera Benth. (synoniem: D. panamensis (Pittier) Record & Mell) — Almendro
  • D. polyphylla (Huber) Ducke
  • D. punctata (S.F.Blake) Amshoff (synoniem: D. trifoliolata)
  • D. rosea Spruce ex Benth.

Soorten die voorheen tot dit geslacht gerekend werden, maar in 1989 zijn afgesplitst en ondergebracht in het geslacht Taralea: